Valide Camii
Güncelleme Tarihi:
Valide Camii İstanbul'un Fatih İlçesi Aksaray Meydanı'ndadır. Aynı yerdeki yanmış bir caminin arsası üzerine yapılmış olan Valide Camii'nin adı kaynaklarda Hacı Mustafa Ağa veya Katip Çelebi Camii olarak geçmektedir. Valide Camii, Abdülaziz'in annesi Pertevniyal Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Cami aslında mektep, türbe, muvakkithane (güneşe bakılarak namaz vakitleri bildirilen yer) ve sebilden oluşan bir külliye olarak tasarlandı. Valide Camii'nin temeli, 1898 Kasım ayında büyük bir törenle atıldı. Davetlilere 69 bin 880 kuruşluk hediye dağıtıldı. Geleneklere uygun olarak caminin temeline 3 bin 225 Osmanlı liralık altın ve gümüş para serpildi. Cami mektep ve muvakkithanenin yapımı 3 yıl sürdü. Binaların yapımı 1871'de sona erdi. Caminin yapımında 222 işçi çalıştı. Caminin mimarı Sarkis Balyan'dır. Tasarıma Agop Balyan'ın, çizim işlerine desinatör Osep'in de katıldığı bilinmektedir. Caminin inşaatıyla birlikte yapının karşısındaki köşeye Valide Sultan kendi türbesini de yaptırmış, Mahmudiye adını verdiği okulun temelleri atılmıştır. Valide Camii, İstanbul camileri içinde bezeme bolluğu ve çeşitliliği ile ayırt edilir. Cami, İstanbul'un kentsel düzenleme çalışmaları içinde en çok zarara uğrayan tarihi miraslarından biridir. 1956-1959 yılları arasında Aksaray Meydanı düzenlemesi ve Vatan ve Millet caddelerinin açılması sırasında Pertevniyal Valide Sultan'ın türbesi, muvakkithane ve sebil kaldırıldı. Sebil 1968'de caminin avlusuna, hem de önündeki avlu duvarının yıkılarak yola açılmasını sağlayacak biçimde yeniden kuruldu. Yol çalışmaları sırasında kot yükseltilmesi yüzünden caminin kapısı yoldan aşağıda kaldı. Alt ve üstgeçit yapımı sırasında da Valide Camii, iyice gömülü bir pozisyona girdi.