Üniversite kapısını doğru tercih açıyor

120 sorudan 12 soruyu doğru yanıtlayan öğrenciler 145 puan alabilecek. Geçen yıl 18 soruyu yapan aday 145 puan alıyordu. Bu da 80-100 bin arasındaki adayı etkileyecek. ÖSYM Başkanı Prof. Ünal Yarımağan, öğrenci sayısındaki azalma, kontenjanlardaki artış ve bazı testlerdeki soruların güçlüğü nedeniyle bu kararın alındığını açıkladı.
Üniversite yolunda bu kadar önü açılan adayların bu kapıdan girmeleri için doğru tercih yapmaları gerekiyor. Beş gün sürecek yazı dizimizde adaylara tercihleri ile ilgili yön vermeye çalışacağız. Bunun için öncelikle üniversite kapısında olanların seçeceği alanı sevip sevmediği, okuyacağı bölümdeki dersleri başarıp başaramayacağına ve en önemlisi iş bulup bulamayacağına dikkat etmeniz gerekiyor. Tercih listesini oluştururken de geçen yılın sıralamalarına göz atmakta yarar var. Alınan puan, geçen yılın sıralamaları baz alındığında yeterli görünmeyebilir. Moralinizi bozmayın, mutlaka öncelikle istediğiniz yer olmak üzere puanınıza göre tercihlerinizi yapın. İstediğiniz yerlere yerleşmeniz dileğiyle...

Lisans için en az 165 puan gerekiyor

ADAYLARIN eline, ÖSS-SÖZ-1, ÖSS-SAY-1, ÖSS-EA-1, ÖSS-DİL, ÖSS-SÖZ-2, ÖSS-SAY-2 ve ÖSS-EA-2 puanları hesaplanarak gelecek. Ön lisans ve Açıköğretim programlarını tercih edebilmek için 145, lisans programlarını tercih edebilmek için de 165 baraj puanı aşmak gerekiyor.
Sınavın 120 soruluk ilk kısmını yanıtlayan, yani EA-1, Söz-1 ve Say-1 puanı olan adaylar, meslek yüksek okullarını (Sınavsız geçişten sonra boş kalan kontenjanlara yerleşebilmek için), Açıköğretim ön lisans programlarını, Açıköğretim lisans programlarını (İngilizce öğretmenliği hariç) ve özel yetenek sınavı sonuçlarına göre öğrenci alan lisans programlarını tercih edebilecek.
Bu puanlar, ayrıca mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından mezun olanların kendi alanlarında ek puanla girilen şu yüksek öğretim programlarına yerleştirmek amacıyla kullanılacak:
Mesleki eğitim fakültesi, teknik eğitim fakültesi, endüstriyel sanatlar eğitim fakültesi, ticaret ve turizm eğitimi fakültesi, ilahiyat fakültesi; eğitim fakültelerinin bilgisayar ve öğretim teknolojileri, okul öncesi, anaokulu, üstün zekalılar, zihin engelliler, görme özürlüler ve işitme engelliler öğretmenlikleri; sağlık yüksek okulu, turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksek okulu, turizm ve otel işletmeciliği yüksek okulu, endüstriyel sanatlar yüksek okulu, sivil havacılık yüksek okulu, uygulamalı yabancı diller yüksek okulu, bankacılık ve sigortacılık yüksek okulu, uygulamalı bilimler yüksek okulu ve bu türdeki okullar.
Say-2, Söz-2 ve EA-2 puanları da mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından mezun olanların kendi alanlarındaki ek puanla girilen yüksek öğretim programları ile açık öğretim lisans programları dışındaki dört ve daha fazla yıllık lisans programlarına giriş amacıyla kullanılacak.
Dil puanı da sadece yabancı dil ağırlıklı puanla öğrenci alan tüm lisans ve ön lisans programları için geçerli olacak.

Herkesin kafasını kurcalayan sorular

Meslek yüksekokullarını nasıl tercih edebiliriz?
Eğer herhangi bir meslek lisesi mezunu değilseniz programa ilgili meslek lisesi öğrencisi yerleştirildikten sonra boş kontenjan kalırsa diğer adaylar yerleşebiliyor. Meslek lisesi mezunu adaylar ilgili bölüme OBP (Ortaöğretim Başarı Puanı) ile girebilirken, diğer lise türü çıkışlı adaylar ise aynı bölüme ilgili Y-ÖSS puanı ile girebiliyor.
Genel lise mezunlarının alan-içi / alan-dışı tercihleri ne demek?
ÖSYM tarafından belirlenmiş puan barajlarını aşan tüm adayların, genel ilke olarak (liseden mezun olunan alan/koldan bağımsız olarak) tüm yükseköğretim programlarını (SAY-1, SAY-2, SÖZ-1, SÖZ-2, EA-1, EA-2, DİL) tercih etmesi mümkün. Mezun olduğunuz lise alan/kola göre alan-içi olarak tercih edebileceğinizi bölümleri gösteren kaynak 2009 ÖSYS Kılavuzu’nda yer alan Tablo 3 A’dır (Kılavuzda sayfa 27-31 arasında).
Tablo 3A dışında seçtiğiniz tüm programlar (meslek yüksekokulu, yüksekokul veya fakülte) sizin için alan-dışı olacaktır. (Bu programları Tablo 3B ve Tablo 3C’de görebilirsiniz.)
 Tercih döneminde kaç tercih yapma hakkım var?
Toplam 24 tercih yapma hakkınız var. İki yıllık ya da dört yıllık programları 24 tercihi aşmayacak şekilde istediğiniz gibi sıralayabilirsiniz. Daha az sayıda tercih de yapabilirsiniz.
Okul birincisiyim. Okul birinciliği hakkımı sonraki sene kullanabilir miyim?
Hayır. Okul birincilerine sağlanan kontenjanlardan sadece liseden mezun olduğunuz sene ve bir kez yararlanabilirsiniz.
Vakıf üniversitelerinden devlet üniversitelerine yatay geçiş mümkün mü?
Bir vakıf üniversitesinden bir devlet üniversitesine yatay geçiş yapmak mümkündür. Bu konuda gerekli koşullar şunlar: 1) Adayın kendi üniversitesinde en az bir sene (hazırlık sınıfından sonra) okumuş olması, 2) Tüm derslerden başarılı olmuş bulunması, 3) Not ortalamasının en az yüzde 60 olması (bu sınır yüzde 50’ye kadar düşebiliyor) 4) Ancak, yatay geçiş yapılacak üniversite/bölüm başka özel koşullar da arayabilir. Bu nedenle yatay geçiş yapılması düşünülen bölümün web sitesi takip edilmeli.
2009-ÖSS Puanı ile yükseköğretim programlarını tercih eden bir aday, aynı yıl Özel Yetenek Sınavı için de başvuruda bulunabilir mi?
Adayların merkezi yerleştirme için başvuruda bulunması veya bir yükseköğretim programını kazanmış olması, özel yetenek sınavlarına başvuruda bulunmasına engel değil. Ancak aday her iki sınavda da başarılı olduğunda birini seçmek durumunda. Aynı anda iki okula kaydını yaptıramaz.

Tercih yaparken dikkat

Kılavuzda yazan yükseköğretim programlarının taban puanları tercihte çok önemli yer tutmuyor. Programların başarı sıraları daha önemli.
Devlet üniversitelerinin kontenjanlarının yüzde 15, vakıf üniversitelerinin kontenjanları da yüzde 20 arttı. Bu yıl üniversiteli olmak bu durumda daha kolay.
2009 ÖSS’de yeni açılan yükseköğretim programları istek sırasına göre yazılmalı.
Adaylar tercihlerini mezun olduğu alan ile aynı alanda olduğu kabul edilen bölümlerden yapmaya özen göstermeli. Alan dışı tercih yapıldığında Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanının (AOBP) 0,8 yerine 0,3 katsayısı ile çarpılacağı ve oldukça fazla puan kaybına uğrayacak.
2 yıllık programlardan tercihte bulunacak genel lise mezunu adayların, bu bölümlerde önceliğin meslek lisesi mezunlarına verildiğini unutmamalı. Ancak, kontenjan artarsa kendi sınav sonuç belgesindeki 0 ,3 AOBP’li Y-ÖSS puanlarına göre yerleştirileceklerini unutmamalı.
Üniversite adayları kazanıp da okumayı düşünmedikleri bölümleri kesinlikle tercih listelerine almamalı.
Adaylar tercih etmek istedikleri programların özel koşullarını mutlaka 2009 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzundan okumalılar.
Üniversite adayları rehber öğretmenlerinin tavsiyeleri doğrultusunda tercihlerini oluşturmalılar. Güncel gelişmeleri en yakından takip eden Rehber Öğretmenler’dir. Branş öğretmenlerinin ve diğer kişilerin bilgileri güncel olmayıp adayları yanlış yönlendirebilir.

Kimler tercih yapabilir

Genel lise grubu mezunları: 2009 ÖSS’de 165.000 veya daha fazla puan alan fakat sınavsız geçiş hakkı bulunmayan adaylar Bu adaylar lisans ve önlisans olmak üzere tüm yükseköğretim programlarından tercih yapabilecek. Ancak Tablo 3A’daki önlisans programlarıyla ilgili tercihleri, meslek liselerinin ilgili alanlarından mezun olan adaylar yerleştirildikten sonra boş kalan kontenjan olursa değerlendirmeye alınacak.
Meslek lisesi grubu mezunları: 2009 ÖSS’de 165.000 veya daha fazla puan alan ve aynı zamanda sınavsız geçiş hakkına sahip olan adaylar: Bu adaylar koşullarını karşılayabildikleri takdirde tüm yükseköğretim programları arasından tercih yapabilecek. Kendi alanlarında yer alan lisans programlarını tercih ettiklerinde ek puan alacaklar.
Meslek lisesi grubu mezunları: 2009 ÖSS’de 145.000-164.999 puan alan ve aynı zamanda sınavsız geçiş hakkına sahip olan adaylar: Bu adaylar koşullarını karşılayabildikleri takdirde meslek yüksekokullarının kendi alanlarındaki programlarına OBP’leri ile, kendi alanları dışındaki meslek yüksekokulu programlarına ise ilgili Y.ÖSS puanları ile yerleştirilecek. Ayrıca Açıköğretim Fakültesi’nin İngilizce Öğretmenliği ile Okul Öncesi Öğretmenliği bölümleri dışındaki programları da yazabilecek. (Okul Öncesi Öğretmenliği bölümünü, sadece, meslek liselerinin ilgili alan mezunları tercih edebilir.)
Genel lise grubu mezunları: 2009 ÖSS’de 145.000-164.999 puan alanlardan sınavsız geçiş hakkı bulunmayan adaylar: Bu adaylar önlisans programlarının tümünden ve Açıköğretim Fakültesi’nin İngilizce Öğretmenliği ile Okul Öncesi Öğretmenliği bölümleri dışındaki programlardan tercih yapabilecek. Ancak Tablo 3A’daki önlisans programlarına, meslek liselerinin ilgili alan mezunu olan öğrencileri yerleştirildikten sonra boş kalan kontenjan olursa genel lise mezunları yerleştirilme işlemine alınacaklar.
Sınavsız geçiş hakkı: Sınavsız geçiş hakkına sahip olanlardan 2009 ÖSS’de 145.000’in altında puan alanlar veya sınava girmeyenler ile sadece sınavsız geçiş için başvuran adaylar: Bu adaylar koşullarını karşılayabildikleri takdirde meslek yüksekokullarının kendi alanlarındaki programları ile Açıköğretimin kendi alanlarındaki önlisans programları arasından tercih yapabilirler.

YARIN: Mühendislikler sizi bekliyor.