Barış AKPOLAT
Oluşturulma Tarihi: Aralık 24, 2006 00:00
Cep telefonları sağladığı büyük iletişim kolaylığı sayesinde tüm dünyada hızla yaygınlaştı ve en ücra noktalarda bile kullanılmaya başladı. Neredeyse kısa süre sonra cep telefonlarının ulaşamadığı bir uzay kalacak. Şimdi bazı uçak firmaları uçuşlarda cep telefonu kullanımına izin verecek sistemleri geliştirmek için uğraşıyor.
Örneğin Emirates Havayolları böyle bir sistemi uygulamaya geçirmeye aday şirketlerden biri. Bunun yanı sıra uçak bilet satışlarıyla ön plana çıkan İngiliz havayolu RyanAir birkaç yıla kadar sistemi oturtacağını açıkladı. Önde gelen ABD havayolları yolcularının bu sistemini istemediğini söylüyor ama American Airlines çalışmalara çoktan başladı.
Cep telefonu kullanıcılarının artık bir an bile cep telefonsuz yaşayamaması cep telefonu şirketlerini de yeni teknolojiler geliştirmeye teşvik ediyor. Öyle ki halen birçok ülkede otobüslerde bile cep telefonu kullanılmazken bazı uçak firmaları uçuş sırasında cep telefonu kullanımını serbest bırakmak için çalışmalarını ilerletti. Bu çalışmaya karşın hálá belirsiz noktalar ve kafa kurcalayan sorular var. Böyle bir sistemde dakika başına konuşma fiyatı ne kadar olacak? Uçakta telefonla konuşmayanlar, konuşanlar tarafından rahatsız edilir mi?
Uçakta cep telefonu sistemini deneyip, uygulamaya doğru koşar adım ilerleyen havayolu şirketlerinden biri de RyanAir. Ryanair, uçak biletlerini diğer şirketlerden daha ucuza satmakla nam salan bir havayolu. Yakın bir zamanda OnAir telefon şirketiyle anlaştı. Şimdi hedefleri Boeing 737 uçaklarında cep telefonu kullanımını sağlayacak teknolojiyi kısa sürede işler hale getirmek.
RyanAir bu sayede büyük havayollarıyla rekabette avantaj sağlamak istiyor. Uygulamada OnAir firmasına ortak olarak bir diğer telekomünikasyon şirketi Monaco Telecom’un da adı geçiyor. RyanAir bu yeni sistemi deniyor ve 2007 ortasına kadar 50 civarında uçağına kurmayı planlıyor.
UÇAKTA BAZ İSTASYONU
Geliştirilen teknoloji ise pek basit değil: Uçağa koyulacak picocell isimli ufak bir baz istasyonu sayesinde uçaktaki cep telefonları, sinyalleri yerdeki alıcılara göndermek yerine doğrudan uydu sayesinde bağlantı kuracak. Fakat bu teknoloji ancak uçak 50 bin feet yükseklikteyken kullanılabilecek. Aksi takdirde sinyallerin yere yönlenmesi gibi bir tehlike var. Çalışmanın bir diğer bölümü de pilot kokpitinin, baz istasyonundan ve cep telefonu sinyallerinden etkilenmemesi için yapılıyor. Büyük olasılıkla cep telefonlarının kullanılabilmesi için uçakların kokpitlerinin değişmesi gerekecek.
Eğer bu yeni sistem devreye girerse yolcular, cep telefonu, Blackberry ve Treos cihazları sayesinde bundan yararlanabilecek. Bu cihazlar kısa mesaj, telefon görüşmesi ve e-posta kontrolü için kullanılabilecek. Seyir sırasında cep telefonu kullanımına izin verilmesine karşın uçağın iniş ve kalkışı sırasında izin verilmeyecek.
Ayrıca, şirket yetkilileri uçaklarda cep telefonu kullanımının bilet fiyatlarına nasıl yansıyacağını henüz bilmiyor. Ancak, bu uygulamayı seve seve kullanacak yolcu sayısının yüksek olacağı düşünülüyor.
EMIRATES UYGULAMAYA YAKLAŞTI
Emirates Havayolları da uçakta cep telefonu kullanımına imkan sağlayacak bir sistem üzerinde çalışıyor. Buna göre 2007’nin başında Emirates’in seferlerinde uçakta telefon görüşmesi başlayacak. Bu amaçla Emirates ve Aeromobile 27 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. Emirates yetkilileri bu girişimi uçak koltuklarındaki telefonlarından her ay yaklaşık 6 bin görüşme yapılmasına bağlıyor.
Şimdi de Boeing 777 uçaklarına bu sistemi kurduracak. Bu sistemle birlikte bazı yasaklar da uygulanacak. Örneğin bir kişi bir uçuşta en fazla beş-altı konuşma yapabilecek. Ayrıca, gece uçuşlarında da belli bir saatten sonra konuşma yapmak yasaklanacak ve seyir sırasında cep telefonlarının sessize veya titreşime alınması istenecek. Tabii ki Aeromobile’in sisteminin kurulu olmadığı uçaklarda cep telefonu kullanımı yasak olmaya devam edecek.
ANKETLER NE DİYOR?
Bu teknolojik gelişme yaşanırken yanında telefon ve uçak şirketlerinin yolculara uyguladığı anketler de var. Bu anketlerde gençlerin yüzde 64’ü uçuş sırasında mesaj çekmenin, yüzde 11’i konuşmanın iyi bir şey olacağını düşünüyor.
Yolcularla yapılan bir başka ankete cevap verenlerin yüzde 82’si uçuş sırasında diğer yolcuların cep telefonu kullanmasına kesinlikle karşı olduklarını söylüyor. İletişim sektörü ise sistemin çok pahalı olduğunu ve cep telefonu kullanımının bu sistemin maliyetini kurtarmayacağını öne sürüyor.
ABD’deki anketlerde yolcuların yüzde 68’i diğer yolcuların bağırarak konuşmasından çekinerek, yüzde ikisi ise teröristlere yardımcı olacağını düşünerek sistemi istemiyor. Ancak yüzde 30’luk bir grup sistemi uygun buluyor.