Urfalı kadın uyanıyor
Güncelleme Tarihi:
Urfalı kadın çok çocuk doğuruyor. Birçoğu eğitime önem vermeye ve fazla çocuğa karşı çıkmaya başlasa da çoğu hala çok çocuk doğurmaktan yana. Hele erkek çocuk! Hala önemli ve üç dört erkek çocuk doğuran kadın güçlü ve sözü geçer bir hale geliyor, kendini kanıtlamış sayılıyor.
GAP bölgesinde kadınlar en geç 17'lerinde baba evinden ayrılıyorlar. Çoğu hala dini nikahla evleniyor. Kızların yüzde 70'i için başlık alınıyor. Akrabayla evlilik ve Berdel usulü evlilik geleneği de hala yaşıyor. Kocası birden fazla kadınla evli olan kadınların oranı yüzde 7.7 civarında. Büyük bölümü okuma yazma bilmiyor. Çoğu sadece Arapça konuşabiliyor. Yüzde 64'ünün bir ya da birden fazla sağlık şikayeti bulunuyor. Sadece dörtte biri doğum kontrolü uyguluyor. Onların işi çocuk doğurmak, tarlada çalışmak, ürün toplamak, tohum temizlemek, çapalamak ve taşıyıp depolamak... Ahır temizliği, hayvan yemleme, sağma da var. Bir de bir sürü çocuk. Kocanın diğer karıları... Yani işleri hala zor.
Ama eskisi gibi susmuyorlar. Devletten günlük iş yüklerini azaltacak ceşme, çamaşırhane gibi yerlerin yapımını talep ediyorlar. Mesleki kurslara ilgi gösteriyorlar. Eğitim görmek, sağlık ocağı, aile planlaması hizmetleri istiyorlar. Kendileri için birşey yapamasalar da kızlarının okumasından yana olduklarını söylüyorlar. Varolan eğitim çalışmalarına katılıyorlar ve değişiyorlar. Giderek daha az çocuk, resmi nikah istiyorlar. Okuma yazma öğrenmek için kurslara katılıyorlar.
İşte Çok Amaçlı Toplum Merkezi'nin (Çatom) eğitim çalışmasına katılan bir Urfalı kadının söyledikleri:
‘‘Ben sadece bir anne değil, aynı zamanda bir kadın ve insanım. Aşırı iş yüküyle yıpranmamalıyım. Kendime zaman ayırmalı, sağlığıma, görünümüme dikkat etmeliyim. Önce mutlu bir insan olursam, sonra iyi bir anne olabilir, huzurlu bir çocuk yetiştirebilirim. Mutlu anne olursam, mutlu ve güleryüzlü çocuklarım olur.’’
Kutup DALGAKIRAN
SİGARA İÇEN YAŞLILAR
Bir bölümü, fazla çocuk doğurmaya karşı çıkıyor olsa da Urfalı kadınların çoğu çocuk doğurmayı seviyor ve çok çocuğu savunuyor. Erkek çocuk doğurmak maalesef hala çok önemli. Hele 3-4 erkek çocuk doğuran kadın kendini kanıtlamış sayılıyor. Artık güçlü ve sözü daha çok geçen kadın oluyor. Başörtülü kadınların yol kenarlarında ya da cami duvarı dibinde sigara ya da sarma tütün içmesi, birçok insana şaşırtıcı gelebilir. Orta yaş üzerinde olan bu kadınlar, söylendiğine göre çok erkek çocuk doğurarak kendilerini kanıtlamış, güçlü kadınlar!
BAŞLIK ŞEKİL DEĞİŞTİRDİ
Başlık parası da hala yaşayan en önemli geleneklerden ve de sorunlardan biri. Mihmandarımız Cem Göncü, başlık parasının son zamanlarda şekil değiştirdiğini, duruma göre ‘‘kızın bedeli’’nin Ford kamyondan Renault Toros binek otomobile kadar farklılık gösterdiğini söylüyor. Ancak bu Urfalı kadının değişmekte olduğu gerçeğini gizleyemiyor.
HERŞEY
KIZLARI İÇİN
Urfalı kadın eskisi gibi susmuyor. Devletten günlük iş yüklerini azaltacak ceşme, çamaşırhane gibi yerlerin yapımını talep ediyor. Mesleki kurslara ilgi gösteriyor. Eğitim görmek, sağlık ocağı, aile planlaması hizmetleri istiyor. Kendisi için çok geç olsa da kızlarının okumasını, daha farklı bir hayat sürmesini istiyor.
NÜFUS ARTIŞI
Urfa'da bir de hızlı nüfus artışı var. Nüfusun yıllık ortalama 5.2'lik bir hızla arttığı Urfa'da, son hesaplamalara göre kilometrekareye 54 kişi düşüyor. Tüm bölgede olduğu gibi Urfa'da da demografik ve ekonomik göstergeler çok parlak değil. Dolayısıyla GAP'a yapılan yatırımların her kuruşu insanların yaşam koşulları için önemli bir damla. Çok amaçlı toplum merkezleri ÇATOM'lar, özellikle kadınlara ulaşmak için önemli çalışmalar yapıyor.