Utanmaz cehalet

GİLA Benmayor 17 Aralık 2002 tarihli yazısında, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı olan, Fransa'nın l'Express Dergisi başyazarı Claude Allegre'den bir alıntı yapmıştı. Ben de Gila'nın yazısından alıyorum:‘‘Bir Avrupa kültürü var ama bir Avrupa-Türk kültürü yok. Ben de bir Fransız olarak Shakespeare, Cervantes, Goethe, Mozart, Sibelius, Verdi, Copernic'i tanıyorum ama Türk uygarlığını temsil eden kimseyi tanımıyorum. Cehaletten olabilir ama aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin değişik bir kültür alanına ait olduğunu da kanıtlıyor.’’Evet, yukardaki cümle iki şeyi kanıtlıyor: Türkiye'nin değişik bir kültür hazinesine sahip olduğu kadar Claude Allegre'nin utanmaz cehaletini.* * *Claude Allegre'ye adını yazdığım şairleri tanıyıp-tanımadığını soracağım: Hristo Botev (Bulgar), Ion Barbu (Rumen), Gyula İllyes (Macar), Adam Mickiewicz (Polonyalı)... Yazarın, bu şairlerin milliyetlerini söyleyebileceğini sanmıyorum. Oysa Bulgaristan, Romanya, Polonya ve Macaristan AB'ye girecek ve Claude Allegre'nin itirazı yok. Ama isterse, kendisini Fransız edebiyatından da, sanatından da yarışmaya sokabiliriz bir frankofon Türk aydınıyla?* * *Deneyimimiz var, biliriz: Türk milliyetçi-mukaddesatçıları da, Arap milliyetçi-İslamcıları da şimdi ve geleceği geçmişte ararlar. Claude Allegre'nin bunlardan farkı ne? Avrupa Birliği tek dilli, tek dinli, tek kültürlü bir birlik midir ki Türklerin Avrupa koro ve orkestrasında uyumsuz ses çıkartacaklarını ileri sürüyor. Claude Allegre yekpare bir Avrupa kültüründen söz ediyor ama böyle bir kültür yok; Latin, Grek, Arap-İspanyol, Anglo-Sakson, Töton-Germen, İskandinav, Slav kültürleri var... Yirmi beş, otuz dil konuşuluyor şu anda Avrupa Birliği sınırları içinde.* * *Dışa karşı yekpare görünürler ama Avrupa Birliği içinde din birliğinden de söz edilemez: Katolikler, Protestanlar, Ortodokslar, bunların da tarikatları var. Bunların köylülerine, işçilerine, küçük burjuvalarına sorun bakalım, İsa ve Meryem dışında dinsel ortaklıkları neymiş, anlayalım. Vatikan, Protestanları, Ortodoksları gerçekten Hıristiyan sayıyor mu?Avrupa Birliği'ni geçmişin üzerine bina etmeyi tasarlayanlar geçmişin marazlarını geleceğe de taşıyacaklar. Oysa AB ancak geleceğin temelleri üzerine kurulabilir ve Türkiye'nin bu gelecekte, Fransa ve Almanya kadar önemli bir yeri var, yeri olacak.