Türkmenistan ile Azerbaycan arasında Hazar'da petrol arama krizi

Bir süre önce Türkmenistan bandıralı araştırma gemisinin Hazar denizinin Kepez petrol yatağı bölgesinde araştırma yapması üzerine Azeri güvenlik güçlerinin gemiye müdahale ettiği açıklandı.

Gelişme üzere Türkmenistan'ın Bakü Büyükelçisi Toylu Kömekov'u Dışişleri Bakanlığına çağırarak nota veren Azeri yönetimi, Türkmen tarafını hukuk dışı aramada bulunmakla suçlarken, kendi kaynaklarını korumak için her türlü girişimde bulunacaklarını kaydetti.

Azeri yönetimine sert cevap veren Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı ise, sismik araştırma yapan Türkmenistan bandıralı gemiye Azerbaycan sahil güvenlik güçlerinin müdahale ettiğini, bunun tekrarı durumunda ise gerekli karşılığı vereceklerini duyurdu. Söz konusu bölgenin Azerbaycan sahasına ait olmadığı belirtilen açıklamada, Bakü'ye bu konuda nota verildiği ifade edildi.

Her iki ülkenin de üzerinde hak iddia ettiği petrol ve doğalgaz yatakları Hazar'ın hukuki statüsü önündeki en büyük engel kabul ediliyor. Azerilerin Kepez, Türkmenistan'ın ise Serdar olarak adlandırdığı bölgede 50 milyon ton petrol kaynağı mevcut olduğu belirtiliyor.

Azerbaycan devlet petrol şirketi 1997 yılında Rus LukOil ve Rosneft şirketleri ile bölgede petrol üretimi anlaşması imzalarken, Türkmenistan'ın girişimleri üzerine bu anlaşma askıya alınmıştı.

2001 yılında iki ülke söz konusu petrol yatağının paylaşımı konusunda ciddi krizler yaşamış ve Türkmenistan Bakü Büyükelçiliğini kapatmıştı.

Türkmenistan'ın kurucu Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı'nın 2006 yılında vefatının ardından göreve gelen Türkmenisstan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov, 2008 yılında Bakü Büyükelçiliğini yeniden açarak iki ülke arasında ilişkilerin yeniden kurulmasını sağlamıştı. Hazar sorunun diplomatik kanallarla çözülmesi gerektiğini çeşitli platformlarda dile getiren Berdimuhamedov, Hazar'dan sorumlu dışişleri bakanı yardımcısı da atamıştı.