Twitter devrimi savaşa dönüştü
Güncelleme Tarihi:
İran’da yaşananlara 'Twitter devrimi' deniliyor. Ülkede seçim sonrasındaki süreçte yaşanan protestolar, dünyaya yeni medyanın baskı altındaki bir toplumda muhalefetin nasıl organize edildiğini ve yayıldığını gösterdi.
BBC'nin Tahran muhabiri Jon Leyne, İran'da yaşanan gerginlikle ilgili bir analiz kaleme aldı. İşte Leyne'in analizi:
İslam Devrimi’nin 31’inci yıldönümünde muhalefetin düzenleyebileceği yeni geniş çaplı protesto için bir kez daha Twitter, Facebook ve diğer internet uygulamalarından büyük oranda faydalanabileceği belirtiliyor.
İran’da geçen yıl Haziran ayında yapılan tartışmalı seçimlerden bu yana hükümet ve muhalefet arasında süregelen sanal savaş yeni bir boyut kazandı.
New York’ta yaşayan ve İran’a internet üzerinden her hafta muhalefet yayınları gönderen Hamid Dabaşi, İran’ın seçim sonrası gerginliğinde internetin rolünü “tamamen sıra dışı ve görülmemiş bir durum” olarak nitelendiriyor.
Dabaşi’nin hazırladığı video ilk olarak Youtube’de yayınlanıyor, daha sonra başka internet siteleri, CD’ler ve cep telefonlarının Bluetooth bağlantıları sayesinde İran’ın her yerine yayılıyor.
Dabaşi, seçim sonrası süreçte düzenlenen dev gösterileri organize etmekte internetin rolünü şöyle anlatıyor: “Sanal dünya İran meydanlarındaki gösterilerle ilgili haberlerle doluydu. Dolayısıyla, eğer bugün bir liderlikten bahsediyorsak bu internet üzerinden sağlanan iletişim sayesindedir.”
DÜNYA DESTEK VERİYOR
Seçimlerden yalnızca bir hafta sonra, kurşunlanan Nida Agha Sultan isimli genç bir kadının kanlar içinde yerde yatarken cep telefonuyla çekilen görüntüsü internette yayınlandı.
Muhalifler, kadının hükümet kontrolündeki Besiç militanları tarafından vurulduğuna inanıyor.
İran hükümeti ise sorumluluk almayı reddetse de yayınlanan görüntüler uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti. Bu “ham güç” dünyanın diğer yerlerindeki hükümetlerin de dikkatini çekti.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, geçtiğimiz hafta Washington’da ev sahipliği yaptığı konferansta, internette sansürün sonlandırılmasına destek verilmesini istedi.
Diğer yandan Tahran Hükümeti de internette uyguladığı yasaklar konusunda daha gelişmiş yöntemler kullanmaya başladı.
BAŞTA NET BİR PLAN YOKTU
Seçimlerin ertesi günü ülkedeki internet bağlantısını yaklaşık yarım saat boyunca kesen Tahran hükümeti, sonraki günlerde yetkililerin kontrol sağlamakta güçlük çekmesiyle baskısını hafifletmek zorunda kaldı.
San Francisco merkezli Sansür Araştırma Merkezi’nden Austin Heap, “Seçimlerden sonra nelerin yaşandığına bakarsanız, hükümetin net bir planı olmadığını görürsünüz” dedi.
“Neyi filtreliyorlar ve nasıl filtreliyorlar. İnternet hızı gibi basit şeyler günden güne haftadan haftaya değişti. Eğer son üç aydaki filtreleme çabalarına dikkat ederseniz daha koordine bir hareket olduğunu görürsünüz.”
Heap, İran’daki internet kullanıcıları arasında yaymayı umduğu Haystack adında bir sansür karşıtı program yazıyordu.
İran’da geçirdiğim iki yılda edindiğim tecrübe, bana tarafların birbirlerine karşı üstünlük mücadelesinde olduğunu gösterdi.
Filtrelemenin önüne geçmek için üretilecek olan herhangi bir programın ömrü kısa olacaktır çünkü hükümet eninde sonunda bu programları bloke etmenin bir yolunu bulacaktır.
Ancak, hükümetin uyguladığı filtreleme sistemi de ilkel ve etkisiz kalıyordu.
Seçimlerin ardından yaşanan kargaşada, bu “değişken ruh hali” daha da dramatik bir hal aldı.
Bir sabah, BBC’nin hiçbir internet sitesine erişim sağlanamadığını, güvenli olan bağlantılar bile bloke edilmiş olduğunu gördük.
Başka günlerde, internet erişimi üzerindeki kontroller esrarengiz bir şekilde ortadan kalkıyor, Tahran’daki ofisimizden internet üzerinden canlı yayın yapabiliyorduk.
Bugün, İran çok daha gelişmiş bir altyapıya sahip yeni bir “sanal ordu” oluşturduğunu belirtiyor.
ABD’deki uzmanların görüşlerine göre Devrim Muhafızları, ülkenin internetle ilgili işlerden anlayan parlak gençlerini, askere alıyor. Devrim Muhafızları bunu bazen zorlamaya varacak boyuta getirebiliyor.
Bu kampanya muhalefetin internet kullanımını denetim altında tutmak ve birbiriyle iletişime geçmesini engellemenin ötesinde, bir savaşa dönüşmüş durumda.
Bu sanal ordu geçtiğimiz günlerde Twitter ve diğer internet siteleri üzerine düzenlenen ve Heap'in “iyi koordine olmuş” diye tanımladığı saldırının sorumluluğunu da üstlenmişti.
Şu andaki durum hükümet ile bireyler arasında internetin kontrolü için yürütülen bir güç mücadelesine dönüşmüş halde.
Dünya genelindeki binlerce bilgisayar uzmanı, gerek İran gerekse de diğer ülkeler tarafından uygulanan bu sansürü bir meydan okuma olarak görüyor. Bir anlamda bir kedi-fare oyununa dönüşen bu mücadelenin gelecekte internetin görünümüne köklü değişimler getirmesi bekleniyor.
Ancak şu andaki duruma bakılırsa, internet mücadelesi bir savaşa dönüştü; ufukta da bir ateşkes görülmüyor.