Uçan otomobili ‘sinek kuÅŸundan’ esinlenerek 40 yılda yarattı

60 yaşındaki Paul Moller, hayatını uçan otomobile adadı. Çocukken gördüğü sinek kuÅŸundan esinlenerek, uçan otomobil sevdasına düşen Paul Moller, 40 yıldır bu proje üzerinde çalışıyor. Moller'ın geliÅŸtirdiÄŸi M400 Skycar uçan otomobil olarak tarihe geçecek.Dört tekerlekli otomobil olsun. Hem de uçsun! Uçan otomobilin herkes tarafından günümüzün en heyecan verici ulaşım aracı olarak görülmesi ÅŸaşırtıcı bir olay deÄŸil. Düşünsenize tamemen tıkanmış bir trafikte bir adım bile gidemiyorsunuz. Böyle durumlarda herhalde herkes otomobilinin havalanıp trafiÄŸin üzerinden uçarak çıkmasını ister.Günümüzde teknoloji ve buna baÄŸlı olarak otomotiv sektörü o kadar hızlı geliÅŸiyor ki, inanın bir kaç sene sonra bu araçları trafiklerde görme ÅŸansına sahibiz. Son bir kaç yıldır uçan otomobillerle ilgili bir çok ÅŸey yazıldı, çizildi. Ancak bu konuda artık son noktaya gelindi. Paul Moller isimli 60 yaşındaki aerodinamik mühendisi 40 yıl süren çalışmalarının sonucunda uçan otomobili yarattı ve önümüzdeki aylarda bu aracını tanıtacak ve testini yapacak. Ama kuÅŸkusuz bu aracın kullanılması için yasal prosödürlerin hayata geçip, havacılık prosedürlerinin yeniden düzenlenmesi gerekiyor.Ä°ÅŸ dünyasının genellikle kısa dönemli fikirler üzerine odaklandığını ve yapısını bu ÅŸekilde kısıtladığını biliriz. Bir çok giriÅŸimci ve iÅŸadamı kısa dönemde sonuç almak istediÄŸi için, uzun dönemli yatırım riskine girmek istemez. Uçan otomobilin mucidi Paul Moller ise en baÅŸtan beri bunun tersini yaparak birçok çevre tarafından büyük takdir toplamış durumda.Günümüzde bir çok giriÅŸimcinin yerinde olmak için can attığı Paul Moller, kendini otomobilin bulunması gibi yaÅŸamı tamamen deÄŸiÅŸtirecek bir projeye adamış bir dahi olarak kabul ediliyor. 40 yıldan bu yana uçan otomobil yaratmak için uÄŸraÅŸan ve bu amaç doÄŸrultusunda 200 milyon dolar para harcayarak iki eÅŸinden de boÅŸanan 60 yaşındaki Moller, daha henüz çabalarının karşılığını almış durumda deÄŸil.Dünyada otomobilin dikey olarak havalanıp, inmesini bilen tek kiÅŸi olarak tanınan Moller, birçok kesim tarafından ise hayalperest olarak adlandırılıyor. Yarattığı Skycar isimli uçan otomobil, garajda tutuluyor ve yolda giderken bir anda helikopter gibi kalkıp daha sonra bir uçak gibi havada süzülebiliyor. NASA'da 10 yıldan bu yana bu tip tasarımlar üzerine çalışan Mark Moore, uçan otomobil konusunda tasarım probleminin olmadığını ancak bu tip tasarımların pratik olmaktan uzak olduÄŸunu düşünüyor.Ä°KÄ°NCÄ° TRUMP OLURDUMoller ise 40 yıldan bu yana sürdürdüğü çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor ve hala ilerleme kaydetmek için çaba sarfediyor. Åžu anda çok yeni ve ilginç geliÅŸmelerin eÅŸiÄŸinde olan Moller'in sahip olduÄŸu Moller International'ın hisseleri ise bu yıl içinde Nasdaq'da iÅŸlem görmeye baÅŸlayacak. Moller'ın 40 yıldır süren uçan otomobil macerası, çoÄŸunlukla kazayla sonuçlanırken, bir çok kez kárlı olmayan riskli bir proje olarak görüldü. Bu yüzden borsaya açılmasının iyi bir fikir olmayacağı görüşü hakim. Ãœniversiteden arkadaşı olan profesör Daniel Guitton, ‘‘EÄŸer Moller tüm enerjisini iÅŸadamı olmak için kullansaydı bugün ikinci bir Donald Trump olurdu’’ diye konuÅŸarak Moller'in sahip olduÄŸu iÅŸ zekasının altını çiziyor. Önümüzdeki aylarda Moller, Skycar projesinin yeni M400 prototipini test etmeyi ve bu aracı San Francisco'da düzenlenecek bir fuarda tanıtmayı planlıyor. NASA ise 2005 yılında, bu tip araçların güvenli bir ÅŸekilde havada dolaÅŸması için hazırladığı altyapı projesinin demo gösterimini yapacak. Yani önümüzdeki yıllarda özellikle Amerika'da kiÅŸisel uçaklar ve Skycar gibi araçlar için yasal zemin hazırlanma aÅŸamasında.Okula kuÅŸ gibi olmak için gittiKonforu seven ailelereKANADA'nın daÄŸlık bölgelerinde bir tavuk çiftliÄŸinde büyüyen Paul Moller'in hayatı ilkokulu bitirdiÄŸi yaz gördüğü ‘sinek kuÅŸu’ ile deÄŸiÅŸti. Havada asılı kalan ve ileri yukarı hızla fırlayabilin sinek kuÅŸunun (hummingbird) okula gitmek için iyi bir amaç olduÄŸunu düşünen Moller'in hayatını adadığı uçan otomobil fikri bu ÅŸekilde ortaya çıktı. Moller bir konuÅŸmasında bunu dile getirerek, ‘‘60 yıldır sizin ve kendim içi sinek kuÅŸununun yaptığını yapmaya çalışıyorum’’ diyor.11 yaşında bir dönme dolap resmi gören ve 6 metre yüksekliÄŸinde çalışan bir versiyonunu yapan Moller, okul hayatı boyunca fizik, matematik ve mekanik alanında çok büyük baÅŸarılar göstermiÅŸ. Genç bir adam olarak uçak yapımını öğrenmek için ticaret okuluna giren Moller üniversiteye baÅŸlamadan önce dondurma makinası yapan bir ÅŸirkette çalışmaya baÅŸlar. Daha sonra üniversiteye girerek havacılık mühendisliÄŸi alanında eÄŸitim gören Moller, tam mezun olamayacağım diye düşünürken, aerodinamik üzerine master programına kabul edilir. Master yaptıktan sonra Kaliforniya Ãœniversitesi'nde havacılık programını baÅŸlatan Moller, tüm bunlar gerçekleÅŸirken bir taraftan hayallerini bırakmayarak sinek kuÅŸu makinesinin çalışmasına baÅŸlar.Ä°lk kez uçmaya bu kadar yakın40 yılın ardından Moller, Skycar isimli uçan otomobil projesinin gerçekleÅŸmesine hiç bu kadar yakın olmamıştı. Ä°lk kez küçük, güçlü ve bunun yanında bugüne kadar ki en hafif motorlara sahip olan Moller, M400 Skycar'ı 8 pervane ile güçlendirerek, kokpitte bulunan bilgisayarlar ile uçuruyor. Moller, 1960'ların başında dikey inip kalkan, tabak ÅŸeklinde araçlar tasarladı. 1965'te bir taşıtın uçmasını bile saÄŸlamıştı. Sonraki 20 yıl içinde, planını kanıtlamak için iki kiÅŸilik versiyonlarda 200'den fazla test uçuÅŸu gerçekleÅŸtirdi. Mühendis ÅŸimdiyse, iÅŸe uçarak gitmeyi gündelik bir olay haline getireceÄŸini öne sürdüğü, dikey doÄŸrultuda inip kalkan M400 Skycar'ın üretimini gerçekleÅŸtirdi ve önümüzdeki günlerde bunun tanıtımını yapacak.Moller, M400 tasarımının, 4 yolcu ve mürettebat taşıyacağını, saatte 500 kilometre hızla gideceÄŸini, oksijen desteÄŸiyle 10 bin metre yükseleceÄŸini ve yakıt ikmali yapmadan, normal benzinle 1400 kilometre yol alabileceÄŸini söylüyor. Güvenlik de önemli bir konu. Bu nedenle proje, iniÅŸ ve kalkış gibi kritik anları gözleyecek otomatik uçuÅŸ kontrollerini ve aracın uçarken kendini denetlemesi amacıyla otomatik uydu navigasyon sistemini içeriyor. Projesini kendi finanse ediyor1960'lı yıllarda trafik sıkışıklığının ortaya çıkmasıyla uçan otomobil düşüncesinin parlak bir fikir olduÄŸu düşünüldü. Ama o dönemde bunu üretmek için ne yeterli teknolojik altyapı bulunuyordu ne de bilgisayar çipleri ve malzemeler bunun olmasına olanak saÄŸlayabilirdi. Bu yüzden Moller bu projesine milyonlarca dolar yatıracak yatırımcı bulamıyordu.Projesini fonlamak için Moller üç finansal mucize gerçekleÅŸtirdi. Uçan otomobil projesini gerçekleÅŸtirmek için bina arayışına giren ve bulunduÄŸu bölgede iÅŸ alanı olarak sadece bir kaç binanın olduÄŸunu farkeden Moller, bunun üzerine büyük bir arsa aldı. Bu arsanın küçük bir kısmında kendi küçük ofis ve garajını yapan Moller, arsanın geri kalanını ise ofis alanı olarak geliÅŸtirerek tam 20 milyon dolara sattı.1980'li yıllarda parası tükenen Moller bu kez ikinci finansal mucizeyi gerçekleÅŸtirdi. Skycar'ın motorunu nasıl sessiz yapacağını araÅŸtırırken, yüksek performanslı sıra dışı bir egzos geliÅŸtirdi. Moller'ın geliÅŸtirdiÄŸi bu sistem ÅŸu an motositleklet ve yarış otomobillerinin çoÄŸunda kullanılıyor. Moller bu ÅŸirketi 1988 yılında sattı. ‘‘Bu buluÅŸ benim için çok önemli çünkü bana kredibilite kazandırdı’’ diye konuÅŸan Moller, ‘‘Bu sadece çılgın bir buluÅŸ deÄŸildi’’ dedi. Moller üçüncü finansal mucizesini ise yakın zamanda gerçekleÅŸtirdi. Åžu andaki mevcut motorlar Skycar için yeterli hafiflikte olmayıp yeterli güce sahip olmayınca, Moller dönen motor tasarımının (rotary engine design) tüm haklarını aldı. Bunu geliÅŸtirerek kiÅŸisel deniz araçları için mükemmel bir motor yarattı. Moller bu ÅŸirketine Freedom Motors ismini verdi ve çok büyük paralar kazandı.40 yılda 6 modelPaul Moller 1964 yılından bu yana toplam 6 model geliÅŸtirdi. Moller’in dikey havalanan ilk 4 modeli tabak ÅŸeklinde bir ufo’yu anımsatıyordu. Moller 1990’lı yıllarda bugün son ÅŸeklini alan modelinin bir prototipini geliÅŸtirdi. M150 isimli bu modelin ardından Moller 2000 yılında M400 Skycar’ı yarattı. Model önümüzdeki aylarda deneme sürüşüyle birlikte sergilenmeyi bekliyor.Nasa'dan kazayı önleyici altyapı Bir dönem Moller'in projesine destek veren Nasa'nın ÅŸu anda Moller'in bazı fikirleri doÄŸrultusunda çalışmaları bulunuyor. Åžu anda Nasa, Ufak Uçak Ulaşım Sistemleri (SATS) isimli bir proje üzerinde çalışıyor. Nasa'nın üzerinde çalıştığı diÄŸer bir sistem ise KiÅŸisel Hava Aracı programı. Nasa, bu iki çalışmayla Jetgiller'deki araçların oluÅŸması için nasıl bir altyapının gerektiÄŸini ve bu araçların havada nasıl uçabileceklerinin prosödürünü hazırlıyor. Bilgisayarlar tarafından yürütülecek ve global yer belirleyici uydular tarafından düzenlenecek bu sistem, binlerce küçük uçağın havada birbirine çarpmadan yol almasını saÄŸlamalı. Bu teknolojiyi Nasa önümüzdeki yıl demo olarak tanıtacak.Â