Uzlaşmanın anayasası yapıldı

Bu yıl ‘‘ÇoÄŸulculuk ve Toplumsal UzlaÅŸma’’ konusunun tartışıldığı 4. Abant Platformu sona erdi. Farklı ideolojilerden 60'a yakın katılımcının üzerinde hemfikir olduÄŸu görüşler, Toplum ve Siyaset komisyonları tarafından 11 maddelik bir rapor haline getirildi. Toplantıya, siyasilerin de ilgisi büyüktü. Hüseyin Çelik, Bülent Arınç, Cemil Çiçek, Rıza Akçalı, ErtuÄŸrul Yalçınbayır ve Celal Adan Abant Platformu’ndaki ‘‘ÇoÄŸulculuk ve Siyaset Komisyonu’’nda görev aldılar. KonuÅŸmacılardan Meral AkÅŸener, Mehmet Altan ve Toktamış AteÅŸ Abant'a gelmedi. Bu yılki toplantıda kadınlar yine çok azdı, sadece iki kadın konuÅŸmacı vardı: Ä°skele Sancak programında bacak bacak üstüne attığı için Ä°slamcı erkek yazarların hakaretlerine maruz kalan Dr. Hidayet Tuksal ve ‘‘İslamcı feminist’’ diye anılan yazar Nazife ÅžiÅŸman.4. Abant Platformu, bu yıl tartışma konusu olarak ‘‘ÇoÄŸulculuk ve Toplumsal UzlaÅŸma’’yı seçmiÅŸti. Toplantı, ‘‘Yenilikçiler çıkarma yaptı’’ yorumlarına yol açtı. ANAP kökenli Yenilikçi milletvekillerden ErtuÄŸrul Yalçınbayır ile Cemil Çiçek çok farklı görüşlerle karşı karşıya geldiler. Komisyonun tartışmaya açtığı ‘‘Siyasal çoÄŸulculuÄŸun gerçekleÅŸmesini saÄŸlayacak koÅŸulların başında, siyasetin finansmanının ilkelere baÄŸlanması ve denetlenmesi gelmektedir.’’ maddesine Cemil Çiçek itiraz etti. ‘‘Vurun abalıya. Bugün Türkiye'de siyaseti en az yapan siyasilerdir. Bu madde medyaya hiç vurmuyor. Varsa yoksa siyasi partiler’’ dedi. Çiçek'in ardından söz alan ErtuÄŸrul Yalçınbayır ise ‘‘Ülke ve yerel düzeyde siyaseti kirletenler, yolsuzlukları yapanlar siyasilerdir. Siyasette serbest rekabeti kaldıran hep bu finanstır. Parti yönetimleri futbol kulübü yönetimi gibi. Türkiye'de siyaset genel merkezin direktifiyle oluyor. Finansın ÅŸeffaflığı, adayların harcama denetimleri toplumsal uzlaÅŸmaya hizmet edecektir.’’Toplantıda en ilgi çeken tartışmalardan biri de ‘‘laiklik’’in komisyon raporunda yer alıp almaması yönünde oldu. Prof. Hayrettin Karaman, gerçek laik ülkelerde laiklik sözünün yasalarda yer almadığını ama Türkiye'de insan haklarına engel olarak kullanıldığını söyledi. Dr. Mehmet Ali Kılıçbay, Karaman'a itiraz etti. ‘‘İngiltere ve Ä°srail gibi demokratik olup laik olmayan ülkeler var. Bu nedenle laiklik kelimesi raporda yer alsın.’’ Gazeteci Cengiz Çandar da laiklik ÅŸerhinin kaldırılmasını savundu: ‘‘Laik bir rejim çoÄŸulculuÄŸun garantisi deÄŸil. Bu nedenle kaldırılsın. Yerine inanç, ifade, örgütlenme, din ve vicdan özgürlüğü yer alsın.’’ Ä°lber Ortaylı laikliÄŸin tartışılmasının ‘‘tehlikeli’’ olduÄŸunu söyledi. Oylamaya sunulan laiklik, 1 oy farkla raporda yer aldı. Ali Bulaç itiraz edince Soli Özel 1. Abant Platformu'nda kabul edilen laikliÄŸi hatırlattı.SONUÇ BÄ°LDÄ°RGESÄ°11 maddeyle varılan sonuç bildirgesi, ‘‘ÇoÄŸulculuk ve Toplumsal UzlaÅŸma’’yı bu yıl gündeme alma gerekçesiyle baÅŸlıyor. ‘‘ÇoÄŸulculuk düşünce, inanç, kimlik ve çıkarların farklılığını ve bu farklılığın tanınmasını demokratik rejim içinde temsilininin engellenmemesini ifade eder. Ancak Türkiye'deki mevcut koÅŸullar çoÄŸulculuk anlayışını yerleÅŸtirecek ve sürekli kılacak düzeyde deÄŸildir. Bu nedenle 4. Abant Platformu çoÄŸulculuk ve bunun doÄŸal sonucu olan toplumsal uzlaÅŸma sorununu gündemine alma zorunluluÄŸunu duymuÅŸtur’’ ÇoÄŸulculuk, ancak hukukun üstünlüğünü esas alan, insan haklarına dayalı, demokratik ve laik bir rejimde gerçekleÅŸebilir. Ä°nanç, düşünce ve ifade, öğrenim ve örgütlenme özgürlüğü baÅŸta olmak üzere sivil ve siyasal özgürlükler çoÄŸulculuÄŸun ön ÅŸartıdır. Bu anlamda özgürlük olmadan çoÄŸulculuk olamayacağı gibi kalıcı bir toplumsal barış ve uzlaÅŸma da saÄŸlanamaz.Demokratik çoÄŸulculuk, kutuplaÅŸmaların ortadan kaldırılmasını, siyasal ve ulusal birliÄŸin güçlenerek sürdürülmesini saÄŸlar. ÇoÄŸulculuÄŸu gözeten bir uzlaÅŸma, toplumsal sözleÅŸmeye dayanan yeni bir anayasada ifadesini bulmalıdır. Bu husus, toplumun farklı kesimlerinin eÅŸitlik statüsünde biraraya gelerek ‘‘Çokluk içinde birlik’’ ilkesi uyarınca anlaÅŸabilmelerine baÄŸlıdır.Siyasal çoÄŸulculuk, ‘‘ÇoÄŸunluÄŸun yönetimi’’ kuralı ile çeliÅŸmez. Ancak çoÄŸunluÄŸun tercihleri uygulanırken çoÄŸunluÄŸun dışında kalanların da haklarının gözetilmesi demokratik rejimin temel ve vazgeçilmez bir ilkesini oluÅŸturur.ModernleÅŸme adına homojen bir toplum yaratma çabaları kabul edilemez; siyaset türdeÅŸlik yönündeki bir toplumsal dönüşümün aracı olamaz. Türkiye'nin temel sorunlarından biri devlet yönetimi ile halkın talepleri arasındami uyuÅŸmazlıktır. Devlet, toplumu bir inÅŸa alanı olarak görmekten ve ‘‘Toplumsal mühendislik’’ yapmaktan vazgeçmeli; toplumdaki farklılıkları tanıyarak tercihlerini dikkate almalıdır. Türkiye'nin bütün vatandaÅŸlarına ve her toplumsal kesime eÅŸit mesafede duran, bütün farklılıkların kamusal alanda temsil edilmesini mümkün kılan bir devlet anlayışına ihtiyacı vardır.Siyasal çoÄŸulculuÄŸun önünün açılabilmesi için anayasa, siyasal partiler ve seçim kanunlarında demokrasinin evrensel kurallarına uygun deÄŸiÅŸiklikler yapılması acil bir ihtiyaçtır. Bu baÄŸlamda fikriyatı ve faaliyetleri, herhangi bir ÅŸekilde ÅŸiddet içermeyen partilerin siyasetten men edilmeleri önlenmelidir. Ayrıca siyasetin finansmanının ve kamu harcamalarının ÅŸeffaflaÅŸması ve yerel yönetimlerin güçlendirilmesine imkan saÄŸlayacak düzenlemelerin yapılması da zorunludur.(...) Sonuç olarak bütün önerilerimizde ‘‘ÇoÄŸulculuk’ derken çeÅŸitli toplumsal oluÅŸumları adlandırmayışımız, her adlandırmanın politik bir duruÅŸu ön plana çıkarabileceÄŸi endiÅŸesiyledir. Arzumuz, her türlü adlandırma ve politik duruÅŸun kendini ifade edebileceÄŸi bir Türkiye'dir. ÇoÄŸulculuk ve toplumsal uzlaÅŸma, kadın-erkek eÅŸitsizliÄŸi baÅŸta olmak üzere bireylerin cinsiyet, ırk, dil ve din gibi hiçbir ayırıma tabi tutulmaksızın bütün temel hak ve özgürlüklerden yararlanmasını zorunlu kılar.Aydın sınıf ıstırap çekti Abant Platformu, her yerde rastlanan bir toplantı deÄŸil. Garp toplumlarında da çok ters istikametlerden aydınların biraraya gelip her sene üç gün boyu tartışmaları pek rastlanır durum deÄŸil. Herhalde bizde aydın sınıf dışlandı, ıstırap çekti. Ondan dolayı biraraya geliyorlar. Çok kalabalık. Ãœmit ederim, politikacıların gösteri alanı olmaz. Bazı milletvekillerinin aydın olarak gelip katkıları baÅŸka bir ÅŸey. Ama siyasi gösteri alanına dönüşmez umarım. Buna sekreteryanın dikkat etmesi lazım. Son derece esaslı bir birliktelik bu platform. Ä°nÅŸallah devam eder. Son derece faydalı buluyorum. Birtakım sivri üsluplar kullanılmıyor deÄŸil ama törpüleniyor burada. Laiklik gibi konseptlerin toptan reddedilip kaldırılması, sayıyla ilgili bir iÅŸ deÄŸil. Bu Türk siyasi hayatında bir konsepttir. Sorun daha çok daha derin.UzlaÅŸma deyimi yanlış 4. Abant Platformu'na ilk kez katılıyorum. ÇeÅŸitlilik olur diye katıldım. Toplanma amacını, bana bildirilen konuyu ilginç buldum. Bu toplantıda herkes durduÄŸu yerdeki konumunu muhafaza ederek demokratik, laik devlet sistemi içinde verilmeyen bazı kapıları açıp, delerek içeride bir ÅŸeyler elde etmek istiyor gibime geldi. Ä°nÅŸallah yanılırım. Devletin bölünmez bütünlüğü var. Anayasa'da sabit. BeÄŸenirsin, beÄŸenmezsin. Fakat uymak zorundasın. Bunu aÅŸamazsın. Devletin kurallarından biri laikliktir. Laiklik ilkesi devletin varlığının ana nedenidir. Bunu da aÅŸamazsınız. Ben bu fikrimi söyledim. Sol kökenli konuÅŸmacıların getirdiÄŸi bir ÅŸey yok. UzlaÅŸma deyimini de yanlış buldum bir hukukçu olarak. UzlaÅŸma ihtilaf sonucu olur. Bu toplantılar faydalı. Zamanla daha iyi bir cem, daha iyi bir ortam hazırlanır ümidindeyim. Vaktim olursa gene gelirim. Gelmeyi kendime de bir hizmet sayıyorum.Â