‘Tüzükte oylama zil çalıp duyurulur maddesi var’

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, dün İstanbul’da, ‘100. Yıl Perspektifiyle 1921 Teşkîlât-ı Esâsîye Kanunu ve Millî Egemenlik Sempozyumu’nun açılışında konuşurken tartışmaları süren ‘oylama krizi’yle ilgili soruları da yanıtladı. Meclis İçtüzüğü hakkında bilgi veren Şentop şunları söyledi:

MECLİS BAŞKANI ADINA

“TBMM’de bir kanunun oylanması ile ilgili bir sorun yaşandı. Şöyle bir durum. Meclis başkanvekilleri Meclis’i yönetirken, kendi nam ve hesaplarına değil, Meclis Başkanı hesabına yönetirler. Dolayısıyla bu yönetimin bütün hukuki sorumluluğu doğrusuyla, yanlışıyla Meclis Başkanı’nındır. Bu bakımından Meclis Başkanı’nın yönetim sırasında bazı hukuka, içtüzüğe aykırı işleyişler görmesi halinde buna müdahale etmesi, bu müdahalenin boyutları da değişebilir.

OKULDAKİ GİBİ ZİL ÇALINIRMIŞ

Meclis İçtüzüğü’nün 149’uncu maddesi ve 150’nci maddelerinin son fıkralarında, ilginç bir hüküm var. 149’da oylama, 150’de de seçimlerle ilgili olarak, seçime ya da oylamaya geçileceğinden bunun milletvekillerine zil çalınarak duyurulacağını ifade ediyor. Eskiden okullardaki ziller gibi zil çalınırmış, kulislerle milletvekillerine haber verilirmiş, ‘az sonra oylama olacak’ diye. Niye? Çünkü bu oylama, seçim işleri gizli kapaklı, oldubittiye getirilecek, hazır onlar yokken bu işi karara bağlayalım falan gibi karşı taraf azken bu işle ilgili bir karar alalım diye yapılacak bir iş değil.

İTİRAZLAR NASIL ÇÖZÜLÜR?

Diğer husus şu; bir oylama yapılmış ve bununla ilgili itirazlar var. Bu nasıl çözülebilir? Şöyle çözülür; Meclis İçtüzüğü’nün 13. Maddesi’nde bir hüküm var bununla ilgili. Diyor ki; oylama veya seçim ile ilgili önemli bir yanlışlık olduğuna dair bir iddia varsa ya o birleşimden, oturumu yöneten başkan bir usul tartışması açar, oylamanın yenilenmesine veya yenilenmemesine karar verir.

AĞIR DİLLE ELEŞTİRİLER

İkinci yol ise şu; birleşimden sonra Meclis Başkanlık Divanı’na bu önemli yanlışlıkla ile ilgili itirazda bulunulur. Başkanlık Divanı toplanır ve nasıl bir yol izleneceğine karar verir diyor. İki katip üye arkadaşımızın itirazı üzerine, konu dün Başkanlık Divanı’nda görüşüldü. Önemli bir yanlışlık içerdiğine dair bir karar verildi. Genel Kurul’da doğru bulundu ve oylama yenilendi. Bazı siyasetçiler, köşe yazarları da yapılanı zaman zaman çok da ağır bir dille, ‘Meclis’e darbe’ falan gibi ifade ediyorlar. Bunlar cehalet mahsulü değerlendirmeler.”