UH-1 kazalarında ilk bulgu... Ayrılmaya bağlı motor susması
Güncelleme Tarihi:
İSTANBUL’da üç ay arayla yaşanan ve 9 askerin şehit olduğu helikopter kazalarına ilişkin incelemede, iki helikopterin de gaz türbin kanatçığında ayrılma tespit edildi. UH-1’le aynı motoru kullanan Kobra helikopterlerinin de uçuşu durduruldu. Askeri uzmanlar, ilk bulgulara göre kazanın bu sebebe bağlı olarak ‘motor susması’ sonucunda yaşandığını tahmin ediyor.
İlki geçtiğimiz yıl kasım ayında, ikincisi de bu yılın şubat ayında düşen iki UH-1 helikopteriyle ilgili teknik inceleme sürüyor. Edinilen bilgiye göre askeri uzmanlar her iki helikopterin gaz türbin kanatçığında ayrılma olduğunu tespit etti. Kanatçıktaki ayrılmaya bağlı olarak motor susması yaşandığını tahmin eden uzmanlar, kazanın da bu sebeple yaşanmış olabileceğini değerlendiriyor.
Gaz türbin kanatçığındaki ayrılmayla ilgili tespit, motorun üretici firması Honeywell’in dünya genelinde tüm kullanıcılara yönelik 2010 yılında yaptığı uyarıyı akıllara getirdi. 2003 yılına kadar UH-1 helikopterlerinin bakım-onarım işlemlerini yürüten ABD Silahlı Kuvvetleri, bu tarihte UH-1’i envanterden çıkarma kararı almış, 2005’te de dünya genelinde tüm kullanıcılara, “konfigürasyon yönetimi” için gövde üreticisi Bell ve motor üreticisi Honeywell şirketleri ile anlaşma çağrısında bulunmuştu.
STANDART DIŞI YEDEK PARÇA
Honeywell de kendileri veya yetki verilen üreticiler tarafından imal edilmeyen gaz türbin kanatçıklarında ayrılmalar olduğunu belirtmişti. Altı kez motor susması olayına rastlandığı ve bunun sonucunda dört helikopterin ağır hasara uğradığı kaydedilmişti. Motor kullanıcılarının “bogus part”lara (standart dışı yedek parça) karşı dikkatli olmaları ve motorlar üzerinde sadece orijinal yedek parçaları kullanmalarının istendiği açıklamada, “Gaz türbin kanatçıklarının kontrol edilerek, uygun olmayanların motorlardan sökülüp uygun olanlar ile değiştirilmesi gerektiği” vurgulandı.
YEDEK PARÇALAR İNCELENECEK
Şubat ayında ikinci kazanın yaşandığı tarihten itibaren uçuşları durdurulan UH-1 helikopterlerinin yeniden uçup uçamayacağı ise motorda kullanılan yedek parçaların standarda uygun olup olmadığının netleşmesiyle belli olacak. Bu arada UH-1’le aynı motoru kullanan Kobra helikopterlerinin de uçuşunun durdurulduğu öğrenildi. UH-1’de olduğu gibi benzer süreçlerin Kobra helikopteri için de uygulanacağı belirtildi.