Uygarlık sınavının 2006 seyir defteri
Güncelleme Tarihi:
Yeliz ÖZ
Oluşturulma Tarihi: Ocak 28, 2007 00:00
İnsanlık adına, hayvan hakları için yıllardır seferberlik yürüten Hürriyet’in, "Uygarlık sınavının seyir defteri" sayfaları 5. yılına girdi. Her geçen yılın fotoğrafının çekildiği sayfalar artık bir Hürriyet klasiği haline geldi. Hayvan dostlarımızın 2006 dünyasına baktığımızda yine birbirinden ilginç olaylar vardı. Sevindiren şu ki; artık hep itlaf, öldürme gibi kötü olaylar azaldı.
Yine insan olanın yüreğini sızlatanlar vardı ama hayvan dostlarımızın aramızda yaşamasını, doğada rahatsız olmamasını isteyen bir çoğunluk da oluştu artık. İşte "Uygarlık Sınavının 2006 Seyir Defteri"nden seçtiklerimiz...
Yılın dayısı
"ABD’nin New Jersey Eyaleti’nde, evinin bahçesine yabancı hayvanların girmesine tepki gösteren sarman bir kedi, siyah bir ayıyı korkutarak iki kez ağaca tırmandırdı." Dış Haberler Servisi’nden haber geldiğinde Hürriyet Yazı İşleri pek inanmak istemedi. Derken, Dış Haberler Servisi’nden olayın fotoğrafı da geldi. İnanılmaz haber doğruydu ve fotoğraf da inanılmaz müthişti... Hürriyet’in birinci sayfasında sayfa boyu giren fotoğrafın iç sayfadaki başlığı ise cesur sarmanın pervasızlığını yansıtıyordu: "7 bela Jack..."
Yılın yalanı
Brezilya’da kedinin köpeği andıran yavruları çok ses getirdi. Yavrulardan, DNA testi yapılabilmesi kan örneği alındı. Komşunun ’Dog’ isimli köpeğiyle çiftleştiği öne sürülen ’Mimi’ adlı kedinin yavrularının köpek olup olmadığı günlerce dünya kamuoyunu meşgul etti. Sonunda ortaya koca bir yalan çıktı.
Yılın kaybı
Artık bizim ele de gitsek, katık da, kaymak da, bal da söylesek ne fayda. Çünkü derdimizi anlatıp, ağıtlar yaktığımız, sevincimizi, coşkumuzu, sevdamızı paylaştığımız telli turnamız sizlere ömür. Yaşam alanlarının yok olması, kirlenme ve duyarsızlık yüzünden türkülerimizin bu muhteşem kuşu, ebedi değil, "edebi" olarak yaşayacak artık. Çünkü dünyadaki 10 binden fazla kuş türünü kapsayan veri tabanı çalışmasıyla dünya kuş bilimcileri arasında saygın yeri olan Dr. Çağan Şekercioğlu, Türkiye’deki Telli Turna neslinin yok olduğunu söyledi.
Yılın mağduru
Yöneticisi, "Kiremitler kırılır" diye kimseyi çatıya çıkartmayınca, Tekir, 2.5 ay Pangaltı’daki Türkbey Apartmanı’nın kızgın kiremitleri üzerinde yaşam savaşı verdi. Yan apartmanlardan atılan yiyeceklerle hayatta kaldı. Ama kovayla su sarkıtanlar gidince ölümün eşiğine geldi. Hürriyet’in haberinin ardından belediye görevlilerince kurtarıldı.
Yılın delisi
Gerçek "Kötü Kedi Şerafettin" İngiltere’deydi. Mahallesindeki bütün binalardan içeri giren Grumpy, evdeki kedilerin yiyeceklerini yiyor ve onları kovalıyordu. Evlerin sahipleri kapıdan girince onlara da saldırıyordu. Sonunda yakalandı ve kafese kondu. Grumpy, Wiltshire bölgesindeki Swindon kentindeki bir evde yaşıyor.
Yılın pozu!
Domuzlar için sürek avına çıktığını söyleyen Erzincan’ın Uluköy Beldesi Belediye Başkanı Salih Kara, elindeki Kalaşnikof tüfekle 400 kiloluk bir ayıyı 10 kurşunla öldürdü ve gururla bu pozu verdi. Gurur pozu ve zavallı hayvanın yerde cansız yatan görüntüsü sadece hayvanseverleri değil, tüm Türkiye’yi ayağa kaldırdı. Başkana tepki yağdı. Savcılık soruşturma başlattı. Orman İşletme Müdürlüğü de 5 ayrı suçtan bin 410 YTL idari para cezası kesti.
Yılın dáhisi
La Fontaine masalında kurnaz tilki tarafından güzel sesine övgüler düzülünce, ağzındaki peyniri düşürdüğü için aptal yerine konan karga, gerçek yaşamda hiç de öyle değil. Aksine kuş türlerinin en akıllısı olarak öne çıkıyor. Hindistan’ın Kalküta kentinde çekilmiş bu fotoğraf da iddiayı doğruluyor. Hayvanat bahçesini gezen bir ziyaretçinin vanayı açıp su şişesini doldurduğunu gören karga, ilk fırsatta gagasıyla vanayı çevirip susuzluğunu gideriyor.
Yılın koruması
Bozkırların azalmasıyla birlikte nesilleri tehlikeye giren Toy Kuşları, Birleşmiş Milletler Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı çerçevesinde koruma altına alındı. Dünyada ve Türkiye’de nesli azalmakta olan uçabilen en büyük kuş olarak bilinen toyların, Konya’nın Sarayönü İlçesi’nde Başak Ekolojik Yaşam Derneği’nce yürütülen projeyle, nesilleri korunacak. Sarayönü ve çevresindeki ilçelerde sayıları 500’ün üzerinde olduğu tahmin edilen toy kuşlarının korunması için BM Milletler Küresel Çevre Fonu, 16 bin dolar göndererek köylünün toy kuşları konusunda eğitilmesini istedi.
Yılın vahşeti
Ankara’nın Kutludüğün Beldesi’nde yaşayanların ihbarı üzerine bölgeye giden Hürriyet muhabirleri, belediye araçları ve dozeriyle karşılaştı. Ne yaptıkları ilk bakışta belli olmayan görevlilerin bölgeyi terk etmesinin ardından araştırma yapan Hürriyet ekibi, iki haftalık oldukları sanılan 30 kadar köpek yavrusu ile karşılaştı. Şaşkın şaşkın gezen yavruların anneleri toprağa gömülmüş, onlar şans eseri kurtulmuş ya da ölüme terk edilmişti.
Yılın infazı
İzmir Kültürpark’ta yürüyüş yapan Tankçı Astsubay Şeref Öztürk, çalılıklar arasından bir anda karşısına çıkıp, havladığını öne sürdüğü ’Simba’ adlı Boxer cinsi köpeği beylik tabancasıyla öldürdü. Sahipleri ise Simba’nın eğitimli olduğunu ve astsubaya saldırmadığını söyledi. Gözlerinin önünde kanlar içinde kalan ölü köpeğinin başında ağlayan sahibinin görüntüsü büyük tepki çekti. Astsubay, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök’e şikayet edildi.
Yılın işkencesi
Bu Kurban Bayramı da bütün uyarılara rağmen dehşet görüntülerine sahne oldu. Yurdun dört bir yanında sokak ve caddelerde kesim yapıldı, acemi kasaplar hem kendilerini kesti hem de hayvanlara eziyet etti. İstanbul Güngören’de atık su kuyusuna düşen boğa, vinç tarafından çekilerek kurtarıldı ve son nefesini vermeden alelacele kesildi. Hürriyet’in başlığı "Öldü de kurtuldu" olmuştu.
Yılın talihsizleri
Onu bulduklarında henüz 5 aylıktı. Acı içinde kıvranıyordu. Çünkü arka ayağından vurmuşlardı. Saçma dolu ayak, kırılmıştı. Yanıbaşında annesi ve kardeşi cansız yatıyordu. Adapazarı’ndan getirilen 5 haftalık yavru ayı, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde tedaviye alındı. Biberonla beslenen yavru ayıya "Poyraz" adı verildi. Artvin’in Şavşat İlçesi’de avcılar tarafından vurulan ve Kireçli Köyü’ne sığınan yavru ayı "Ümit" ise kör oldu.
Yılın aykırısı
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) bünyesindeki Kedi Evi’nde, Van kedilerinin mayıs ayındaki doğum aşamaları tamamladı. Doğan 45 yavrudan sadece 5’i, bir gözü sarı, bir gözü mavi olarak dünyaya geldi. Bunlardan en ilginci, kafası ve kuyruğu siyah ancak bir gözü sarı, bir gözü mavi olan yavru kediydi. Van kedisiydi ama ırkına aykırı bir durum vardı...
Yılın memuru
Nevşehir’de Jandarma At-Köpek Eğitimi ve Meslek Edindirme Kurs Merkezi Komutanlığı’nda özel olarak kapkaçla mücadele, arama-kurtarma, uyuşturucu ve patlayıcı bulma amacıyla yetiştirilen köpeklerin gösterisi ve atlı birliklerin geçişi, töreni izleyenlerce alkışlandı. Resmi görevli olan bir Alman kurdu, eğiticisiyle birlikte görevinin yapmanın gururuyla selamı çaktı.
Yılın kızakçısı
Rusya’nın başkenti Moskova dışındaki Yakhroma’da her yıl kızak köpekleri yarışması düzenleniyor. Kızak performansları değerlendirilen köpekler, güzellikleriyle de dikkat çekiyor. Yarış öncesi hazırlıklarını tamamlamış, bekleyen bu beyaz laika gibi.
Yılın yaralısı
Memorial Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez’in oturduğu Balmumcu’daki sitenin bahçesinde yaşayan tekir kedi Efe, site bahçesinin dışına çıkınca havalı tüfekle vuruldu. Boynundan iki, kuyruk sokumundan bir saçma yarası aldı, çenesi de atılan tekmelerle kırıldı. Sönmez çifti tarafından gece yarısı Levent’teki Boğaziçi Hayvan Hastanesi’ne getirilen Efe çenesinden ameliyat edildi.
Yılın hastası
İzmirli veteriner hekim Türkan Evran, böbrek yetmezliği bulunan 12 yaşındaki Golden Retriever cinsi köpeği "Naz"ı diyalizle yaşama döndürdü. Nazlı adında bir kızı olan veteriner Evran’ın "Diğer kızım" dediği köpeği Naz, bahçelerine atılan zehirli köfteden yemiş ve zehirlenmişti.
Yılın kükremesi
İhtiyarladığı için Moskova sirki tarafından İzmir Hayvanat Bahçesi’ne bırakılan "Golyad" adlı aslan, kentte efsane oldu. İddiaya göre yaşlı aslan, "Allah, Allah" diye kükrüyor, diğer aslanlar da zikrediyordu. Tabii bunu duyan da onları izlemeye koşuyordu. İnternetteki YouTube sitesinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’deki hayvanat bahçesinde "Allah" diyerek kükrediği iddia edilen bir aslanın görüntüleri de konuya tuz biber ekti. Yetkililerin "Bunlar uydurma, yok böyle birşey" açıklamalarına karşın hayvanat bahçesindeki meraklı sayısı günlerce azalmadı.
Yılın gösterisi
İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Balıkesir’in Marmara İlçesi’nde emniyet amirliği teşkilatının kurulması ve polis merkezi hizmet binasının açılışı dolayısıyla düzenlenen törene katıldı. Bir yıl önce yaralı olarak bulunan ve ada halkı tarafından evcilleştirildikten sonra "Osman" adı verilen pelikan da, töreni bir süre izledi. Kürsüde konuşması biten Vali Selahattin Hatipoğlu alanı dolduranlar tarafından alkışlanınca, pelikan Osman da kanatlarıyla alkışlayanlara eşlik etti. Bunun üzerine Bakan Aksu ve protokoldekiler sağa sola sallanıp dans eden Pelikan Osman’ı alkışlayıp, tempo tuttu.
SÖZÜN ÖZÜ
Bir ulusun büyüklüğü ve ahlaki gelişmesi, hayvanlara nasıl davrandığıyla alakalıdır.
Mahatma Gandi
Yılın dayısı
"ABD’nin New Jersey Eyaleti’nde, evinin bahçesine yabancı hayvanların girmesine tepki gösteren sarman bir kedi, siyah bir ayıyı korkutarak iki kez ağaca tırmandırdı." Dış Haberler Servisi’nden haber geldiğinde Hürriyet Yazı İşleri pek inanmak istemedi. Derken, Dış Haberler Servisi’nden olayın fotoğrafı da geldi. İnanılmaz haber doğruydu ve fotoğraf da inanılmaz müthişti... Hürriyet’in birinci sayfasında sayfa boyu giren fotoğrafın iç sayfadaki başlığı ise cesur sarmanın pervasızlığını yansıtıyordu: "7 bela Jack..."
Yılın yalanı
Brezilya’da kedinin köpeği andıran yavruları çok ses getirdi. Yavrulardan, DNA testi yapılabilmesi kan örneği alındı. Komşunun ’Dog’ isimli köpeğiyle çiftleştiği öne sürülen ’Mimi’ adlı kedinin yavrularının köpek olup olmadığı günlerce dünya kamuoyunu meşgul etti. Sonunda ortaya koca bir yalan çıktı.
Yılın kaybı
Artık bizim ele de gitsek, katık da, kaymak da, bal da söylesek ne fayda. Çünkü derdimizi anlatıp, ağıtlar yaktığımız, sevincimizi, coşkumuzu, sevdamızı paylaştığımız telli turnamız sizlere ömür. Yaşam alanlarının yok olması, kirlenme ve duyarsızlık yüzünden türkülerimizin bu muhteşem kuşu, ebedi değil, "edebi" olarak yaşayacak artık. Çünkü dünyadaki 10 binden fazla kuş türünü kapsayan veri tabanı çalışmasıyla dünya kuş bilimcileri arasında saygın yeri olan Dr. Çağan Şekercioğlu, Türkiye’deki Telli Turna neslinin yok olduğunu söyledi.
Yılın mağduru
Yöneticisi, "Kiremitler kırılır" diye kimseyi çatıya çıkartmayınca, Tekir, 2.5 ay Pangaltı’daki Türkbey Apartmanı’nın kızgın kiremitleri üzerinde yaşam savaşı verdi. Yan apartmanlardan atılan yiyeceklerle hayatta kaldı. Ama kovayla su sarkıtanlar gidince ölümün eşiğine geldi. Hürriyet’in haberinin ardından belediye görevlilerince kurtarıldı.
Yılın delisi
Gerçek "Kötü Kedi Şerafettin" İngiltere’deydi. Mahallesindeki bütün binalardan içeri giren Grumpy, evdeki kedilerin yiyeceklerini yiyor ve onları kovalıyordu. Evlerin sahipleri kapıdan girince onlara da saldırıyordu. Sonunda yakalandı ve kafese kondu. Grumpy, Wiltshire bölgesindeki Swindon kentindeki bir evde yaşıyor.
Yılın pozu!
Domuzlar için sürek avına çıktığını söyleyen Erzincan’ın Uluköy Beldesi Belediye Başkanı Salih Kara, elindeki Kalaşnikof tüfekle 400 kiloluk bir ayıyı 10 kurşunla öldürdü ve gururla bu pozu verdi. Gurur pozu ve zavallı hayvanın yerde cansız yatan görüntüsü sadece hayvanseverleri değil, tüm Türkiye’yi ayağa kaldırdı. Başkana tepki yağdı. Savcılık soruşturma başlattı. Orman İşletme Müdürlüğü de 5 ayrı suçtan bin 410 YTL idari para cezası kesti.
Yılın dáhisi
La Fontaine masalında kurnaz tilki tarafından güzel sesine övgüler düzülünce, ağzındaki peyniri düşürdüğü için aptal yerine konan karga, gerçek yaşamda hiç de öyle değil. Aksine kuş türlerinin en akıllısı olarak öne çıkıyor. Hindistan’ın Kalküta kentinde çekilmiş bu fotoğraf da iddiayı doğruluyor. Hayvanat bahçesini gezen bir ziyaretçinin vanayı açıp su şişesini doldurduğunu gören karga, ilk fırsatta gagasıyla vanayı çevirip susuzluğunu gideriyor.
Yılın koruması
Bozkırların azalmasıyla birlikte nesilleri tehlikeye giren Toy Kuşları, Birleşmiş Milletler Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı çerçevesinde koruma altına alındı. Dünyada ve Türkiye’de nesli azalmakta olan uçabilen en büyük kuş olarak bilinen toyların, Konya’nın Sarayönü İlçesi’nde Başak Ekolojik Yaşam Derneği’nce yürütülen projeyle, nesilleri korunacak. Sarayönü ve çevresindeki ilçelerde sayıları 500’ün üzerinde olduğu tahmin edilen toy kuşlarının korunması için BM Milletler Küresel Çevre Fonu, 16 bin dolar göndererek köylünün toy kuşları konusunda eğitilmesini istedi.
Yılın vahşeti
Ankara’nın Kutludüğün Beldesi’nde yaşayanların ihbarı üzerine bölgeye giden Hürriyet muhabirleri, belediye araçları ve dozeriyle karşılaştı. Ne yaptıkları ilk bakışta belli olmayan görevlilerin bölgeyi terk etmesinin ardından araştırma yapan Hürriyet ekibi, iki haftalık oldukları sanılan 30 kadar köpek yavrusu ile karşılaştı. Şaşkın şaşkın gezen yavruların anneleri toprağa gömülmüş, onlar şans eseri kurtulmuş ya da ölüme terk edilmişti.
Yılın infazı
İzmir Kültürpark’ta yürüyüş yapan Tankçı Astsubay Şeref Öztürk, çalılıklar arasından bir anda karşısına çıkıp, havladığını öne sürdüğü ’Simba’ adlı Boxer cinsi köpeği beylik tabancasıyla öldürdü. Sahipleri ise Simba’nın eğitimli olduğunu ve astsubaya saldırmadığını söyledi. Gözlerinin önünde kanlar içinde kalan ölü köpeğinin başında ağlayan sahibinin görüntüsü büyük tepki çekti. Astsubay, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök’e şikayet edildi.
Yılın işkencesi
Bu Kurban Bayramı da bütün uyarılara rağmen dehşet görüntülerine sahne oldu. Yurdun dört bir yanında sokak ve caddelerde kesim yapıldı, acemi kasaplar hem kendilerini kesti hem de hayvanlara eziyet etti. İstanbul Güngören’de atık su kuyusuna düşen boğa, vinç tarafından çekilerek kurtarıldı ve son nefesini vermeden alelacele kesildi. Hürriyet’in başlığı "Öldü de kurtuldu" olmuştu.
Yılın talihsizleri
Onu bulduklarında henüz 5 aylıktı. Acı içinde kıvranıyordu. Çünkü arka ayağından vurmuşlardı. Saçma dolu ayak, kırılmıştı. Yanıbaşında annesi ve kardeşi cansız yatıyordu. Adapazarı’ndan getirilen 5 haftalık yavru ayı, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde tedaviye alındı. Biberonla beslenen yavru ayıya "Poyraz" adı verildi. Artvin’in Şavşat İlçesi’de avcılar tarafından vurulan ve Kireçli Köyü’ne sığınan yavru ayı "Ümit" ise kör oldu.
Yılın aykırısı
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) bünyesindeki Kedi Evi’nde, Van kedilerinin mayıs ayındaki doğum aşamaları tamamladı. Doğan 45 yavrudan sadece 5’i, bir gözü sarı, bir gözü mavi olarak dünyaya geldi. Bunlardan en ilginci, kafası ve kuyruğu siyah ancak bir gözü sarı, bir gözü mavi olan yavru kediydi. Van kedisiydi ama ırkına aykırı bir durum vardı...
Yılın memuru
Nevşehir’de Jandarma At-Köpek Eğitimi ve Meslek Edindirme Kurs Merkezi Komutanlığı’nda özel olarak kapkaçla mücadele, arama-kurtarma, uyuşturucu ve patlayıcı bulma amacıyla yetiştirilen köpeklerin gösterisi ve atlı birliklerin geçişi, töreni izleyenlerce alkışlandı. Resmi görevli olan bir Alman kurdu, eğiticisiyle birlikte görevinin yapmanın gururuyla selamı çaktı.
Yılın kızakçısı
Rusya’nın başkenti Moskova dışındaki Yakhroma’da her yıl kızak köpekleri yarışması düzenleniyor. Kızak performansları değerlendirilen köpekler, güzellikleriyle de dikkat çekiyor. Yarış öncesi hazırlıklarını tamamlamış, bekleyen bu beyaz laika gibi.
Yılın yaralısı
Memorial Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez’in oturduğu Balmumcu’daki sitenin bahçesinde yaşayan tekir kedi Efe, site bahçesinin dışına çıkınca havalı tüfekle vuruldu. Boynundan iki, kuyruk sokumundan bir saçma yarası aldı, çenesi de atılan tekmelerle kırıldı. Sönmez çifti tarafından gece yarısı Levent’teki Boğaziçi Hayvan Hastanesi’ne getirilen Efe çenesinden ameliyat edildi.
Yılın hastası
İzmirli veteriner hekim Türkan Evran, böbrek yetmezliği bulunan 12 yaşındaki Golden Retriever cinsi köpeği "Naz"ı diyalizle yaşama döndürdü. Nazlı adında bir kızı olan veteriner Evran’ın "Diğer kızım" dediği köpeği Naz, bahçelerine atılan zehirli köfteden yemiş ve zehirlenmişti.
Yılın kükremesi
İhtiyarladığı için Moskova sirki tarafından İzmir Hayvanat Bahçesi’ne bırakılan "Golyad" adlı aslan, kentte efsane oldu. İddiaya göre yaşlı aslan, "Allah, Allah" diye kükrüyor, diğer aslanlar da zikrediyordu. Tabii bunu duyan da onları izlemeye koşuyordu. İnternetteki YouTube sitesinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’deki hayvanat bahçesinde "Allah" diyerek kükrediği iddia edilen bir aslanın görüntüleri de konuya tuz biber ekti. Yetkililerin "Bunlar uydurma, yok böyle birşey" açıklamalarına karşın hayvanat bahçesindeki meraklı sayısı günlerce azalmadı.
Yılın gösterisi
İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Balıkesir’in Marmara İlçesi’nde emniyet amirliği teşkilatının kurulması ve polis merkezi hizmet binasının açılışı dolayısıyla düzenlenen törene katıldı. Bir yıl önce yaralı olarak bulunan ve ada halkı tarafından evcilleştirildikten sonra "Osman" adı verilen pelikan da, töreni bir süre izledi. Kürsüde konuşması biten Vali Selahattin Hatipoğlu alanı dolduranlar tarafından alkışlanınca, pelikan Osman da kanatlarıyla alkışlayanlara eşlik etti. Bunun üzerine Bakan Aksu ve protokoldekiler sağa sola sallanıp dans eden Pelikan Osman’ı alkışlayıp, tempo tuttu.
SÖZÜN ÖZÜ
Bir ulusun büyüklüğü ve ahlaki gelişmesi, hayvanlara nasıl davrandığıyla alakalıdır.
Mahatma Gandi