Uğur Vardan: Beyaz perdeden... Cuntalar ve yıktığı hayatlar

ANONS
Bir bildirinin peşinde

Yıl 1963, bir darbe girişimi. Eylemin İstanbul cephesinde yer alan ve ordudan daha önce tasfiye edilmiş bir grup asker; Albay Reha, Binbaşı Kemal, Binbaşı Rıfat ve Teğmen Şinasi... Hedefleri İstanbul Radyosu’na gidip darbe bildirisini okumaktır... Lakin işler istedikleri gibi gelişmez... Mahmut Fazıl Coşkun imzalı ‘Anons’, bir zamanlar Talat Aydemir’in gerçekleştirmeye çalıştığı başarısız darbe girişiminin İstanbul ayağından absürt bir hikâyeyi perdeye taşıyordu. Senaryosunu Coşkun’la birlikte Ercan Kesal’ın kaleme aldığı 2017 tarihli yapımda, radyoya gidip bildiri okuma sürecinde ekibin karşısına çıkan gündelik hayatın kendi ritmi ve gerçekleri üzerinde yaşanan tuhaflıklar ön plandaydı. Filmde Coen Kardeşler ve Aki Kaurismäki mizahının yanı sıra Rumen yönetmen Corneliu Porumboiu’nun ‘Bükreş’in Doğusu’ndaki tat da vardı. Kadroda ise Ali Seçkiner Alıcı, Tarhan Karagöz, Murat Kılıç, Şencan Güleryüz, Serkan Ercan, Erdem Şenocak, Sanem Öge, Nazmi Kırık, Mehmet Yılmaz Ak, Müfit Kayacan gibi isimler yer alıyordu.

UÇURTMAYI VURMASINLAR
Ben yapmadım Miki yaptı

Hapishane ortamında büyüyen küçük bir çocukla (Barış) kendisini yakın hissettiği siyasi mahkûm İnci arasında yeşeren son derece özel bir sevgi bağı... Mahpus ortamında duvarları aşıp umuda, özgürlüğe ulaşma özlemi ve çabaları... Feride Çiçekoğlu’nun kitabından Tunç Başaran’ın rejisiyle sinemaya taşınan bu öykü, sinemamızın en unutulmaz siyasal ve duygusal yapımlarından biri olarak hafızalarda yer etmiştir. 1989 tarihli filmde Ozan Bilen, Nur Sürer, Füsun Demirel, Rozet Hubeş, Sevgi Sakarya, Güzin Özipek, Güzin Özyağcılar, Meral Çetinkaya gibi oyuncular rol alıyordu.

BABAM VE OĞLUM
Böyle kollarımı açaydım iki yana, gitme diyeydim...

Çağan Irmak, Yeşilçam ruhuna bağlı kalarak hem melodramı ayağa kaldırdığı hem de siyasi bir panorama eşliğinde etkileyici bir aile hikâyesi anlattığı ‘Babam ve Oğlum’la seyircinin gözyaşlarını teslim almıştı. 2005 tarihli yapım, aynı zamanda kahramanı Sadık odağında 12 Eylül’ün hayatlarımıza düşürdüğü kara gölgeleri takip ediyordu. ‘Box-office’ çetelerinin tutulduğu modern dönemlerin gişede en çok

iş yapan ilk ağlatan filmi unvanına da sahip bu çarpıcı çalışmada ana karakter, sarhoş bir gecenin sabahında darbeye uyanırken aynı zamanda hayata gözünü açan oğlu Deniz’e de ‘Merhaba’ diyordu. Lakin doğumda anne aralarından ayrılıyor ve bu kayıpta darbenin fiziksel koşullarının (kapalı yollar, kesik telefonlar vs.) da rolü oluyordu. Peşi sıra kuşaklar arası çekişmeleri ve sistemin yüklediği ağırlıklar arasında rotasını kaybeden bireylere tanıklık ediyorduk. Filmde başrolleri Çetin Tekindor, Fikret Kuşkan, Ege Tanman, Hümeyra, Şerif Sezer, Yetkin Dikinciler, Binnur Kaya, Özge Özbek, Tuba Büyüküstün ve Halit Ergenç paylaşıyordu...

BİZİM HİKÂYE
Babam İçin
Yazdığı bir kitap nedeniyle 12 Eylül faşizminin zulmüne uğrayan ve hapse atılan İsmail... O içerideyken karısı Nimet, çocuklarını yalnız başına büyütmek zorunda kalır. Zaman içinde İsmail, tutulduğu cezaevinde hayatını kaybeder. Oğlu Ahmet ise büyür, avukat olur ve günlüklerinin eşliğinde babasının öyküsündeki eksik sayfaları tamamlar. Yasin Uslu imzalı yapım, hayatları darmadağın olan, haksızlığa uğrayan insanların öyküsünü bu kez sağ cenahtan bir karakter etrafında sinemaya taşıyordu. Bir tür iade-i itibar çabasına giren Ahmet, hem dava için çabalıyor hem de babasının yaşadıklarıyla yüzleşiyordu. Filmde Cansel Elçin, Haluk Piyes, Sera Tokdemir, Burcu Kıratlı, Çiğdem Batur, Naz Elmas, İbrahim Kendirci, Kadir Özdal, Bulut Köpük gibi isimler rol alıyordu.

BEYNELMİLEL
Çalgıcıdan devrimci olur mu?

12 Eylül, sıkıyönetim dönemi... Adıyaman’da bir grup yerel müzisyen (gevendeler) gizli eğlenceler düzenleyerek geçinme çabası içindedir. Ne var ki yakalanırlar... Peşi sıra yörenin sıkıyönetim komutanı, onlara yeni bir rol biçerek bir karşılama töreni için görevlendirir. 2006 yapımı çalışmada, cuntanın yöresel figürlerin hayatlarına yaptığı etki trajikomik bir üslupla anlatılır. Yönetmenliğini Muharrem Gülmez-Sırrı Süreyya Önder ikilisinin üstlendiği filmde ana karakterler emektar müzisyen Abuzer, kızı Gülendam, onun aşkı, devrimci genç, siyasal bilimler öğrencisi Haydar ve “Çalgıcıdan hiç devrimci olur mu?” diyen abisi Servet’tir... Cezmi Baskın, Özgü Namal, Umut Kurt, Sırrı Süreyya Önder, Nazmi Kırık, Bahri Beyat, Meral Okay, Şahin Irmak gibi isimleri kadrosunda barındıran yapımda ‘Rahmetli’ Dilber Ay da ‘Akşama Geleceğim’ (Tavukları Pişirmişem) şarkısıyla gönüllerde taht kurmuştur.

ÇENGELKÖYLÜ CEVDET’İN EN ZOR GECESİ...
‘15/07 Şafak Vakti’

Hain darbe girişimine karşı, Türk milletinin ortaya koyduğu destansı mücadelenin anlatıldığı ‘15/07 Şafak Vakti’ filmi, bugün gösterime giriyor. O gece İstanbul Çengelköy ve Boğaziçi Köprüsü’nde yaşananlara odaklanan film, milletin kahramanca direnişini beyaz perdeye taşıyor. Yönetmenliğini Volkan Kocatürk’ün üstlendiği, başrolünde Erkan Petekkaya, Baran Bölükbaşı, Tugay Mercan, Serkan Ercan ve Nazan Diper’in yer aldığı Şafak Vakti’nin oyuncuları arasında Aslıhan Karalar, Doğa Özüm, Ferhat Yılmaz, Deniz Bolışık ve Hatice Sibel Aytan yer alıyor. Hazırlıkları 2020 yılının kasım ayında başlayan film için Türkiye’nin en büyük kapalı dekoru inşa edildi. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Çengelköy için 12 biner metrekarelik kapalı bir alan inşa edildi. Film için toplam 24 bin metrekare dekor hazırlandı. 3 Şubat 2021 tarihinde başlayan dekor inşa çalışması, 40 günde tamamlandı ve filmin çekimleri 15 Mart’ta başladı. 8 hafta süren çekimler boyunca, 150 kişilik ekip ve 7 bin 500 yardımcı oyuncu görev alırken, 1250 aksesuar araç, tank ve askeri kamyon kullanıldı.

İletişim Başkanlığı’nın destek verdiği filmin yapımcılığını Rafadan Hayat Film, ortak yapımcılığını ise TRT üstlendi. Koza Altın, İstikbal, Halkbank ve Ziraat Bankası’nın sponsor olduğu filmde, Erkan Petekkaya, Çengelköy’de pastane işleten Cevdet’e hayat verdi...

İTİRAFÇILARIN AĞZINDAN FETÖ’NÜN ‘MAHREM’ ŞİFRELERİ

TRT, FETÖ’nün karanlık mahrem yapılanmasını, TSK’ya sızma faaliyetlerini ve 15 Temmuz hain darbe girişimine giden süreçteki bilinmeyenleri ‘Mahrem’ adlı belgeseliyle ekranlara getiriyor...

Örgüt üyelerinin verdikleri röportajlara, yaşanmış olaylara ve belgelere yer veren drama belgesel Mahrem, ilk bölümüyle 14 Temmuz Çarşamba günü TRT 1’de yayınlandı. TRT Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Eren, belgeseli “FETÖ’nün alçaklıklarını anlatmaya devam ediyoruz” sözleriyle duyurdu. Etkin pişmanlık yasasından yararlanan eski örgüt üyelerinin ilk kez açık kimlikle verdikleri röportajların yayınlandığı belgeselde, aynı zamanda FETÖ mağdurlarının ifadeleri de yer alıyor.

‘ŞOK MANGALARI’ ve ÇALINAN SORULAR…

FETÖ’cü olmayan askeri öğrencilerin TSK bünyesinden sistematik biçimde dışarı atılışı ve örgütün ordu üzerinde hâkimiyet kurmasında büyük etkisi olan ‘şok mangaları’, belgeselin en çarpıcı konularından. FETÖ’nün askeri okullara yerleştirmek için özel olarak yetiştirdiği gençlere sınav sorularını nasıl ve hangi yöntemlerle verdiği de gözler önüne seriliyor.

159 MEKAN 2 BİN FİGÜRAN

Çekimleri 4 ilde, 159 farklı mekânda ve 11 haftada gerçekleştirilen belgeselde 2 binden fazla figüran ve oyuncu yer aldı. Senaristliğini Halis Cahit Kurutlu’nun ve Gürkan Tanyaş’ın, yapımcılığını da Halis Cahit Kurutlu’nun üstlendiği ‘Mahrem’in yönetmen koltuğunda Hamit Coşkun oturuyor.