Ulaştırma Bakanlığı’ndan Kız Kulesi raporu

TBMM Deprem Araştırma Komisyonu, önceki gün Ulaştırma Bakanlığı yetkililerini dinledi. Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün, yaptığı sunumda kültür ve Turizm Bakanlığı’na Kız Kulesi için “Kuleyi ömür boyu, binlerce yıl ayakta tutmanın gereğini yapmak lazım” diye rapor verdiklerini kaydederek, “Bu da kulenin bulunduğu adayı çepeçevre kazıklarla kuşaklamaktı. Kazıkla kulenin bulunduğu adayı kuşakladık. Kız Kulesi’nin altına imza atıyoruz ki inşallah hiçbir çatlağı olmayacak” dedi. Kız Kulesi ile Marmaray, Avrasya ve Çamlıca Kulesi’nde yapılan sağlamlaştırma çalışmalarını da anlatan Eyigün’ün sunumu Meclis tutanaklarında özetle şöyle yer aldı:

YUMUŞAK BİR ZON ÜZERİNE OTURUYOR

“En son depremden iki ay kadar önce Kültür Bakanlığımız, Sayın Bakan başkanlığında bizi davet etti Kız Kulesi’ne. Kız Kulesi 2 bin yıldır var ama bir kere daha restore edilmesi gerekti. Çünkü tarihte 1500 ile 2 bin yılı arasında en az yedi kere tadilat gördüğünü biliyoruz. Bizi de ‘Kuleyi Kültür Bakanlığı’nın restorasyon gözüyle restore etmesi yetmez, altyapı açısından ne görüyorsunuz?’ diye çağırdılar. Depremden iki ay kadar önceydi, gittik. Kız Kulesi bir ada ve bu ada okyanustaki gibi bir volkanın en sert katmanlarının dışarı çıkması ve katılaşması gibi sert kaya değil, maalesef çok yumuşak yani parçalanmış, ayrışmış bir zon üzerine oturuyor.

DÜZCE DEPREMİNDE ÇATLAKLAR İLERLEDİ

Bu yüzden ‘Bu kuleyi yüzlerce, binlerce yıl ayakta tutmanın gereğini yapmak lazım’ diye bir rapor verdik. Bu da kulenin bulunduğu adayı çepeçevre kazıklarla kuşaklamaktı. Kültür Bakanı’mız da onay verdi. Nitekim beş ay önceki Düzce depreminde bile kulede çatlakların ilerlediğini söylediler, rapor ettiler. İyi bir proje yaptığımızı zannediyorum. Beklenen İstanbul depremi herhangi bir olumsuzluğa yol açmasın ama Kız Kulesi’nin de hani biz altına imza atıyoruz ki inşallah hiçbir çatlağı olmayacak diye güveniyoruz. Çalışmalarımız bitmek üzere. Kesişen kazıkla kulenin bulunduğu adayı kuşakladık. Ayrıca, tarihi olan yapılar dışında da betonarme radye oluşturduk, bunları irtibatladık. Ayrışmış zonlar var. Kule sağlam bir kayaya oturmuyor.

AVRASYA TÜNELİ VE MARMARAY’IN FARKI

- Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Eyigün, olası İstanbul depreminde, denizin altından geçen Marmaray ve Avrasya Tüneli’nin durumuyla ilgili de şu bilgileri verdi: “Marmaray, 2 bin 475 yılda bir gerçekleşme ihtimali bulunan en büyük deprem ihtimaline göredir. Avrasya böyledir. Çamlıca Kulesi böyledir. Teknik araştırma ve kalite yönetim dairemiz var. Herhangi bir kıyı yapısını deprem, rüzgâr, dalga, zemin açısından modelliyoruz. Bu birebir bir model.

- Avrasya Tüneli betonarme ama farklı zonlara bastığı için deprem anında farklı karakterde çalışacak, Avrasya Tüneli’nin farklı bölgelerini sismik olarak elastik kılmak amacıyla yaptığımız bir uygulama. Marmaray’ın da Avrasya’nın da depreme dayanıklı olduğunu söylemek istiyoruz.

TSUNAMİYE KARŞI KAPAKLI SİSTEM

- Marmaray Tüneli, 11 segmentten oluşur. 100 ila 130 metre uzunluğunda yaptığımız kutular, ‘box’lar var; bunları Tuzla’da ürettik, ağırlıkla doldurup aşağı indirdik ve sonra bunları birleştirdik. Bunlar ayrıca tsunami, deprem, su baskını gibi ihtimaller için kapaklı bir sisteme sahip, betonu da özel.

- Çamlıca Kulesi de sismik sensörlerle donatılmış durumda. Ekim 2020’de Çamlıca Kulesi’ndeki sensörlerden okuma aldık; İzmir depremiydi, mesafe çok uzundu ama bizim Çamlıca Kulesi’nin sağa sola salınım olarak 60 santime kadar salınım kabiliyeti var. İzmir depreminde, Çamlıca Kulesi’ne ne oldu? 15 milim kadar salındığını, çalıştığını, herhangi bir sorun olmadığını gördük.”