Umut ve kazanç kapısı

Talih kuşu 19 Temmuz'da yine binlerce insanın zengin olma düşlerine kanat çırpacak. O gün Milli Piyango Özel Çekilişi olacak. Günün bir ayırıcı özelliği de 1939 tarihli ve 3670 sayılı yasayla kurulmuş MPİ'nin 60. yılına denk geliyor olması.

O gün kolay yoldan milyarder olmak isteyenlere birkaç ipucu:

19 Temmuz Özel Çekilişi'nde bir milli piyango bileti alan kişinin büyük ikramiyeyi kazanma şansı 800 binde bir.

1999 yılı piyango bileti çekilişlerindeki amortilerin çıkış listesine göre sıfır-dört, bir-iki, iki-iki, üç-beş, dört-altı, beş-dört, altı-dört, yedi-dört, sekiz-iki, dokuz sayısına da beş kez amorti verilmiş.

Toplam 205 bin 910 adet ikramiye dağıtılacak.

52 teselli ikramiyesi var.

Her özel çekilişte pahalı bulunan bilet fiyatları bu kez de el yakacak. Fiyatlar şöyle: Bir tam 3 milyon, yarım 1 milyon 500 ve çeyrek bilet 750 bin lira.

Çekilişte en büyük ödül 600 milyar lira. Bu rakam bir milyon liralık banknotlar halinde ödenirse, banknotlar uçuca eklendiğinde 95 kilometrelik bir şerit yapılabilir.

HASILAT 65 TRİLYON

MPİ, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na bağlı ve Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun denetimine tabi özel kişiliği olan bir genel müdürlük. Kanunla belirlenen faaliyetlere kaynak sağlamak üzere piyango, hemen-kazan, sayısal loto ve benzeri oyunlar tertip etmek. İdare piyangolardan elde ettiği geliri Hazine'ye devretmekle yükümlü.

Bu yılın ilk beş ayında 14.2 trilyon dağıtan MPİ sayısal loto, hemen-kazan (kazı-kazan) ve benzeri oyunlar da düzenliyor. Loto'da hasılat geçen yıl yaklaşık 23 trilyon lira iken bu yıl neredeyse 65 trilyona ulaştı.

Bir biletle zengin olma hayalleri kuranlar 1999 yılının ilk beş ayında piyangodan yaklaşık 9 trilyon, hemen-kazandan yaklaşık 6.5 trilyon, sayısal lotodan da yaklaşık 32.5 lira kazandı.

İdarenin Kamu Kurum ve Kuruluşlarına sağlanan katkıları ise şunlar: Gayrisafi hasılatın yüzde 10'u Tanıtma Fonu'na gidiyor. Aylık hasılatın yüzde 1'i Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na veriliyor. Safi hasılatın yüzde 5'i Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme Kurulu'na ödeniyor. Safi Hasılatın yüzde 95'i savunma sanayiine aktarılıyor. Ayrıca sayısal lotonun kolon başına 20 bin TL'si 8 yıllık eğitime katkı olarak ayrılıyor.

Milli Piyango umut kapısı olduğu gibi ekmek kapısı da. Bilet satışlarından elde edilen gelirin yüzde 13'ü bayiilere dağılıyor. Türkiye genelinde 8293 piyango ve hemen kazan bayi; 3989 da sayısal loto bayi var. Biletlerin satışa çıkarılmasıyla sanırız bu kez de uğurlu sayılan Eminönü'ndeki Nimet Abla Bayii önünde uzun kuyruklar oluşacak. Anadolu'dan kalkıp biletini bu bayiiden alan dahi var.

PİYANGO İNTERNETTE

İdare, başka kurumların düzenleyecekleri talih oyunlarını denetlemek; karşılığı (ikramiyesi) nakit olmayan her türlü piyangonun düzenlemek ve çekilişine izin vermek ve denetlemekle de yükümlü. Örneğin sayısal loto ilk çekilişinden (11 Kasım 1996) bu yana 211 kişiye büyük ikramiye kazandırmış. Piyango birçok kişinin hayalini süslerken biletine ikramiye vurmasına rağmen parasını çekmeyi unutanlar da oldukça fazla. Başına konan talih kuşundan haberi olmayan çok kişi kazandığı ikramiyeyi alamıyor. Milli Piyango İdaresi'nde alınmayan ikramiyelerin toplamı her yıl yarım milyarı geçiyor. Alınmayan kazı kazan da keza öyle. 50 milyarları buluyor. Onun için de size bir ipucu daha: İnternet'ten http://www.milli.piyango.com adresine girin. 'Bilet Numarası' alanına Milli Piyango biletinizin numarasını eksiksiz olarak girin. 'çekiliş Tarihi' alanına tarihi aşağıdaki şekilde girin. örneğin 19.07.1999 tarihli çekiliş için 190799 yazıp 'TAMAM' tuşuna basın. Bilgisayar size anında ikramiye kazanıp kazanmadığınızı bildirsin. (Not: çekiliş tarihi 19.02.1997'den itibaren geçerli.)

Ya çıkarsa deyip bilet alanlar şans oyunu oynayanlar kimler? Piyango ve lotoda ortalama oyuncu yaşı 35-50 arasında değişirken, Kazı-Kazan'da bu oran 25-35'e düşüyor.

PİYANGONUN KİLOMETRE TAŞLARI

1840'larda İtalya'nın birçok yöresinde beyaz kartlarla oynanan adını İtalyanca beyazdan alan ‘‘Bianco’’ adlı bir şans oyunu varmış. Türkçe'de Tanzimata kadar lotarya sözcüğü kullanılırken yerine piyango sözcüğü kullanılmaya başlanmış. Bianco sözcüğü zamanla İtalyanca da bu anlamını kaybetmiş. Sözcük şimdi Türkçe'den başka hiçbir dilde yok. Batı dillerinde de bu kavram lotarya terimiyle anlatılıyor.

Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu güne süregelen şans arayışları Cumhuriyet döneminde düzenli olarak devlet eliyle yapılmaya başlandı. 1925 yılında kurulan Türk Teyyare Cemiyeti para piyangosu düzenleme yetkisini aldı ve üç ayda bir para ödüllü piyangolar düzenlemeye başlandı. 1926'da Tayyare Piyangosu adı altında halka satılan ilk biletlerin fiyatı 1 lira, en büyük ikramiye ise 100 bin lira idi.

Türk Teyyare Cemiyeti'nin adı 1935'te Türk Hava Kurumu olarak değiştirildi ve 1939 yılına kadar çekilişler, THK adına yapıldı. Aynı yıl THK Piyango Direktörlüğü kaldırılarak yerine Milli Piyango Müdürlüğü kuruldu.

Bu tarihten itibaren tam bilet olarak 2 liralık biletler satışa sunuldu ve ikramiyeler 80, 100 ve 150 bin liraydı. Bilet fiyatları 1945 yılbaşında 5 lira olarak belirlendi, büyük ikramiye 500 bin liraydı. 1950 yılbaşında 20 lira olan tam biletin fiyatı, 1960 yılına kadar 20 ile 30 lira arasında değişti.

25 Ağustos 1971 tarihine kadar Türk Hava Kuvvetlerine tahsis edilen İdarenin gelirleri bu tarihten sonra 1473 sayılı kanunla Türk Hava Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'na tahsis edilmiş.

7 Aralık 1985 tarihinde ise İdarenin Kuruluş amacı savunma sanayiine yardım etmek olarak belirlenmiş.