VatandaÅŸ cezadan korkmuyor
Güncelleme Tarihi:
Kurallara uymamayı adeta alışkanlık haline getiren vatandaşlarımız, buna ilişkin cezaları da pek takmıyor.Devlet, kestiği cezanın ancak yarısını tahsil edebiliyor. Maliye Bakanlığı verilerine göre devlet, son 10 yılda trafik, adli, idari ve vergi cezası adı altında vatandaşlara her yıl ortalama 1.1 milyar dolar ceza kesti.
1993-2002 dönemini kapsayan 10 yıllık süreçte, devletin kestiÄŸi cezalar, giderek yükselen bir trend de gösterdi. 1993 yılında 819 milyon 42 bin dolar olan yıllık ceza toplamı, 1998 yılında 1 milyar 91milyon 478 bin dolar, 2000 yılında 1 milyar 327 milyon 231 bin dolar, 2001 yılında ise 1 milyar 436 milyon 975 bin dolara yükseldi.Â
Yıllık ceza miktarı, 2002 yılında ise 1 milyar 858 milyon 951 bin dolara, 10 yıllık dönemde, 10 milyar 997 milyon 878 bin dolara ulaÅŸtı.Doların bugünkü deÄŸeriyle de 18 katrilyon 3.5 trilyon lira olarak gerçekleÅŸti.Â
Bu arada geçen yıl bütçesindeki ceza geliri toplamı Türk Lirası bazında 2 katrilyon 795 trilyon 862 milyar lira olarak belirlendi. Bu ÅŸekilde vatandaÅŸlar, her gün 7 trilyon 659.8 milyar lira, her saat 319.1 milyar lira, her dakika da 5.3 milyar lira ceza yemiÅŸ oldu.Â
   Â
CEZALAR KAÄžIT ÃœSTÃœNDE KALIYOR
   Â
Resmi veriler, kuralları pek takmayan vatandaÅŸların, cezalar karşısında da aynı tavrı sergilediÄŸini gözler önüne seriyor. Maliyeye göre, son 10 yılda 10 milyar 997 milyon 878 bin dolar cezayiyen vatandaÅŸlar, bunun sadece 5 milyar 550 milyon 52 bin dolarlık bölümünü ödedi. Bu ÅŸekilde devlet, kestiÄŸi cezanın ancak yarısını tahsil edebildi, yarısı da kağıt üzerinde kaldı.Â
2002 rakamları, idari ve adli para cezalarının yüzde 53.4'ünün, trafik cezalarının yüzde 56.3'ününün, vergi cezalarının da yüzde 49'unun tahsil edilebildiÄŸini ortaya koydu.Â
Geçen yıl 167 trilyon 303 milyar liralık trafik cezasının 94 trilyon 253 milyar lirası, 205 trilyon 851 milyar liralık idari ve adli para cezasının 109 trilyon 944 milyar lirası, 2 katrilyon 422 trilyon 708 milyar liralık vergi cezasının da 1 katrilyon 186 trilyon 879 milyar lirası yatırıldı.Â
Bu arada ekonomik kriz dönemlerinde vatandaÅŸların cezalara karşı çok daha duyarsızlaÅŸtığı da gözlendi. Ceza tahsilatının düşük seyrettiÄŸi yıllar, krizin etkilerinin en fazla hissedildiÄŸi dönemler oldu.Â
1994 krizi sırasında yüzde 45.5 olan cezaların ödenme oranı, 1995'de yüzde 47.95'e çıktı. Aynı ÅŸekilde 1999 yılında yüzde 54.6 olarak belirlenen cezalardaki tahsilat oranı, 2000 yılında yüzde 54'e,2001 yılında yüzde 52.8'e, geçen yıl ise yüzde 49.8'e geriledi.Â
   Â
Ä°ÅžTE CEZA TABLOSU
   Â
Son 10 yılda kesilen ceza ve tahsil edilen ceza miktarları Türk Lirası ve o yılların ortalama Dolar kuruna göre şöyle: Â
           Â
             KESÄ°LEN CEZA                          ÖDENEN CEZA Â
           TÃœRK LÄ°RASI  DOLAR              TÃœRK LÄ°RASI  DOLARÂ
  ÂYILLAR   (Milyar TL)    (Bin $)               (Milyar TL) (Bin $)Â
   ------ ------------      ----------                ------------ ----------Â
   1993       8.998        819.042                        3.428    312.033  Â
   1994      22.332      751.810                      10.172    342.442Â
   1995      39.111      856.317                      18.755    410.632Â
   1996      61.730      761.313                      28.040    345.816 Â
   1997     134.971      891.315                     71.570    472.631Â
   1998     283.828    1.091.478                   158.175    608.272Â
   1999     502.536    1.203.446                   274.611    657.623Â
   2000     827.774    1.327.231                   447.114    716.891Â
   2001   1.757.307    1.436.975                  927.945    758.794Â
   2002   2.795.862    1.858.951               1.391.076    924.918Â
   Â