Uçuk nedir? Uçuk nasıl geçer?

Aşırı sıcağa ve soğuğa maruz kalmak, kuvvetli güneş ışığı, soğuk algınlığı, stres, yorgunluk ve bitkinlik, regl ve yetersiz beslenme gibi çok sayıda farklı nedenle çıkabilen uçuğu, nasıl geçirebileceklerini merak eden vatandaşlar konu hakkında bilgi almak istiyor. İşte, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı bilgiler ışığında "Uçuk nedir?" ve "Uçuk nasıl geçer?" sorularının yanıtı...

Tanımı: HerpesSimpleksVirüs Enfeksiyonları (Uçuk) dünyada en sık enfeksiyon yapan viruslardan birisidir. HSV’lerin tip 1 (HSV-1) ve tip 2 (HSV-2) olmak üzere iki ayrı tipi vardır. En sık görülen (toplumun %85' i) HSV-1 enfeksiyonu, genitalbölgedışındaki deri ve mukozalarda (En sık ağız ve dudak çevresinde) hastalığa neden olur. HSV-2 ise genital ve anal bölge mukoza ve derisinde hastalık yapar. Enfeksiyonu yakın kişisel temas sonucu bulaşır. Viruspartiküllerimüközmembranlardan veya travmatizeepitelden yeni konağageçer. Primer enfeksiyon genellikle çocuklarda olur. Bu bulaşmadansonra ya klinik bir enfeksiyon tablosu ortaya çıkar (%1), ya da subklinik bir enfeksiyon söz konusudur (%99).

Subklinik enfeksiyon belirtisi serumda bulunan antikorlardır. “Primerherpessimpleksenfeksiyonu”ndan sonra o kişitaşıyıcı konumuna geçer. Taşıyıcılardavirus, arka kökganglionlarındalatent olarak kalır. Zaman zamanreaktive olarak, periferik sinir yolu ile giriş yerinin derisine gelir ve nükslere neden olur. Nüksler, klinik belirti vermedikleri zaman bile (dudak herpesi bulunan kimsede salyanın bulaşıcılığı gibi) bulaşıcı olabilmektedir.

Tetikleyici faktörler: Emosyonel stresler, fiziksel travma, güneş yanıkları, fokal enfeksiyonlar, menstrüasyon, malign hastalıklar, ateş ve sistemik enfeksiyonlar vb.

Şikayetleri: Dudak köşelerindekaşıntı, yanma, batma ile birlikte eritemli zeminde gruplaşmış veziküller halinde ortaya çıkar. Önce berrak olan veziküller zamanla bulanıklaşır ve 4-5 gündekrutlanır.

Bulguları: Bölgesel lenf bezleri şiş ve ağrılı olabilir. Sekonder enfeksiyon gelişmemiş lezyonlar 7 güniçinde iz bırakmadan iyileşir ve yerlerinde hafif kırmızı bir makül bırakırlar.

Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır: HSV enfeksiyonlarının tanısında;

İyi bir anamnez ve klinik görünüm

Tzanck testi olarak bilinen; veziküllerden hazırlanan ve Giemsa ile boyanan yaymalarda çoknukleuslu dev hücreler saptanması tanıda yardımcıdır.

 Viral kültür: 48-72 saat içindesonuç verilebilir

 Antijen tayini: Monoklonal antikorlarla spesifik HSV-1 ve HSV-2 antijeni tayini

 PCR :Dokuda HSV-DNA tayini,

 Deri biyopsisi

Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır: Bu enfeksiyonlarda tam eradikasyonu sağlayacak tedavi yöntemi yoktur. Ağrı ve kaşıntıyayönelik destekleyici tedaviler önerilebilir. Sekonder bakteriyel enfeksiyonlardan korumak amacıyla topikal antibiyotikli kremler uygulanır. Enfeksiyonun şiddeti, yerleşimi ve komplikasyon riskine göre sistemik antiviral tedaviye karar verilir. Amaç; hastalığın semptomlarını hafifletmek, nükssıklığını azaltmak ve virüsbulaşma hızını düşürmektir. Sistemik ajanlar, asiklovir, valasiklovir ve famsiklovir'dir. Bu ilaçlar, ilk prodromal semptomlarda veya klinik belirtilerin ortaya çıkmasını izleyen ilk 48 saat içinde kullanılması önerilmektedir.

Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir: Herpeslabialisin en sık tetikleyici faktörü UV özellikle de UVB’dir.