Hürriyet, hayvan haklarının korunmasına yönelik yıllardır gizli bir seferberlik yürüttü. Bunun meyvelerini de almaya başladık. Hayvanseverler, hayvan besleyenler arttı. En önemlisi duyarlılık arttı. Artık gelenek haline gelen "Uygarlık sınavının seyir defteri" sayfalarına 2005’le devam ediyoruz. Yine ilginç olaylar vardı, sevinciyle üzüntüsüyle. Türkiye, bir süredir kuş gribiyle yatıp kalkarken, binlerce kanatlı mecburen yok edildi. Buna rağmen, yani mecburiyete rağmen, işi adı itlaf da olsa, "daha insanca teknik"leri sorguluyor insanımız. Canlı canlı ateşe atılan tavuk görmek istemiyor. Eleştiriyor, ses getiriyor. İşte "Uygarlık Sınavının 2005 Seyir Defteri"nden seçtiklerimiz:
SÖZÜN ÖZÜBir ulusun büyüklüğü ve ahlaki gelişmesi hayvanlara nasıl davrandığıyla alakalıdır.Mahatma Gandi’Koko’ istiyor memeleri gösterinDünyaca ünlü dişi goril Koko’nun iki bakıcısı, hayvana göğüslerini göstermeyi reddettikleri için işten atıldıklarını öne sürerek tazminat davası açtı. Nancy Alperin ve Kendra Keller isimli kadınlar, Koko’nun bakımını üstlendiklerinde cinsel tacize uğradıklarını öne sürüyorlar. Goril Vakfı ve Başkanı Francine Patterson’a karşı dava açan iki kadın 1
milyon dolar tazminat istiyorlar. Kadınlar, gorille işaret diliyle anlaşan Patterson’un "Koko istiyor memelerinizi gösterin" diye baskı yaptığını savunuyor. İki davacı, 33 yaşındaki meme fetişisti Koko’nun bu talebinin yerine getirilmemesi halinde işlerinden olabilecekleri yolunda tehdit edildiklerini öne sürüyorlar. Patterson’un bir defasında, "Koko, hep benim memelerimi görüyorsun. Sanırım benimkilerden sıkıldın. Yeni memeler görmen gerekiyor" dediğini belirtiyorlar. Patterson ise iddiaları reddediyor.)
Onlar için traktörünü tam 1 ay kullanmadıAydın’ın Söke İlçesi’ne bağlı Karacahayıt Köyü’nde Basri Özkan’ın traktörünün motor bölümüne
’Akkuyruksallayan’ türü bir kuş yuva yaptı. Kaportanın alt bölümünde içinde üç yumurta olan yuvayı farkeden Basri Özkan, aile bireylerine de danışıp yuvayı bozmama kararı aldı. Özkan yumurtalara zarar vermemek için de bir ay boyunca traktörünü çalıştırmadı. Yumurtaların üçünden de yavru çıktı. Basri Özkan, ’Çevreden ’Yuvayı boz geç’ dediler. Benim gönlüm el vermedi ve yavruların çıkmasını bekledim. Havalar serin gittiği için de 10 günlük bir gecikme oldu. Ama şimdi mutluyum’ dedi.
Hayat operasyonuBüyükçekmece Gölü kenarındaki yarımadaya tertedilen ve sular yükselince adacığa dönüşen alanda mahsur kalan 40
köpeğin imdadına Büyükçekmece Belediyesi yetişti. Köpekleri kurtaran ekibi yöneten Veteriner Hekim Azmi Elhan Atik, "Başkalarının vicdanını temizlemeye devam ediyoruz dedi.
Enkazdan 72 saat sonra kurtardılarBingöl’ün Karlıova İlçesi’nde meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremde, Menderes Alan’a ait ahırın çökmesi sonucu enkaz altında kalan ’Figo’ adlı doberman cinsi köpek, 72 saat sonra sivil savunma ekipleri tarafından kurtarıldı. Sahibi Menderes Alan’a teslim edilen ’Figo’ bir süre kendine gelemedi.
Süper kurtarıcılarGelecekte felaketzedelerin imdadına koşacak 11 yeni yavru doğdu. Akdeniz Kurtarma Arama Derneği (AKAD) bünyesinde 4 yıldır hizmet veren arama kurtarma köpeklerinden Kont ve İhalia adlı Alman kurtlarının 6, Regi adlı Golden Retriever cinsi köpeğin ise 5 sevimli yavrusu oldu. 11 yavru ile arama kurtarma köpeklerinin sayısı 14’e çıktı. AKAD üyesi Özkan Güzel, ’Kont ve İhalia çok akıllı köpekler. Regi de onlarla ortak çalışıyor. Yavruları da eğitip, kurtarıcılara katacağız’ dedi.
O olmasaydı ölmüşlerdiSobadan sızan gazdan zehirlenen anne ve iki çocuğunu, evde besledikleri ’Pamuk’ adlı köpek kurtardı. Henüz 4 aylık olan Pamuk, sürekli havlayarak, yan odada uyuyan 11 yaşındaki Seda’yı uyandırdı. Köpeğin hareketsiz yatan halası ve kuzenlerini yalayıp üzerinde tepinircesine dolaştığını gören Seda, üst kattaki ailesini uyandırınca, mutlak bir faciadan dönüldü.
Dünyada ondan daha güzeli yok2 yaşındaki İngiliz asıllı Buldog köpeği Tiberius, ABD’nin Iowa elyaletinde yapılan geleneksel güzellik yarışmasında birinci oldu. Adını Uzay Yolu dizisinde William Shatner’in canlandırdığı kaptan James Tiberius Kirk’den alan Tiberius yarışmaya bundan önce iki kez katılıp kaybetmişti.
Kendi evladı gibi bakıyorKuşadası’nda turistik eşya satıcısı Kubilay Esen’in, 3 yaşındaki Terrier cinsi köpeği ’Blek’, eve alınan ördek yavrusuna kendi ’evladı’ gibi bakıyor. Ördek yavrusuyla hemen kaynaşan Blek, ilk günden koruması altına aldı. Biraz uzaklaşırsa, incitmeden dişlerinin arasına alarak, geri getiriyor.
Kedi değil bir Van kurduVan’ın dünyaca ünlü gözleri farklı renkte kedilerinden sonra, şimdi de bir kurdu oldu. Erek Dağı eteklerinde bulunan bir gözü beyaz, bir gözü kahverengi olan boz Sibirya kurdu evcilleştirildi. "Keje" adı verilen kurt, evdeki koyun-kuzu, hatta Kangal köpekleriyle bile kırk yıllık dost gibi...
5 koyun parçaladı ama öldürmedilerMuş’un Varto İlçesi’ne bağlı Tepe Köyü’nde bir hafta içinde 5 koyun kurtlar tarafından parçalanınca, köylüler kurt avına çıkmaya başladı. Ellerinde sopalarla at sırtında gece gündüz demeden kurt arayan köylüler, "Kurtlar açlıktan sürüler halinde köye inmeye başladı. Kadınlar ve çocuklar korkudan dışarı çıkamaz oldu. Gördüğümüz kurtları öldürmeden yakalayıp, kilometrelerce uzağa götürüp bırakıyoruz" dediler.
Aşk acısından hayata küstüİzmir Hayvanat Bahçesi’ne bağışlanan Medrona Sirki’nin en yetenekli "sanatçı aslanı" 17 yaşındaki Golyad, 15 yaşındaki dişi
aslan İlkay ile aynı kafese kondu. Ancak bir yıl aynı kafeste kalmalarına rağmen dişi aslan İlkay, Golyad’a yüz vermedi. Aşkına karşılık bulamayan Golyad hayata küstü.
Köpekten en garantili kaçışBournemouth Kenti’nde 11 yaşındaki "Misty", köpekten kaçarken tırmandığı 10 metre yüksekliğindeki bir telgraf direğinin tepesinde kaldı. Halk, kediği kurtarmak için seferber oludu. Richard Broome (43) isimli bir hayırsever, merdiveni dayayarak korkudan sinmiş halde bekleyen hayvanı kurtardı.
ABD’de kayboldu Fransa’da çıktıABD’de kaybolan "Emily" adlı kedi, Fransa’nın Nancy kentinde ortaya çıktı. Wisconsin Eyaleti’nin Appleton Kenti’nde, fare kovalarken girdiği kağıt konteyneriyle yaptığı üç haftalık aç ve susuz yolculukla Atlas Okyanusu’nu geçen Emily, Fransa’nın Nancy kentinde bir fabrikada bulundu.
İnsana sığındıKafasına ve boynuna 11 saçma isabet eden 8 aylık yavru ayı, Şavşat’ın Kireçli Köyü’ne sığındı. İnsanlar seferber oldu, yaşasın diye "Ümit"adı koyulan ayıcık Erzurum
Atatürk Üniversitesi’nde tedavi edildi. Ardından bir süre Artvin’de bakıldı. Daha sonra da rehabilitasyon için Bursa’nın Karacabey İlçesi’ndeki Ovakorusu Ayı Barınağı’na getirildi.
Polisten kurşunKars’ın Susuz İlçesi’nde AKP İlçe Başkanı Sinan Balcı’nın ’Rambo’ adlı kangal köpeğini vuruldu. Dişi köpek ’Beyzi’nin havlamasıyla ortaya çıkan olayda, Rambo, can çekişirken bulundu. Boynuna isabet eden kurşun nedeniyle Rambo felç oldu. Köpeğini polis memuru Ersin Ergene’nin tabancasıyla vurduğunu iddia eden Balcı, Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
Bir canlının dramı Antalya’da Karacaören 2 Barajı göletinde yakaladığı sazan balıklarını çengele asan balıkçı büyük tepki gördü. Tazeliğine inandırmak için balıkları yüzgeçlerinden kancayla asan ve sürekli su döküp canlı kalmasını sağlayan balıkçı, tepki üzerine uygulamadan vazgeçti.
Bunu insanlar yaptıErzincan Çağlayan beldesinde kimliği belirsiz kişiler öldürdükleri baykuşu yol kenarına astı. Vurulduğu sanılan baykuşun böyle teşhir edilmesi belde sakinlerinin tepkilerine yol açtı.
İntihar eden Türk koyunları dünya basınındaVan’ın Gevaş İlçesi’nde uçurumdan atlayan koyunu sürü psikolojisiyle tüm sürünün takip etmesi ve 450 hayvanın telef olması, dünya basınında yankı buldu. Dünyanın saygın fikir gazetelerinden tabloid yayın organlarına kadar pek çok gazetede ve internet sitesinde Van’daki
’toplu koyun intiharı’ haber oldu. Haberi kullanan basın kuruluşları arasında Guardian, The Sun, USA Today, China People’s Daily, Fox News ve Los Angeles Times da yer aldı.
Köpekli eve melek girmez tartışmasıSelçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Çeker’in ’Köpek beslenen eve melek girmez’ sözü, tartışma başlattı. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu ifadeyi yanlış bulurken, hayvanseverler de büyük tepki gösterdi. Hürriyet Gazetesi yazarlarından, eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, İslam’da köpekler hakkındaki düşüncelerin rivayetten öteye gitmediğine dikkat çekti. Prof. Zekeriya Beyaz ise "Benden habersiz meleğin evde ne işi var" dedi.
Konuşmayan çocuğu yunuslar konuşturduDünyada sadece ABD ve Kanada’da uygulanan, iki yıldır Türkiye’de Antalya’da yapılan "Yunusla Terapi" çalışmasından olumlu sonuç alınıyor. Hollanda’da çalışan Çiftçi Ailesi’nin, 20 bin canlı doğumda bir görülen "Wilym" sendromuyla dünyaya gelen 8 yaşındaki kızları Ilgım, 10 gün boyunca yunuslarla terapi gördü. Terapi sonunda Türkçe konuşmayı ve şarkı söylemeyi öğrenen Ilgım’ın dikkat yeteneğinde de gelişme oldu.
Yapışık kediler ameliyatla ayrıldıKonya’da, birbirine yapışık doğan 3 kedi yavrusundan birisi kendiliğinden, diğer iki yavru ise Selçuk Üniversitesi (SÜ) Veteriner Fakültesi’nde gerçekleştirilen operasyonla ayrıldı. İki yavru kedi, yaşamlarını birer ayakları olmadan sürdürecek" diye konuştu.
2005’E İZ BIRAKANLARCaddeyi geçen tavuğa 54 dolar cezaCalifornia’da bir caddede karşıdan karşıya geçen tavuğa 54 dolar ceza kesildi. Olay, eyalet kırsalındaki küçük Johannesburg Kasabası’nda meydana geldi. Tavuğun sahibi Linc Moore’un avukatı, hayvanın evcil olduğunu, çiftlik hayvanı olmadığını söyleyince, ceza iptal edildi. Eyalette, evcil hayvanlar caddede karşıdan karşıya geçebiliyor. Olay üzerine konuşan tavuğun sahibi Moore, ’Kasaba sokaklarında bisikletli çocuklar fink atıyor ama bizim tavuk kaçıp, caddeyi geçince büyük sorun oluyor’ diyerek tepkisini dile getirdi.
At FerhatABD’nin Indiana Eyaleti’nde, engelliler için ata binme programının kurucusu olan Bonnie Flynn, minyatür atı Vinnie’yi Dodge Neon marka arabasının ön koltuğunda gezdiriyor. Aynı bizim Sivaslı ’Dana Ferhat’ gibi.
Maymunlara 1 milyon dolar miras bıraktıOcak ayında ölen ABD’li ünlü komedyen Johnny Carson, kendisini üç çocuk babası yapan eski karısını mirasından mahrum ederken, maymunlara bir milyon dolardan fazla para verdi. Yarım milyarlık mirasın aslan payını komedyenin son eşi alırken, Nebraska Hayvanat Bahçesi ve Carson Şempanze Merkezi’ne mirasdan bir milyon dolar kaldı.
10 santimDünyanın en küçük primatı olarak bilinen ve Filipinler’de yaşayan "Tarsier"lerin soyu tükenme tehlikesi altındaki canlılar arasında olduğu belirtildi. Bohol Adası’ndaki Loboc kasabası koruma merkezinde bakılan Tarsierler, böcekle besleniyor. Yaklaşık 10 santim boyundaki Tarsier, bir insan elinden bile küçük.
Eşeğe molalı çalışma hakkıİngiltere’nin Blackpool kentindeki 200’e yakın eşeğe çalışma hakları getirildi. Yaz sıcağında turistleri taşıyan eşeklere, 1 saat öğle yemeği molası verilecek. Eşekler, saat 10.00-19.00 saatleri arasında çalışıp, Cuma günleri tatil yapacaklar.
Ölümü doğalDünyanın en küçük köpeği olarak 1999’da Guinness Rekorlar Kitabı’na giren 15 santimetre boyundaki Ondra adlı Şivava cinsi köpek dün doğal nedenlerden ötürü öldü.
IQ’su en zeki kuş karga çıktıBilim adamları kuş davranışlarını analiz edip, bir zeka sıralaması yaptılar. Kuşların IQ listesinde kargalar, şahinler, kartallar, ağaçkakanlar ve balıkçıllar ilk sıraları aldı.
Don SfenksRusya’nın Sivastopol kentinde yapılan bu yılki kedi şova, ülkede yetiştirilen 70 çeşit kedi türü katıldı. Şovun en ilgi çeken hayvanlarından biri yine Rusya’ya özgü olan Don Sfenks cinsi tüysüz kediler oldu. İlgiden bunalan hayvan, miyavlayarak sıkıntısını ortaya koydu.