Uçmak artık daha güvenli

Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi FAA, 11 Eylül'deki terör olaylarından sonra yolcu güvenliği için bir dizi ekstra önlemler aldı. Terör riskini en aza indirmeyi, emniyet oranını yükseltmeyi hedefleyen bu kurallara yolcular yavaş yavaş alışıyor. FAA yetkilileri, yolcuların bavul ve el bagajlarını çok dikkatli hazırlamalarını, listedeki tehlikeli maddelerin kesinlikle taşınmamasını istiyor. Yeni güvenlik uygulamaları nedeniyle işlemlerin uzayabileceğine dikkat çeken uzmanlar havalimanlarına uluslararası uçuşlarda üç, iç hat uçuşlarında da iki saat önceden gelinmesini tavsiye ediyor.Amerikan Sivil Havacılık Otoritesinin aldığı bu kararlar dalga dalga dünyadaki bütün havalimanlarına yayılıyor. Sadece Amerika yönüne uçuş yapılan havalimanları değil, diğer havalimanları ve havayolu şirketleri de FAA kurallarını uygulamaya sokuyor. Kuralların bir kısmı bugüne kadar bilinen ve hatta biletlerin üzerinde olan kurallar. Ama artık hepsi uygulanıyor ve hiçbir tehlikeli durum gözardı edilmiyor.FAA’NIN YENİ KURALLARIİşte yeni FAA kurallarına göre yolcuların yanlarında taşıyamayacakları eşyalar: Yolcuların kabine yanlarında alabilecekleri el bagajlarının içinde kesinlikle bıçak gibi delici-kesici veya benzeri görünüm veren bir aletin bulunmaması gerekiyor. Kesici alet kategorisine bıçağın yanı sıra çakı, falçata, buz kıracağı, jilet, metal makas, metal tırnak törpüsü, tirbüşon da giriyor. Bu tür malzemelere hemen el konuluyor.Kabinde silah olarak kullanılabilecek spor aletleri (beyzbol, golf, hokey sopaları, kayak takımlarının batonları).İşaret fişeği veya dumanı, maytaplar.Yanıcı-parlayıcı maddeler ve sıvılar (benzin, boya, tiner ve kibrit).Lavabo açıcı gibi eritme niteliğine sahip kimyasallar.Basınçlı kaba sahip tüpler (piknik, oksijen veya dalgıç tüpleri)Her türlü ateşli silah ve mühimmat (Tüfek, bayıltcı-göz yaşartıcı spreyler, mermiler).Diğer tehlikeli malzemeler: kuru buz, gazla çalışan aletler, akü, kamp ocaklarında kullanılan tüpler, radyoaktif malzemeler, zehirler, açılabilir, parçalanabilir tipteki çakmaklar. DİKKATLİ OLUNEvde veya her zaman işyerinde kullanılan, zararsız görünen bazı cihaz ve maddeler kabinde uçuş sırasında çeşitli tehlikeler ortaya çıkartabilir. Uçuş sırasında basınçta meydana gelen değişim bu malzemelerde toksit sızıntısına veya dumanla birlikte yangına neden olabilir.Parfüm veya deodorantların yüksek yanıcı özelliğe sahip olabileceği unutulmamalı. FAA kurallarına göre yolcu el bagajında en fazla toplam 1 litre parfüm, deodorant taşıyabiliyor. Kişisel çakmak ve kibritleri yolcu sadece üzerinde bir adet taşıyabilir. El bagajına koyamaz. Çakmak doldurucularını yolcunun yanında veya bagajında taşınması kesinlikle yasak.Silah veya mühimmat yolcu tarafından kabinde kesinlikle taşınamaz. Ancak kargoya verilen bavul içinde yer görevlilerine bildirmek şartıyla özel kutusunun içinde kabul edilebilir. Tabancalar kilitli konteyner içinde taşınmak zorunda. Kutulanmış küçük silahlar, kargoda özel ambalajı içinde olmadan taşınabilir. Bu silahların adeti taşıyıcı havayolunun kurallarına bağlı. Bu kural havayolu şirketinin uçakta yolculuk yapan güvenlik görevlisi için de geçerli.Kuru buz (2 kilogram veya daha az) sürekli karbondioksit gazı çıkarttığı için ancak havalandırma delikleri olan özel paketlerde kabin içinde taşınabilir. Aşı ve özel ilaçların termosa konulması şart.Elektrikli özürlü arabaları havayolunun kuralları dahilinde taşınabilir. Taşıma sırasında akü bağlantıları çözülerek arabayla farklı yerlerde taşınmalı. Açıkta kalan akü bağlantıları kısa devre yapmaması için yalıtılmak zorunda. Hediye paketleri ambalaj yapılmadan taşınmalı. Güvenlik görevlileri bu paketleri açıp kontrol etmek isteyebilir. El çantalarında mümkünse hiçbir elektronik cihaz bulundurulmamalı. Bulunursa bunların geçiş sırasında kontrolleri uzamakta, her biri çalıştırılarak denenmektedir.ERKEN GELİNUçuşunuza erken gelin. Sıkılaştırılmış havalimanı güvenliği check-in ve uçağa biniş sürelerini uzatıyor. Eğer bedensel engelliyseniz veya yanınızda çocuk varsa havalimanına daha da erken gelin.Amerika'da terminal önündeki araç yolları ve park yerleri çok sıkı kontrol ediliyor. Herhangi bir gecikmeyle karşılaşmamak için toplu taşıma araçlarını kullanın.Terminal önüne aracınızı park etmeyin. Aracınız içinde biri yoksa güvenlik amacıyla hemen oradan çekilecektir.Terminal önü hızlı check-in noktalarının önemli bir kısmı güvenlik nedeniyle kaldırıldı. Çantanızı ve kişisel eşyalarınıza her zaman göz kulak olun.Yabancılardan hiç bir zaman paket almayın.Terminal veya park sahasında şüpheli kişileri veya sahipsiz bagaj-paket gördüğünüzde güvenlik görevlilerine hemen haber verin.Bomba veya silahınız olduğuna dair şaka yapmayın. Terorizm, silah, patlayıcı gibi tehlikeli konularda güvenlik görevlileriyle tartışmayın. Bomba ve silah gibi kelimeler sizin güvenlik görevlileri tarafından sorguya çekilmenize neden olabilir.CHECK- INHavayolu şirketleri, elektronik biletli yolcuların kimlikleri olmadan check-in işlemleri yapmayacak.Otomatik check-in makinaları ancak gerekli güvenlik işlemlerini yaptırmış havayolları tarafından kullanılabilecek.Bavullarınızla ilgili sorulacak sorulara hazırlıklı olun. 'Çantanızı kim hazırladı?’ gibi soruların cevaplarını düşünerek, dürüstçe cevaplayın. Yapılan araştırmalar suçluların dikkat çekmeyecek yolculara tehlikeli maddeleri taşıttığını ortaya koyuyor.Çantanızı araştıracak görevlilere yardımcı olun. Güvenlik görevlilerinin röntgen cihazının belirleyemediği cisimleri görmek için bavulunuzun içine bakacağını unutmayın.Artık her havalimanında röntgen noktalarına sadece biletli yolcular kabul ediliyor.Diz üstü bilgisayarı ve cep telefonu gibi elektronik eşyalar ekstra bir röntgen çekimine tabi tutulabilir. Lap top bilgisayarınızın çantasından çıkartılıp ayrıca röntgenden geçirilmesi istenebilir. Hazırlıklı olun.Kabin memurlarının anonslarını ve uyarılarını dikkatlice dinleyin. FAA’in demir leydisiFAA'in 1997'den bu yana başkanlığını yürüten Jane F. Garvey, havacılık sektörünün demir leydisi olarak tanınıyor. 11 Eylül'den sonra havacılık güvenliği için ciddi bir sınav veren Garvey'in emrinde 49 bin kişi çalışıyor. FAA, çok hafif uçaklardan uzay mekiklerine kadar uçan her türlü hava aracını ve uçtukları yerleri denetliyor, geleceğin havacılığının kanunlarını yazıyor, standartlarını belirliyor. Çeşitli üniversitelerde öğretim görevlisi olarak çalışan Jane F. Garvey Amerikan Ulaştırma Bakanlığı'na 1993 yılında katıldı. 1997'ye kadar, 20 milyar Dolar bütçeye sahip Federal Otoyol İdaresi'nde başkan olarak görev yaptı. Senato tarafından FAA'in başına 4 Ağustos 1997'de 5 yıllık süre için atandı. Jane F. Garvey, 1958'de kurulan FAA'in 14'üncü başkanı. Bıçaklar plastikToplam dört gün içinde 17 bin kilometrelik uçuş yaparak yeni güvenlik önlemlerini inceledim. Sanıldığı kadar ürkütücü değildi. Ama eskisi gibi de değildi. Kilit noktalar daha uzman görevliler tarafından tutulmuş, uçakların içinde ise sandığımdan daha fazla tedbir alınmıştı.Önce Swissair ile İstanbul'dan Zürih'e uçtum. Sabah saat 07.05'de, tam zamanında kalkışla yolculuğum başladı. Savaş zamanlarında bile bir tek yolcusunu bırakmamış olan Swissair, ekonomik sıkıntısına rağmen eskisi gibi dakik ve mükemmel bir servis sundu. Uçakta metal çatal var ama bıçaklar plastikti. Yemekler plastik bıçakla kesilecek sertlikle sunulmuştu. Kokpit kapıları tüm uçuş boyunca kapalı tutuldu. Pilotların tuvalet için çıktıkları zamanlarda yolcu bölümü perdeleri özenle kapandı.Zürih'ten New York uçuşu için kapıya geldiğimde Amerika vizesi kontrol noktası ile karşılaştım. Üç uzman, sıra ile pasaportları kontrol ettiler. Benim pasaportumu kontrol eden görevli Türkçe 'Her şey tamam. Teşekkür ederim.' dedi. El sıkıştık. Ve A330-200 uçağına bindim. Zamanında kalkışla New York'a uçtuk. Uçuşta yine metal çatallar, kaşıklar ama plastik bıçaklar vardı. Uçuş boyunca bir güvenlik görevlisi olup olmadığını araştırdım. Kabin ekibi 'Bizde bilmiyoruz' cevabını verdi. Belki bir, belki de iki görevli uçuyordu. Bunun kokusunu aldım. Swissair eski günlerdekinden hiç farklı değildi. JFK'e indik ve Terminal 4'te pasaport kontrolünde hiç sıkıntı yaşanmadı. Ama sadece polisler değil, çok sayıda sivil görevli terminal içindeki her hareketi izliyordu.ASKER SORGUSUNew York'ta kaldığım üç günde 11 Eylül'de sararan kentin yüzünü daha aydınlık gördüm. Korku gitmişti. Hayat normale dönmüştü. Çok stratejik noktalarda asker vardı. Örneğin Grand Central İstasyonu çevresi yine boşaltılmıştı. Birleşmiş Milletler binasının çevresi asker kaynıyordu. Ama kentte bir korku ve dehşet havası yoktu. Keyfini çıkardım.Dönüş uçuşumu Boston'dan yaptım. Lufthansa Alman Hava Yolları ile uçmak için Logan Havalimanı'na gittim. Şantiye halindeki terminalde check-in sonrasında kapıya gitmek için üst kata geçtim. İşte orada bizi bir asker karşıladı. Pasaportumu alıp yüz hizamda tutarak bir kaç kez resim kontrolü yaptı. FAA listesindeki yasak eşyaları jiletten başlayarak sordu. Bu bir tür sorguydu ve her yolcu için 4-5 dakika sürdü. Yeni nesil x-ray'lerden sonra içeri geçtim. İçerdeki restoranda plastik değil, hiç bıçak yoktu. Avrupa’nın gelecekte de liderliğini koruyacak havayolu Lufthansa ile Frankfurt'a uçtum. Bu uçuşta da bıçaklar plastikti. Diğerleri metaldi. Uçak doluydu. Yolcuların yüzlerinde hiçbir korku ifadesi yoktu. Galiba içimizde büyüyen 11 Eylül fobisi zamanın müthiş tedavisinde kaybolup gidiyordu. Lufthansa ile Frankfurt'tan İstanbul'a döndüm. Kabin ekiplerinin korkuya karşı aldıkları yüksek eğitimi yolcularla nasıl paylaştıklarını gördüm...