Uçurum derinleşmişti
Güncelleme Tarihi:
Komutanların emekliye ayrılmaları dünya medyasının büyük bölümünde ilk sırada yer buldu.
New York Times: Türkiye’de en üst düzey komutanların ani istifası, silahlı kuvvetler ile ülkenin İslami hükümeti arasında gerilimin ciddi boyutlara ulaştığına işaret. Toplumda saygı gören, öteden beri güçlü laik ordu ile halk desteği yüksek iktidar partisi arasındaki uçurum son yıllarda derinleşmişti.
CNN: Komutanların istifası, darbe planlamak suçlamasıyla tutuklanan generallerin terfileri hakkındaki tartışmaların ortasında geldi. Ordu hapisteki subaylardan bazılarını terfi ettirmek, hükümet ise bazılarının emekliye sevk edilmesini istiyor.
Guardian: Bu kadar çok komutanın aynı anda istifası Türkiye’de ilk kez yaşanıyor. Hükümetin kuyusunu kazmak için internet üzerinden kampanya yürüttüğü iddia edilen ve aralarında generallerinde bulunduğu 22 zanlı hakkında tutuklama kararı çıkarılmasının ardından gelen istifalar, ordu ile hükümet arasındaki anlaşmazlığın doruğa çıktığına işaret.
BBC: Türkiye’de komutanlar topluca istifa etti. Ülkede laik ordu ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasında öteden beri gergin ilişkiler hâkimdi. General Koşaner son bir hafta Başbakan Erdoğan ile bir dizi görüşme yapmıştı.
El Cezire: İstifalar, hükümetle ordu arasında pek çok subayın darbe planlamak suçuyla yargılanması konusunda oluşan derin görüş ayrılığını su üstüne çıkardı.
Los Angeles Times: Görevden ayrılmalar Türkiye’nin yörüngesinde önemli bir kilometre taşı. Bir NATO üyesi ve bir zamanlar batının sarsılmaz müttefiki Türkiye, karizmatik Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde İslamcı kökenli Adalet ve Kalkınma Partisi, ya da AKP’nin, dokuz yıllık egemenliği altında, asker figürlerin yaklaşık 80 yıllık hâkimiyetinin gölgesinden çıkıyor.
Uzmanlar, görevden ayrılmaların, Erdoğan’ın seçim zaferinden sonra sivil hükümetin ordu üzerindeki denetimini daha ileri taşıma girişimleri ardından geldiğini ifade ediyor. Bir zamanlar ordunun zapt edilemez görülen gücüne karşı olanlar bile Türkiye’de bu toplu ayrılmaların hem AKP hem de ülkenin uluslararası itibarı açısından şiddetli siyasi maliyetleri olabileceğini kabul ediyor.
Wall Street Journal: Komutanların emeklilikleri Türk Lirası’nın değer kaybını tetikledi.
Türkiye’nin İslami dayanaklı yönetimiyle asker arasında bir gerilimin bir süredir devam etmekteydi. Ordu geçtiğimiz günlerde 13 askerin şehit olduğu olayla ilgili eleştiri altındaydı. Türk lirası dolar karşısında 1.677 TL’den, Cuma akşamı 1.698 TL’ye geriledi. Koşaner önce “görülen lüzum üzerine istifa ettiğini” açıkladı, sonra “emekliliğini istediği” şeklinde bir düzeltme yaptı. General Koşaner asker arasında katı olarak tanınıyordu ve geçen Ağustos’taki, hükümetin bazı üst düzey generalleri, hükümeti görevden uzaklaştırmak için bir sonuçlanmamış bir davanın sanıkları olarak, terfiden uzaklaştırdığı gerilimli YAŞ oturumunda üst göreve gelmişti.
Bloomberg: Londra merkezli Royal Bank of Scotland analisti Timothy Ash, “Bu durum tanlar sokaklara inmeden çözülür. Ancak aynı zamanda Türkiye’nin risk algısını yükseltir. Görevden ayrılmalar ekonominin aşırı ısındığıyla ilgili kaygıların arttığı bir dönemde geldi. Lira kısa vadede daha büyük baskı altında kalacak” dedi.
AP: Komutanların emekliye ayrılma istemleri İnternet Andıcı soruşturması kapsamında 22 subayın tutuklanma isteminin ardından gelmesine dikkat çekti. Türkiye’de ilk defa üst düzey komutanlar topluca istifa ediyor. İstifalar ordu ile hükümet arasındaki görüş ayrılıklarının doruğa çıktığının bir göstergesi. Ordu, artan saldırıların ardından PKK ile mücadele konusunda eleştiri oklarını çekiyordu.
Reuters: İstifalar NATO’nun ikinci büyük ordusunu karmaşa içine sokabilir. Hükümetle ordu arasındaki ihtilaf, onlarca üst düzey subay hakkında darbeye teşebbüs suçlamasıyla açılan dava ile alevlenmişti. Ordu daha önce üç kez darbe yapmıştı. Ancak Erdoğan hükümetinin AB üyeliği için yaptığı reformlardan sonra bu tür müdahaleler mümkün görünmüyor.
Xinhua: İstifaların ardından acil olarak toplanan hükümet “ışık hızıyla" yeni Kara Kuvvetleri Komutanı atadı. Daha önce Jandarma Genel Komutanlığı görevini yürüten Necdet Özel'in istifa etmeyen “tek" üst düzey komutan oldu.
Türkiye gittikçe daha demokratikleşiyor
Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner ve kuvvet komutanlarının emekliliğini istemesi Avrupa Biriliği’nden ilk tepki olumlu oldu. Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raportörü Ria Oomen Ruijten, gelişmeyi “Türkiye’nin gittikçe daha demokratikleştiği” şeklinde yorumladı. Oomen-Ruijten, kısa açıklamasında “Türkiye, demokratik kurumların askeri kararlar üzerinde denetim sahibi olduğu daha demokratik bir ülke haline geliyor” dedi.
NATO'dan "No Comment"
NATO, Türkiye’yi sarsan görevden ayrılmalara ilişkin sorulara “Yorum yok” diye karşılık verdi.