Doğan ULUÇ /NEW YORK
Oluşturulma Tarihi: Şubat 16, 2002 02:12
ABD ve İngiltere'de Uzanlar aleyhine Nokia ve Motorola'nın açtığı çete davalarında dört önemli karar çıktı.
Uzanlar dün ABD ve İngiltere'den toplam dört hukuk tokadı yedi. Ön duruşmalarda mal varlıklarına koyulan tedbirlerin 9 Nisan'a kadar devamına karar verildi. Ayrıca, Uzanlar ABD'de örgütlü suçlar için işletilen RICO yasasına göre yargılanır ve kaybederlerse, 9 milyar dolar ödeyecek.
New York Federal Mahkemesi, Uzanlar'ın başka bir ülkede, başka bir mahkemeye ya da tahkime gitme yolunu resmen kapattı.
Mahkeme dünkü duruşmada, Uzanların ABD'deki mal varlıkları üzerindeki tedbirin 9-10 Nisan'daki duruşmaya kadar sürmesine karar verdi.
Telsim hisselerinin satışını, devrini, ipotek edilmesini, mahkemeye teslimini engelleyecek ve değer düşürecek bütün işlemler yasaklandı.
Uzanlara bir kötü haber de İngiliz Mahkemesi'nden geldi ve İngiltere'deki mal varlıklarına koyulan tedbir 9 Nisan'a kadar uzatıldı.
Dünya telekomünikasyon devleri Motorola ve Nokia'nın Uzanlar aleyhine ABD ve İngiltere'de açtığı davalardan, Uzan Ailesi için kötü haberler çıktı. Dün, New York Federal Mahkemesi'nde yapılan ön duruşmada yargıç Jed S. Rakoff, Telsim hisselerinin mahkeme emanetine alınması yolundaki ihtiyati tedbir süresini 9-10 Nisan 2002 tarihine kadar uzattı.
Böylece Uzanlar, dünkü ön duruşmada Telsim hisse senetlerini ABD Mahkemesi'nden kurtaramadı. Yargıcın, Telsim hisseleriyle ilgili olarak 28 Ocak tarihindeki duruşmada aldığı ve dün sürdürdüğü karar, ABD yasalarına göre 15 Nisan'a kadar yürürlükte kalacak.
New York'taki duruşmada yargıç Rakoff, Uzanlar açısından sert bir karar daha alarak, Telsim hisselerinin satışını, devrini, ipotek edilmesini, mahkemeye teslimini engelleyecek ve değer düşürecek bütün işlemleri engellediği gibi Uzanlar'ın başka bir mahkemeye ya da tahkime gitme yolunu da resmen kapattı.
Rakoff, Uzanlar'ın ABD'deki varlıklarına ve Trump Tower’daki lüks daireler için yatırdıkları 8 milyon dolarlık depozite koyulan geçici tedbir kararını da devam ettirdi.
Londra Yüksek Mahkemesi'nde açılan davada ise Uzanlar'ın Londra'daki 50 milyon dolarlık mal varlıklarına koyulan tedbirin, 9 Nisan'a kadar uzatılmasına karar verildi. Bu karar, ABD'deki duruşmada yargıç Rakoff'un vereceği karara göre hareket edilmek istenmesinden kaynaklandı.
İngiliz Yargıç Justice Cresswell, Motorola ve Nokia'nın New York'da açtığı davanın çok önemli olduğunu orada alınacak kararın İngiliz mahkemelerini bağlamayacağını belirtti.
Uzanlar aleyhine açılan ve Nisan başında devam edecek davada, Yargıç Rakoff, davacı Motorola ve Nokia ile Uzanların avukatlarını dinleyecek. Davacı ve davalı avukatları o celsede, karşılıklı olarak iddialarını delil ve belgelerle mahkemeye anlatacak. Yargıç Rakoff, tarafları dinledikten sonra Telsim hisse senetlerinin, ‘mahkeme emanetine teslim edilmesi’ konusunda nihai kararını verecek.
RICO KORKUSU
Uzanlar, ABD'deki davada, neden olmakla suçlandıkları 3 milyar dolarlık zararın tazmin edilmesine ilave olarak bir de ‘örgütlü suçlar’ kapsamında yargılanma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Uzanların, ABD hukuk sisteminde yer alan ve kısa adı RICO olan yasaya göre yargılanmaları ve davayı kaybetmeleri halinde, neden oldukları 3 milyar dolarlık kaybı üç kat olarak, ödeme ihtimalleri bulunuyor. Bu durumda Uzanlar için verilecek para cezası 9 milyar dolara çıkacak.
RICO Yasası nedir?
ABD adalet sisteminin, şantaj ve rüşvetle mücadeleyi önlemek için uyguladığı yasaya RICO adı veriliyor. Türk Ceza Kanunu'ndaki ‘‘örgütlü suç’’ konusundaki düzenlemenin bir benzeri olan RICO yasası, ‘‘Baskıyla Şantaj ve Rüşvet Örgütleri Yasası’’ olarak anılıyor. Uzanlar'ın yargılanacağı bu yasa, bu tür suçların daha ağır bir şekilde cezalandırılmasını ve bu suçlara yönelik adli incelemelerin daha geniş kapsamlı ve hızlı yapılmasını sağlıyor. Bu yasa daha çok mafya gibi suç örgütleri için işletiliyor.
Uluslararası davada takvim nasıl işleyecek?
Dün biri ABD, diğeri İngiltere olmak üzere Motorola ve Nokia tarafından, Uzanlar aleyhine açılan iki davanın ön duruşmaları vardı. Her iki ön duruşmadan da Uzanların ABD ve İngiltere'deki varlıklarına koyulan tedbirlerin devamı kararı çıktı. Bundan sonra Uzanlar 15 Mart 2002 tarihine kadar Motorola ve Nokia'nın sunduğu dava dosyasına karşı, bir savunma dosyası hazırlayıp ABD'deki mahkemeye verecekler.
Bu dosyanın tesliminden sonra bu sefer Motorola ve Nokia, 29 Mart 2002 tarihine kadar Uzanların savunma dosyasına göre bir cevap dosyası hazırlayacaklar ve mahkemeye verecekler.
9 Nisan tarihinde ise o güne kadar hazırlığı yapılan dosyalara dayanılarak, esas davanın başlamasına yönelik bir duruşma yapılacak. Bu duruşmada, aralarında Telsim hisselerinin de bulunduğu tüm tedbir kararları yeniden gözden geçirilecek. ABD'li yargıç Jed Rakoff bu duruşmada tedbir kararlarına son şeklini verirken, jüri önünde yapılacak esas duruşma tarihini de belirleyecek.