Ünlü yönetmen Robert Altman öldü

Altman'ın yapım şirketinden yapılan açıklamada, 81 yaşındaki Altman'ın dün gece öldüğü bildirildi. Açıklamada Altman'ın ölüm nedeni belirtilmedi.

ROBERT ALTMAN KİMDİR

1925'ta Kansas City'de doğan Robert Altman, lisedeyken basit kayıt cihazlarıyla ses kayıtları yaparak "show dünyası"na adımını atmış... Daha sonra askeri okula devam eden ve 2. Dünya Savaşı'nda yardımcı pilot olarak görev yaptıktan sonra 50'li yıllarda çalıştığı küçük şirkette belgesel, eğitim ve reklam filmleri çekerek sinema hakkında ilk bilgilerini elde eden Altman'a, 1955'te başlayan dönemde bir dizi bağımsız filmin ardından Alfred Hitchcock şans vermiş ve yönetmen, televizyon için çalışmaya başlamış. 1969'da Kore Savaşı'nda bir sağlık biriminin öyküsünü anlattığı "M.A.S.H."i yönetmesi için teklif gelince ilk önemli başarısını ve ilk Oscar adaylığını kazanan Altman, "McCabe & Mrs. Miller"da western türüne yenilik getirirken, "The Long Goodbye" ile prestijini arttırmış.

"Images", "Thieves Like Us" ve "California Split", onun öyküleme tekniklerinin oturmasını sağlarken, "Nashville" bizi, Amerikan country müziğinin kalbinin attığı yere götürüyor ve Amerika'daki mozaiğin bir kesitini alıyordu. Bir Oscar adaylığı daha kazanan Altman daha sonra "Sitting Bull's History Lesson", "3 Women" ve "A Wedding"e imza atacaktı. "A Perfect Couple", "Quintet" ve "H.E.A.L.T.H", Altman'ın popülarizmden uzaklaştığı filmler oldular. Altman'ın ticari yola dönme çabası "Popeye" ise hüsranla sonuçlandı.

80'ler Altman sinemasının sönük geçtiği yıllar oldu. 1992'de ise Altman, yeniden ilgi odağı olacaktı. Michael Tolkin'in romanından uyarlanan "The Player - Oyuncu" ona yıllar sonra bir Oscar adaylığı ve Cannes Film Festivali'nde en iyi yönetmen ödülünü getirdi. "Oyuncu"yu Raymond Carver'ın öykülerinden uyarlanan 3 saatlik "Short Cuts - Sosyeteden İnsan manzaraları" izlerken, Altman 4. kez en iyi yönetmen Oscar'ına aday gösterilecekti. Moda dünyasına daldığı "Prêt-à-Porter - Hazır Giyim"i Paris'te çeken Altman, 1996'da doğduğu şehir olan "Kansas City"ye döndü. 1998'de "The Gingerbread Man - Kaybetme Zamanı"yla polisiye türüne bir saygı durşunda bulunurken, 1999'da "Cookie's Fortune - Kurabiyenin Talihi" ve 2000'de de "Dr. T & The Women - Dr. T. ve Kadınları"na imza attı.

Altman, dev kadrolu filmlerin("Brewster McCloud", "Nashville", "A Wedding") yanı sıra, tek oyunculu filmler ("Secret Honor") de yönetti; "M*A*S*H" ve "California Split"te erkek dostluklarını ele alırken, "Images", "Three Women" ve "Come Back To The Five and Dime"da kadın duyarlılığına şapka çıkardı. "McCabe & Mrs. Miller"da western türüne hayat verirken, "The Long Goodbye" ve "The Gingerbread Man - Kaybetme Zamanı"nda dedektif filmlerine, "Vincent & Theo"da biyografik filmlere göz kırptı. Tür denemelerinden "Popeye" ile çizgi-roman sınırlarına ulaşırken, "Streamers" ve "Fool For Love - Aşk Delisi"nde tiyatro, "Aria"da opera ve "Tanner '88"de çağdaş politikaya daldı..

Sinema dünyasına Altman filmleriye adımını atan oyuncuların sayısı da az değil... Shelley Duvall, Keith Carradine, Lily Tomlin, Jeff Goldblum, Sally Kellerman, Louise Fletcher, Michael Murphy ve Cher, bu ünlülerden bir kaçı... Altman ayrıca zoom-lensi sanatsal bir anlayışla kullanımıyla da ünlü... Altman, pek çok sinemacıya da ilham kaynağı olan bir yönetmen... Bunların başını da eski asistanı Alan Rudolph çekiyor... "Boogie Nights - Ateşli Geceler" ve " Magnolia - Manolya"nın yönetmeni Paul Thomas Anderson ise ona tapıyor...

Sıradışı kariyeri boyunca Robert Altman seyircilerini eğlendirmeyi, şaşırtmayı ve heyecanlandırmayı başardı ve 76 yaşındaki yönetmen buna devam etmeye de niyetli görünüyor. Altman seyircilere adeta "Sizin neden hoşlandığınızı biliyorum ve işte size bir ayna tutup kendinizi gösteriyorum" diyor. Bunun işe yaramadığını kim söyleyebilir? Çoğunlukla kendimize gülüyoruz. Peki hoşumuza gitmezse? O zaman "ne de olsa bu sadece bir film" diyebilme şansımız var öyle değil mi?

Filmografi:
Dr. T and the Women - Dr. T Ve Kadınları (2000)
Cookie's Fortune - Kurabiyenin talihi (1999)
The Gingerbread Man - Kaybetme Zamanı (1998)
Jazz '34 (1996)
Kansas City (1996)
Prêt-à-Porter - Hazır Giyim (1994)
Black and Blue (1993)
Short Cuts -Sosyeteden İnsan Manzaraları (1993)
The Player - Oyuncu (1992)
Vincent & Theo (1990)
Aria (1987)
Beyond Therapy (1987)
Fool for Love - Aşk Delisi (1985)
O.C. & Stiggs (1985)
Secret Honor (1984)
Streamers (1983)
Come Back to the Five and Dime, Jimmy Dean, Jimmy Dean (1982)
Popeye (1980)
H.E.A.L.T.H. (1979)
A Perfect Couple (1979)
Quintet (1979)
A Wedding (1978)
3 Women (1977)
Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull's History Lesson (1976)
Nashville (1975)
California Split (1974)
Thieves Like Us (1974)
Long Goodbye, The (1973)
Images (1972)
McCabe & Mrs. Miller (1971)
Brewster McCloud (1970)
MASH (1970)
That Cold Day in the Park (1969)
Countdown (1968)
Katherine Reed Story, The (1965)
Pot au feu (1965)
United States Marshal (1959)
The James Dean Story (1957)
The Delinquents (1957)
The Perfect Crime (1955)
Better Football (1954)
The Builders (1954)
The Last Mile (1953)
King Basketball (1952)
Modern Football (1951)