Ünlü tarihçi gözyaşlarıyla anlatmıştı: Bir millet Ata’sına ağlıyordu
Güncelleme Tarihi:
Dünyaca ünlü tarihçi, ‘Tarihçilerin Kutbu’ unvanlı Halil İnalcık’ın henüz hayattayken Mustafa Kemal Atatürk’ün cenaze törenini anlattığı video, 10 Kasım öncesi sosyal medyada paylaşım rekorları kırdı.
İZLEYENLERİ duygulandıran görüntülerde gerçek Atatürk sevgisi görülüyor. Ölümüne yakın bir dönemde yaptığı konuşmada ünlü tarihçi göz yaşlarına hakim olamayarak şunları söylüyor:
“‘Atatürk’ün ölümü 10 Kasım’da 1938’de Ankara’ya getirilişi ile bütün bir millet nasıl ağlıyor? Tarihte görülmemiş bir sahnedir bu! Bütün bir millet ağlıyor. (Halil İnalcık bunları söylerken ağlamaktan konuşamayacak hale geliyor). Bugün buradaysak, millet olarak buradaysak, dünya tarihinde seçkin milletler arasında yer almışsak, bugün yaşıyorsak, bugün bir devletimiz, milletimiz varsa Atatürk’e borçluyuz.”
Halil İnalcık
SINIFA GELİP İMTİHAN ETTİ
Halil İnalcık henüz 17 yaşında bir öğrenci iken 1933 yılına ait Atatürk ile yaşadığı anısında, onun soruları karşısında heyecanlandığını kaydediyor. Onun çok iyi bir öğretmen olduğunun altını çizen İnalcık hatırasını şöyle anlatıyor: “Atatürk, Türk Tarih Kurumu’na hazırlattığı 4 ciltlik tarih kitabının okutulmasını bütün mekteplerde zorunlu kılmıştı. Büyük Türk Tarihi’ni benimsemiş, kendine güvenen bir Türk nesli yetiştirmek istiyordu. Bu amaçla mektepleri dolaşıyor, kitapların okutulup okutulmadığını kontrol ediyordu. Bir gün öğretmenimiz başka bir sınıfta derse girdiği için bizim dersimiz boştu. Bir sonraki dersimiz coğrafyaya hazırlanıyorduk, benim önümde bir Ortadoğu haritası vardı. Kapı açıldı ve Ata, maiyetiyle birlikte sınıfa girdi. Benim önümde durdu ve haritaya baktı. Parmağını Medine’nin üzerine koyarak ‘Burası neresi?’ dedi. Ben ‘Yesrib’ dedim. ‘Başka?’ dedi. Ben yine ‘Yesrib’ dedim. Eski kitaplarımızda Yesrib diye öğrenmiştik ama Ata, İslamiyet’ten sonraki adını duymak istiyordu. Yani Medinet-ül Nebeviye... Bana gülümsedi ‘Medine değil mi?’ dedi. Sonra parmağıyla Arabistan’ı gösterdi. ‘Burası nasıl bir memleket?’ dedi. Öğretmenimiz bize ‘Arabistan bir tepsiye benzer, etrafı dağlarla çevrili, ortası çöl’ demişti. Ben de ‘Arabistan tepsiye benzer ‘ dedim. Ata gülmeye başladı. Bu defa parmağını Kızıldeniz’in üzerine koyarak ’Peki burası neresi?’ dedi. Ben ‘Bahr-i Ahmer’ dedim. ‘Başka adı yok mu?’ dedi, ‘Şap Denizi’ dedim. Ata Türkçe adını söylememi istiyordu, ben eski bilgilerimle cevap veriyordum. ‘Kızıldeniz değil mi?’ dedi. Gülümseyerek başımı okşadı. Atatürk beni imtihan ediyordu, heyecandan ne söyleyeceğimi bilmiyordum. Bütün konuşmamız boyunca hep mütebessim, babacan tavrıyla korkutmadan öğretmişti. Sonra yan sınıftaki tarih dersine girmek için bizim sınıftan ayrıldı.”
VEDA ALBÜMÜ
BÜYÜK Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün İstanbul ve Ankara’da düzenlenen cenaze törenine ilişkin fotoğraflardan oluşan ‘Cenaze Albümü’, Milli Kütüphane arşivinde korunuyor. Atatürk’ün 10 Kasım 1938 Perşembe sabahı Dolmabahçe Sarayı’nda vefat etmesinin ardından cenaze töreni kare kare fotoğraflandı. ‘Ebedi Şefimiz Atatürk’ün İstanbul ve Ankara’daki Cenaze Töreni Albümü’nde toplanan fotoğraflar, saklanmak üzere Milli Kütüphane arşivine teslim edildi. Albümde Büyük Önder’in naaşının 16 Kasım’da Dolmabahçe Sarayı tören salonundaki katafalka konulması, Türkiye’nin ve dünyanın farklı yerlerinden gelen kişilerce yapılan saygı geçişi, cenazenin 19 Kasım’da Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e oradan da yurt gezilerinde kullandığı trenle Ankara’ya uğurlanmasına ilişkin fotoğraflar yer alıyor.
ETNOĞRAFYA’DA SON BULDU
Cenazenin, 20 Kasım’da Ankara’da devlet erkanı ve halk tarafından karşılanması, top arabasıyla TBMM’ye getirilmesi ve katafalka konulmasına ait karelerin de olduğu albüm, 21 Kasım 1938’de hafızalara kazınan bir cenaze töreniyle naaşın Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrine nakledilmesinden fotoğraflarla sona eriyor. -AA
KOCA GÖKYÜZÜNDE BÖYLE MAVİ GÖRMEDİK
THY, 10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü ve Atatürk Haftası nedeniyle Twitter hesabından bir video yayımladı. Paylaşımda “Koca gökyüzünü gezdik de böyle güzel mavi görmedik! Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve minnetle anıyoruz. #TürkHavaYolları #10Kasım #BöyleGüzelMaviGörmedik” ifadelerine yer verildi.
10 KASIM MESAJLARI
MUSTAFA Kemal Atatürk’ün ebediyete intikalinin 81. yıl dönümü dolayısıyla başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere siyasi parti liderleri anma mesajları yayınladılar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yayınladığı mesajda, “Cumhuriyetimizin banisi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü ebediyete irtihalinin 81. yıl dönümünde saygıyla yad ediyorum. Türkiye Cumhuriyeti, geçmişinden aldığı güçle tüm engelleme teşebbüslerine rağmen sağlam adımlarla ilerlemeyi ve büyümeyi sürdürmektedir. Geleceğe her zamankinden daha büyük bir ümitle, daha büyük bir kararlılıkla yürürken bizler de bugün, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘en büyük eserim’ dediği Cumhuriyetimize sahip çıkıyor, ülkemizi daha ileriye taşıyacak adımları yılmadan, yorulmadan hayata geçiriyoruz” dedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise anma mesajında, “İlhamımız, karakteri özgürlük ve bağımsızlık olan Ulu Önder Atatürk’ün ‘Milletin kayıtsız şartsız egemenliği’ anlayışına dayalı devrimci fikirleridir” dedi.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yayınladığı mesajda da, “Cumhuriyet O’nun göstermiş olduğu hedefler doğrultusunda bugün çok daha güçlü, çok daha güvenli ve dik duruşludur. Kuruluş ruhu hamdolsun ayaktadır” denildi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de yayınladığı mesajda, Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve minnetle yad etti.. -ANKARA
81 YILLIK ACI: Çanakkale’de yaşayan 89 yaşındaki Cevat Yaltıraklı, Atatürk’ün vefat haberinin bulunduğu gazeteyi 81 yıldır saklıyor.
850 ATLET ATATÜRK İÇİN KOŞACAK
MUSTAFA Kemal Atatürk’ü anma amacıyla 47 ilden 850 atletin katılımıyla bugün Ankara’da 10 Kasım Koşusu yapılacak. 10 Kasım koşularının en yüksek katılımlısının bugün gerçekleşeceğini belirten Türkiye Atletizm Federasyonu (TAF) Başkanı Fatih Çintimar, şu bilgiyi verdi: “Atatürk’ün ölüm yıl dönümü nedeniyle Türkiye’nin her ilinde yaklaşık 10 binin üzerinde çocuğumuz seçme yarışmalarına katıldı. Bu seçmeler her ilde ve her ilçede yapıldı. Aldığımız bilgiye göre de bu yıla kadar yapılmış olan 10 Kasım Atatürk Koşusu’nun en fazla katılımı olan yarışması olacak. İnanıyorum ki çok heyecanlı, çok güzel ve çok zevkli yarışmalar olacak. Atatürk’ün şanına yakışır bir yarış olmasını diliyorum. Tüm sporculara da başarılar dileyip, centilmenlik içerisinde bir yarış geçeceğine inanıyorum. Herkesin yarışmadan sonra evlerine sağ salim dönmesini Allah’tan diliyorum.”