OluÅŸturulma Tarihi: Eylül 26, 2001 00:00
Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon'a düzenlenen vahşi saldırıların ardından akıllara pek çok soru takılıyor.Usame bin Ladin'i öldürmek ya da kaçırmak yeterli mi? Dünyada güvenli yer kaldı mı? Uçağım kaçırıldığında ne yapmalıyım? Bundan sonra nasıl bir saldırı gelebilir? İngiliz The Guardian'ın uzmanları bu sorulara cevap aradı.Batı bu savaşı kazanabilir miRuslar, halk tarafından pek tutulmayan bir ideolojiyi yaymak için Afganistan'a gittiler, Amerika ise başını ezmek için. Bu nedenle daha başarılı olabilecekleri söylenebilir. Taliban askeri gücü sayesinde değil düzen ve barış vaadettiği için Afganistan'ı kontrol altına aldı. ABD ve müttefikleri de aynı yöntemi izleyip, Usame bin Ladin'in ağının yok edilip, kendisinin ya da adamlarının kaçırılmasını ya da öldürülmesi sağlayabilir. Can kaybını sınırlı tutup, büyük ekonomik yardımda bulunarak halkı yanına alabilir.Taliban'ın yerine iktidara kim gelecekAfganistan tarihinde dış güdümlü liderler uzun ömürlü olmadı. 1996 yılında Kabil'e giren Taliban'ın ilk yaptığı Sovyet yanlısı devlet başkanı Necibullah'ı bir
trafik lambasının direÄŸine asmak oldu. Bu nedenle yeni baÅŸbakan aynı akibeti yaÅŸayabilir. Batı sürgündeki Afgan teknokratlardan geniÅŸ tabanlı bir hükümet kurmak istiyor. Eski Afganistan Kralı Zahir Åžah'ın adı da yeni oluÅŸumun muhtemel lideri olarak geçiyor. Ancak 86 yaşındaki Kral uzun vadeli bir çözüm olamaz. ABD'de yaÅŸayayan ve ÅŸair olan oÄŸlu iyi bir alternatif olabilir.Usame bin Ladin öldürülürse ne olurKısa vadede George Bush için büyük bir fark yaratacaktır. Ancak Usame bin Ladin'in yakalanmasının herkesin istediÄŸi bir deÄŸiÅŸiklik yaratmasını beklemek pek yerinde deÄŸil. Çünkü Bin Ladin'den sonra El Kayda Örgütü hala yerinde olacak ve eylemlerini sürdürecek. En kötü senaryoya göre, bin Ladin yandaÅŸları ‘sözde ÅŸehit’in intikamını almak için daha kanlı eylemler düzenleyebilir.Pakistan'da iç savaÅŸ çıkar mıHerÅŸey ABD saldırısında kaç Müslüman sivilin öleceÄŸiyle baÄŸlantılı. Åžu ana kadar Pakistan'daki Ä°slami partilerin gösterileri sınırlı kaldı. Ancak birkaç güdümlü füzenin yoldan çıkması geniÅŸ çaplı bir yangına neden olabilir. ABD çıkarması halinde sıradan Pakistanlılar, Taliban ile birlikte savaÅŸacaklarını söylüyorlar. Ayrıca ordunun tutucu subayları, General Pervez Müşerref'in ABD ile yaptığı anlaÅŸmadan hoÅŸnut deÄŸil.Daha kötüsü ne olabilirABD ve müttefikleri kendilerini uzun süreli, ölümcül bir intikam çemberinin içinde bulabilir. Afganistan'a yönelik bir saldırı Los Angeles, Londra, Paris, Berlin... ve Kudüs gibi yerlere misilleme yapılmasını tetikleyebilir. Artık silahları yolcu uçakları deÄŸil, kimyasal, biyolojik ya da nükleer olacaktır. Sonuçta bu Batı'nın daha sert bir ÅŸekilde cevap vermesine neden olur. Mısır, Fas, Ãœrdün ve S.Arabistan gibi Batı yanlısı ülkelerde aşırı dinci dalgayla birlikte OrtadoÄŸu'da Taliban tarzı yönetimler oluÅŸabilir. Çok geçmeden ABD ve Ä°ngiltere kendini terör ağına karşı kampanyanın içinde deÄŸil ama dünya savaşının içinde bulabilir.Terör krizi kimin iÅŸine yaradıSilah üreticileri, inÅŸaat ÅŸirketleri, altın madeni ÅŸirketleri. Söz konusu sektörlerde hisse senedi fiyatları arttı. Lockheed Martin yeni sipariÅŸlerle durumunu güçlendirdi, krizden bu yana füze üreticisi Raytheon'un hisseleri % 30 arttı. Pentagon'dan ihale alan bir Amerikan ÅŸirketini satın AMEC Åžirketi'nin hisseleri de artıyor. Yatırımcılar, ‘hisse senedinden’ kaçarken altının deÄŸeri arttı. Gıda, tütün ve ilaç ÅŸirketleri de krizden olumlu etkilendi.Uçaklar hala daha mı güvenliKarayolundan daha güvenli. Bir Ä°ngiliz uçağıyla Londra'dan New York'a giderken ölmek 3 milyonda 1 ihtimaldi. Bir trafik kazasında ölme ihtimali ise 20 binde 1. ABD saldırılarında 4 uçakta toplam 266 kiÅŸi öldü. Günde dünya üzerinde 50 bin uçuÅŸ gerçekleÅŸiyor ve 4 milyon insan yolculuk ediyor. Ayrıca: 11 Eylül saldırısının ardından hava korsanlarının uçaÄŸa girebilme ihtimali bir hayli az.Uçağım kaçırılırsa ne yapayımDenver Havalimanı'nda geçen cumartesi gün 564 sefer sayılı uçuÅŸu yapan uçağın pilotu, yolculara direnme tavsiyesinde bulundu. Pilot: ‘EÄŸer biri ayaÄŸa kalkıp, plastik bıçağı gösterip ‘bu bir uçak kaçırmadır' derse: hep beraber ayağı kalkın, yastık, kitap, dergi, gözlük, ayakkabı ne bulursanız başına atıp dengesini kaybettirip dikkatini dağıtın. EÄŸer iÅŸbirlikçileri varsa onlara da aynı ÅŸeyi yapın. En önemlisi de üzerine bir battaniye atıp yere yatırıp, orada tutun. Biz de uçağı en yakın havalimanına teslim ederiz.'Dünyada güvenli yer kaldı mıBatı Avrupa, NATO, Avustralya, Rusya, Kanada ve ABD misillemelere hedef olabilir. Hindistan harekat bölgesine yakın, Çin kimseye kucak açmaz. DoÄŸu Avrupa'nın bir bölümü OrtadoÄŸu ile Batı'nın yeni haçlıları arasında tampon bölge kalıp, olayların içine çekilmesini engelleyebilir. Mikronezya olabilir, ancak orada da tsunami tehlikesi var. Antarktika bombalardan uzak ama orada da küresel ısınmanın etkileri baÅŸ gösterdi. Fakat güvenli 3 yer var; Pentagon, çünkü yıldırım aynı yere iki kez düşmez. Irak, ABD DışiÅŸleri Bakanı Colin Powell, ÅŸimdilik güvenli olduÄŸunu söyledi. Bir de oturma odanız. Çünkü ne olursa olsun, hayat ölümle ilgili endiÅŸelerle geçirilmeyecek kadar kısa...Â
button