Vana sıkıntısı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 19, 2003 01:52
Musul ve Kerkük'teki petrol kuyularını güvence altına aldığını söyleyen ABD, rafinerilerin depo ve bürolarını Kürtlere bırakınca büyük bir yağma başladı.
Irak'ta petrol kuyularını güvence altına aldığını söyleyen ABD, kuzeyde rafinerilerin depo ve bürolarını Kürtlere bırakınca büyük bir yağma başladı. 500 milyon dolar değerinde yedek parça bulunan Kuzey Petrol Şirketi'nin depoları talan edildi. Forkliftler, itfaiye ve servis araçları götürüldü. Yedek parça sıkıntısı yüzünden petrol iki-üç ay akmayabilir.
Geçen hafta Kürtler, Musul ve Kerkük'ü yağmalarken, ABD petrol kuyularının kontrol altına aldığını açıkladı. Ancak ABD'li askerleri sadece petrol kuyusu ve rafineleri güvence altına alıp, büro ve depo kısmını Kürtler'e bırakınca talan başladı. Yedek parçaların yağmalanması yüzünden petrol akışı durdu.
Bağdat 9 Nisan gecesi düştü. Aynı akşam Kerkük halkı, Irak ordusu ve Baas Partililerin bölgeden ayrılmak üzere hazırlıklara başladığına tanık oldu. Ertesi sabah tüm kontrol noktaları bırakılmış, askerler ortadan kaybolmuştu. Kaybolanlar arasında kentin kuzeybatısındaki devlete ait Kuzey Petrol Şirketi'nin Genel Müdürü Salih Ali Hamid de vardı. Bu nedenle rafineri yardımcısı Adil Kazaz'a kaldı. Rafineri çalışanları yağmaya karşı evlerini korumak için işe gelmeyince Kazaz, geçen hafta üretimi durdurmak zorunda kaldı. Kuzey Petrol Şirketi kente ve su pompalarına elektrik veren jeneratörü çalıştırdığınden kentte hayat felç oldu.
Washington Post Gazetesi'ne göre Amerikalı indirme birliğine bağlı askerler sadece şirketin rafinerisini kontrol altına aldı. Ertesi gün Kürtler geldi. Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı peşmergeler bürolardaki eşyaları götürdüler. Müdürlerin kaldığı lojmanda kapı kapı çalarak, şirket araçlarının anahtarlarını istediler. Baş mühendisi Hamid Abdülrezak Salim, 1979 model VW Passat aracını vermedi ve gönüllü olarak bölgede kalmaya karar verdi.
Kuzey Petrol Şirketi her gün yüzlerce yağmacı tarafından talan ediliyor, pahalı parçalar çalınıp götürülüyor. Yağmalamadan önce şirketin depolarında 500 milyon dolar değerinde üretimin sürmesi için gerekli yedek parçalar bulunuyordu. Geçen haftaya kadar şirket, günde bir milyon varil petrol üretiyordu. Şirketten bir yetkili, büroların yangında hasar gördüğünü, kontrol panelinin değiştirilmesi ya da tamir edilmesi gerektiğini, yedek parçalar olmadığı için işlenmiş ham petrolün yeniden akmasının iki-üç ay alabilecğini söylüyor.
Petrolün durması kuyulara zararlı
ABD, Birleşmiş Milletler'de Irak petrolünün akması için 12 yıllık ambargonun kalkması için bastırırken uzmanlar, petrol üretiminin durmasının kuyulara zarar verebileceği uyarısında bulunuyor.
ABD ve Kürtler'in Kerkük'teki petrol kuyuları ele geçirmesine rağmen geçen perşembeye kadar petrol üretimi ve boru hattından Ceyhan'a petrol akışı sürdü. Ancak Türkiye, Irak petrolünü pazarlayan Somo şirketi ile bağlantı kuramadığı ve muhatap bulamadığı için petrolü depolamaya başladı. Depolarda yer kalmadığından Ceyhan'a petrol akışı durdu. Depolarda 8.3 milon varil petrol birikirken Türkiye, ABD ve BM'den stoğun tüketilmesi için yardım istedi.
Kerkük'te hem yedek parça sıkıntısı yaşandığından hem de Ceyhan'daki depolar dolduğundan petrol kuyularında üretime ara verildi.
BASINÇ DEĞİŞİNCE SU KARIŞIYOR
Petrol kuyuları uzun süre kapalı durduğunda rezervdeki basınç dengesi belirgin bir şekilde zarar görüyor. Petrolün yukarıya fışkırmasını sağlayan doğal gazlar kaçıyor, rezerve su karışmaya başlıyor. Kuyular yeniden çalışmaya başladığında ise basınçtaki değişiklik, üretimde kayıplara yol açıyor. Kuzey'de durum böyleyken güneydeki petrol depolarında da fazla yer kalmadığı sanılıyor.
Irak'ın petrol kimlik kartı
Kuveyt'i 1990'da işgal etmesinin ardından ambargo uygulanan Irak, rezervleri bakımından dünyanın en büyük ikinci petrol devi olarak biliniyor. Gıda karşılığı petrol programı çerçevesinde uluslararası gözetim altında petrol ihraç etmesine izin verilen Irak'ın petrol verileri şöyle:
REZERVLER:
84 yatakta 112.5 milyon varil olduğu sanılıyor. Bu rezervlerle Irak, 261 milyar varile sahip Suudi Arabistan'dan sonra ikinci geliyor.
ÜRETİM:
Şimdiki kapasitesi günde 2.8 milyon varil. 1990'dan önce OPEC'in uyguladığı kota günlük 3.14 milyon varildi. Yaptırımların kaldırılmasından sonra kapasitenin artırılması için 30 milyar dolarlık altyapı modernizasyonu gerekiyor.
İHRACAT:
Günlük kapasitesi 1.6 - 2.3 milyon varil. 1990'da günlük ihracatı 2.5 milyon varildi. Irak, ambargo rejiminin izin verdiği şekliyle Ceyhan limanı ve Körfez'deki Mina El Bekr üzerinden ihracat yapıyor. 1990'a kadar Irak-Suudi Arabistan boru hattı aracılığıyla da ihracat yapıyordu. Irak-Suriye boru hattı ise 1982'de kapanmıştı.
RAFİNERİ:
Küçük rafinerilerin yedek parçalarını büyüklerine naklederek, 1990 öncesindeki 570 bin varillik rafineri kapasitesine aşamalı olarak yeniden kavuştu. En önemli rafinerileri kuzeyde Kerkük, Keyara, Baci, doğuda Haddita, güneyde Basra ve orta kesimlerde başkent Bağdat yakınlarındaki Dayura'da bulunuyor.
Geçen hafta Kürtler, Musul ve Kerkük'ü yağmalarken, ABD petrol kuyularının kontrol altına aldığını açıkladı. Ancak ABD'li askerleri sadece petrol kuyusu ve rafineleri güvence altına alıp, büro ve depo kısmını Kürtler'e bırakınca talan başladı. Yedek parçaların yağmalanması yüzünden petrol akışı durdu.
Bağdat 9 Nisan gecesi düştü. Aynı akşam Kerkük halkı, Irak ordusu ve Baas Partililerin bölgeden ayrılmak üzere hazırlıklara başladığına tanık oldu. Ertesi sabah tüm kontrol noktaları bırakılmış, askerler ortadan kaybolmuştu. Kaybolanlar arasında kentin kuzeybatısındaki devlete ait Kuzey Petrol Şirketi'nin Genel Müdürü Salih Ali Hamid de vardı. Bu nedenle rafineri yardımcısı Adil Kazaz'a kaldı. Rafineri çalışanları yağmaya karşı evlerini korumak için işe gelmeyince Kazaz, geçen hafta üretimi durdurmak zorunda kaldı. Kuzey Petrol Şirketi kente ve su pompalarına elektrik veren jeneratörü çalıştırdığınden kentte hayat felç oldu.
Washington Post Gazetesi'ne göre Amerikalı indirme birliğine bağlı askerler sadece şirketin rafinerisini kontrol altına aldı. Ertesi gün Kürtler geldi. Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı peşmergeler bürolardaki eşyaları götürdüler. Müdürlerin kaldığı lojmanda kapı kapı çalarak, şirket araçlarının anahtarlarını istediler. Baş mühendisi Hamid Abdülrezak Salim, 1979 model VW Passat aracını vermedi ve gönüllü olarak bölgede kalmaya karar verdi.
Kuzey Petrol Şirketi her gün yüzlerce yağmacı tarafından talan ediliyor, pahalı parçalar çalınıp götürülüyor. Yağmalamadan önce şirketin depolarında 500 milyon dolar değerinde üretimin sürmesi için gerekli yedek parçalar bulunuyordu. Geçen haftaya kadar şirket, günde bir milyon varil petrol üretiyordu. Şirketten bir yetkili, büroların yangında hasar gördüğünü, kontrol panelinin değiştirilmesi ya da tamir edilmesi gerektiğini, yedek parçalar olmadığı için işlenmiş ham petrolün yeniden akmasının iki-üç ay alabilecğini söylüyor.
Petrolün durması kuyulara zararlı
ABD, Birleşmiş Milletler'de Irak petrolünün akması için 12 yıllık ambargonun kalkması için bastırırken uzmanlar, petrol üretiminin durmasının kuyulara zarar verebileceği uyarısında bulunuyor.
ABD ve Kürtler'in Kerkük'teki petrol kuyuları ele geçirmesine rağmen geçen perşembeye kadar petrol üretimi ve boru hattından Ceyhan'a petrol akışı sürdü. Ancak Türkiye, Irak petrolünü pazarlayan Somo şirketi ile bağlantı kuramadığı ve muhatap bulamadığı için petrolü depolamaya başladı. Depolarda yer kalmadığından Ceyhan'a petrol akışı durdu. Depolarda 8.3 milon varil petrol birikirken Türkiye, ABD ve BM'den stoğun tüketilmesi için yardım istedi.
Kerkük'te hem yedek parça sıkıntısı yaşandığından hem de Ceyhan'daki depolar dolduğundan petrol kuyularında üretime ara verildi.
BASINÇ DEĞİŞİNCE SU KARIŞIYOR
Petrol kuyuları uzun süre kapalı durduğunda rezervdeki basınç dengesi belirgin bir şekilde zarar görüyor. Petrolün yukarıya fışkırmasını sağlayan doğal gazlar kaçıyor, rezerve su karışmaya başlıyor. Kuyular yeniden çalışmaya başladığında ise basınçtaki değişiklik, üretimde kayıplara yol açıyor. Kuzey'de durum böyleyken güneydeki petrol depolarında da fazla yer kalmadığı sanılıyor.
Irak'ın petrol kimlik kartı
Kuveyt'i 1990'da işgal etmesinin ardından ambargo uygulanan Irak, rezervleri bakımından dünyanın en büyük ikinci petrol devi olarak biliniyor. Gıda karşılığı petrol programı çerçevesinde uluslararası gözetim altında petrol ihraç etmesine izin verilen Irak'ın petrol verileri şöyle:
REZERVLER:
84 yatakta 112.5 milyon varil olduğu sanılıyor. Bu rezervlerle Irak, 261 milyar varile sahip Suudi Arabistan'dan sonra ikinci geliyor.
ÜRETİM:
Şimdiki kapasitesi günde 2.8 milyon varil. 1990'dan önce OPEC'in uyguladığı kota günlük 3.14 milyon varildi. Yaptırımların kaldırılmasından sonra kapasitenin artırılması için 30 milyar dolarlık altyapı modernizasyonu gerekiyor.
İHRACAT:
Günlük kapasitesi 1.6 - 2.3 milyon varil. 1990'da günlük ihracatı 2.5 milyon varildi. Irak, ambargo rejiminin izin verdiği şekliyle Ceyhan limanı ve Körfez'deki Mina El Bekr üzerinden ihracat yapıyor. 1990'a kadar Irak-Suudi Arabistan boru hattı aracılığıyla da ihracat yapıyordu. Irak-Suriye boru hattı ise 1982'de kapanmıştı.
RAFİNERİ:
Küçük rafinerilerin yedek parçalarını büyüklerine naklederek, 1990 öncesindeki 570 bin varillik rafineri kapasitesine aşamalı olarak yeniden kavuştu. En önemli rafinerileri kuzeyde Kerkük, Keyara, Baci, doğuda Haddita, güneyde Basra ve orta kesimlerde başkent Bağdat yakınlarındaki Dayura'da bulunuyor.