Uçağı havada kasıtlı bekletmiyoruz

Hava trafik kontrolörleri işi yavaşlattıkları için rötarlara sebep olmak suçlamasına yanıt verdiler

TURİZM sezonunda artan hava trafiğinin yurtiçi ve yurtdışı uçuşlarda uzun süreli rötarlara yol açması, DHMİ (Devlet Havalimanları İşletmesi) ile yolcuları havalimanlarında perişan olan THY'yi karşı karşıya getirdi.

THY, rötarlardan sorumlu tuttuğu DHMİ'yi işi yavaşlatarak ‘çalışma koşulları iyi olmadığı için yangına geç giden itfaiyeci’ gibi davranmakla suçladı.

DHMİ de rötarların, hava trafik kontrolörlerinin ‘iş yavaşlatma’ eyleminden kaynaklandığı iddiasının doğru olmadığını ileri sürdü.

DHMİ ile THY arasındaki karşılıklı iddialar şöyle:

DHMİ:Sabah saatlerinde yaklaşık 15 THY uçağının aynı anda motor çalıştırması ve kalkış izni istemesi pist trafiğinde sıkışıklığa yol açıyor. Bir uçağın kalkabilmesi için en az 3 dakikalık süre gerekiyor. Bu da, her şeyi hazır olmasına karşın, onbeşinci uçağın en az 45 dakika gecikmeli kalkması anlamına geliyor.

THY: Avrupa'nın bir çok havalimanında nasıl uçak iniş kalkışı yapılıyor? DHMİ, bunu örnek alıp, sorunu kendi içinde aramalı. ABD'den gelen bir uçağa havada ve pistte yoğun trafik olmamasına rağmen İmralı üzerinde 40 dakika tur attırıyorlar.

DHMİ: Son günlerde oluşan rötarların tek sorumlusu biz değiliz. Hava trafik hizmetlerinde tüm konuşmalar ve görüntüler manyetik teyplere kaydedilir. Böyle bir durumda uçağı havada kasıtlı olarak nasıl bekletebiliriz? Biz yoğun trafikte sıfır risk kuralıyla çalışırız. Bir uçağın kalkışından 3 dakika yani 8 mil sonra ikinci uçağa kalkma izni verilir. Bu inişlerde de böyledir. 3 dakikalık bu süre 15 uçakta 45 dakika eder. Kontrolör, inisiyatif kullanırsa bu aralık 4 mil'e de inebilir. Yoğun trafikte sıfır risk kuralına uymak için, biz de, inisiyatif kullanmıyoruz.

Bekçi maaşı alıyorlar

TÜRKİYE'de görev yapan 450 hava trafik kontrolörünün maaşları 350-370 milyon lira arasında değişirken, THY'de ikinci pilotlar 1 milyar 800 milyon lira maaşla işe başlıyor. ABD'de ise bir hava trafik kontrolörünün maaşının 5 bin dolar civarında olduğu belirtiliyor.

Bekçi kadar maaş aldıklarını belirten ve yaşam koşullarının iyileştirilmesini isteyen kontrolörler, ‘‘Pilotlar hava trafik kontrolörlerinden aldıkları talimatlar doğrultusunda yalnızca kendi içinde bulundukları uçağın güvenlikli uçuşundan sorumlu iken, kontrolörler sorumluluk sahası içinde bulunan pekçok uçağın güvenli uçuşundan sorumludur. Saniyenin onda biri gibi kısa zaman dilimlerinde karar verir ve uygulamaya geçirir. Aldığı kararın dönüşü de yoktur.’’ diyor.

10 yıllık Boeing pilotlarının maaşları 3-3,5 milyar lira arasında değişiyor. 20 yıllık bir Airbus pilotu ise uçuş tazminatları dahil 5-7 milyar lira arasında değişen ücret alabiliyor.

Hava trafik kontrolörleri sorumluluklarının farkında

BİZDE PARDON YOK Sorumluluğumuz uçağın motor çalıştırmak için kuleden izin istemesiyle başlıyor. Bu meslekte, hatadan geri dönüş yoktur. Kısacası bizde ‘pardon’ deme şansı yoktur.

EYLEM YAPMIYORUZ Sıkıntılarımız var ama eylem sözkonusu değil. Uluslararası Çalışma Örgütü, hava trafik kontrolörlüğünü dünyanın en stresli mesleği olarak tanımlıyor. Oysa bizim kendimize ait bir personel kanunumuz bile yok. Genel idari hizmetler sınıfında, ebe veya bekçi ile aynı kategoride görülüyoruz. Oysa hepimiz üniversite mezunuyuz ve iyi derecede İngilizce biliyoruz.

GÜNÜMÜZ 25 SAAT

Hergün 800'e yakın uçağın inip-kalktığı ve 2000'den fazla uçağın transit geçtiği bir hava sahasında hiç bir uçağın birbirine risk oluşturmadan uçuş seviyelerine tırmandırılması, alçaltılması ve uçuş rotalarına sokulması gibi son derece yüksek düzeyde sorumluluk ve dikkat gerektiren bir iş yapıyoruz. Gündüz 11.5, gece ise 13.5 saatlik nöbetler halinde günü 25 saat yaşarız. Hafta sonu, bayram ya da yılbaşı tatili nedir bilmeyiz. Ama bu mesleği icra etmekten gurur duyarız.