‘Türkleri kestik’ dedi, aforoz ettiler
Güncelleme Tarihi:
Ömer BİLGE
Oluşturulma Tarihi: Kasım 01, 2004 01:47
Kıbrıs’taki gerçeklerin Rum halkından saklandığını ve hálá yaşayan katillerin yargılanması gerektiğini söyleyen araştırmacı Rum yazar Antonis Angastiniyotis’e Rum basını yayın ambargosu koydu.
Rumlar, 1974’te 3 Türk köyünde çoğunluğu çocuk ve kadın 126 kişiyi topluca katlettiler. Katillerin bir bölümü sağ, sadece Rum yönetimi yetmez, tüm Rum halkı Türklerden özür dilemeli. Kurban yakınlarına tazminat ödemeli ve katiller de yargılanmalı.
1974’te Rumların 3 Türk köyünde yaptığı katliamı belgesel haline getiren Kıbrıslı Rum yazar Antonis Angastiniyotis, ülkesinde aforoz edildi. Gerçeklerin Rum halkından saklandığını ve hala yaşayan katillerin yargılanması gerektiğini söyleyen yazara, Rum basını yayın ambargosu koydu. 1974’te Türk Barış Harekatı sırasında Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde çoğu kadın ve çocuk 126 Türk’ün topluca katledilmesini, ‘Kıbrıslı Türkler’e Barbarlıklar ve Madalyonun Öteki Yüzü’ adıyla belgesel yapan Antonis Angastiniyotis, Hürriyet’in sorularını yanıtladı ve bir Rum olarak ‘Rum katliamı belgeseli’ hazırlamasının nedenlerini anlattı.
BUNLARI BİLMİYORDUK
Neden böyle bir belgesel yapmaya karar verdiniz?
30 yıl boyunca kapılar kapalıydı. KKTC ile bizim aramızdaki kapılar 2003’te açıldı. Ama ben daha öncesinde Alfa televizyonunda kameramanlık yapıyordum ve çeşitli siyasi görüşmeler nedeniyle KKTC’ye geçiyordum. Ne zaman KKTC’ye gelsem. Geçiş noktasının Türk tarafında, Rumların gerçekleştirdiği katliamların fotoğraflarını görüyordum. Merak ettim çünkü biz bu iddiaları bilmiyorduk. Daha sonra internetten araştırma yaptım ve Muratağa Katliamı ile ilgili bilgilere ulaştım. Bizim eğitim sistemimizde böyle anlatılmaz. Kıbrıs sorunu, ‘1974’te Türk ordusu geldi ve Rumları öldürdü’ şeklindedir. Ben öyle öğrendim, 4 çocuğum da okulda bunları öğrenir. Ancak kahvehanelerde yaşlılar farklı konuşurdu, o da sınırlı şekilde.
KAMERAMAN KORKUP KAÇTI
Bir yıldır yaptığım araştırmalar sonucunda madalyonun öteki yüzünün de olduğunu öğrendim. Bunun üzerine belgesel hazırlamaya karar verdim. Kanın ve acının milliyeti ve bayrağı yoktur. Ben gerçekleri arayan biriyim. Halkımın da bilmesini istedim. Çocuklarım ve gelecek nesiller gerçeği bilmeli. Birisi çıkıp bunları söylemeliydi, ben oldum. Bir gün, gelecek nesiller benden övgüyle bahsedecek. Bir kameraman arkadaşımla Muratağa Sandallar ve Atlılar köyüne geldim. Ancak kameraman Türklerin katledilmesinin belgeselini yapacağımızı öğrenince korktu kaçtı. Bunun üzerine Türk yetkililerden bilgilere ulaşmak için yardım istedim ve her türlü kolaylığı sağladılar.
Bizimkiler yayınlamadı
Belgesel filmimi Rum televizyonlarına yayınlamaları teklifinde bulundum. Yayınlamadılar, sansür koydular. Böyle bir belgeseli yayınlamalarını da beklemiyordum çünkü onlar da korktu. Ama kendi insanıma duyurmalıydım. Kıbrıs Türk televizyonu BRT’ye götürdüm ve kısa bir bölümünü yayınladılar.
74 katliamının belgeselini yaptı
14 Ağustos 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı sürerken Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerine saldıran Rumlar, kadın-çocuk ayrımı yapmadan 126 Türkü kurşuna dizerek toplu mezara gömdü. Bu olay Kıbrıs tarihine Muratağa Katliamı olarak geçti. Rum yazar Antonis Angastiniyotis, belgeseli nasıl çektiğini şöyle anlattı:
‘Katliamların hálá sağ olan tanıklarının röportajları var. Eski fotoğraflar var. Muratağa’ya belgesel için gittiğimde Rum olduğumu öğrenince köyde yaşayanlar önce benden korktu. Sonra birer birer gelip konuştular. Yaşadıklarını, gördüklerini anlattılar. Arif adlı katliamdan kurtulmuş bir Türk ile katliamı yapan Rumların köylerine gittik. Onlar hálá orada yaşıyorlardı. Geçmişi unutmak kolaydır ama bu katliam geçmiş değil. Yaşatanlar ve yaşayanlar hala sağ. Katiller hiç yargılanmadı.’
Teyzem bile ağladı
Belgesel hazırladığını bilenler nasıl tepki gösterdi?
BRT’de yayınlanacağı gün, eşimin köyündeydik. Türk televizyonları Rum tarafında izlenemiyor. Eşimin yaşlı teyzesinden anteni ayarlamasını istedim. ‘Türk köpeklerin televizyonunu mu izleyeceğiz. Olmaz’ dedi. Sonra ikna ettim. Öldürülmüş çocuklar ve katliam belgeselinden kısa bölümü izleyince ağlamaya başladı. İşte benim zafer anım buydu. Önceki gün Rum devlet televizyonu RIK’ten arayıp ‘getir kasedini bir bakalım’ dediler. Götüreceğim bakalım ne olacak bilmiyorum.
Tek hedef gerçekler
Rum yönetiminin tepkisinden endişe etmiyor musunuz?
Ailem ve yakın çevrem, ‘Türklerin propagandasına alet olacaksın’ dediler. Ama ben gerçeklerin ortaya çıkmasını istiyorum. Yönetim üzerime daha çok gelirse gerekirse KKTC’ye gelir yaşarım. Annem babam zaten Magosa göçmeni. 74 öncesinde Magosa’da yaşıyormuş. Türklerden de çok arkadaşım oldu. Tepkilerden korkmuyordum. Belgeseli hazırlamaya başlarken zaten göze almıştım.
Kimseden korkmam
ANGASTİNİYOTİS, kitap haline getirdiği eserinin önsözünde, katliamı gündeme getirme gerekçesini şöyle anlatıyor:
‘Bana tekrar tekrar eski yaraları niye deştiğim ve geçmişi niye unutulmaya terk etmediğim soruluyor. Yanıt son derece basittir. 40 senedir bu adada yaşadığım halde ancak geçen yıl gerçeklerin diğer yarısını keşfetmeye başlamış birisi olarak her bulduğum gerçek ruhumda derin yaralar açıyor. (...) Konuşursan sana hain derler, yaşamın tehdit edilir, dostlarının çoğu sana sırtını döner. Tamamen yalnız kalabilirsin. Yalnızlık artık beni korkutmuyor. Bir süreden beri geceleri Muratağa’dan bir yığın çocuk yatağıma çıkar ve birlikte küçük masallar okuruz. Onlar hikayelerini dünyaya anlattığım için memnun bana gülümserler, ben ise küçük vücutlarındaki kurşun yaralarını sayamadan ayrıldıkları için hıçkırıklara boğulurum.’
1974’te Rumların 3 Türk köyünde yaptığı katliamı belgesel haline getiren Kıbrıslı Rum yazar Antonis Angastiniyotis, ülkesinde aforoz edildi. Gerçeklerin Rum halkından saklandığını ve hala yaşayan katillerin yargılanması gerektiğini söyleyen yazara, Rum basını yayın ambargosu koydu. 1974’te Türk Barış Harekatı sırasında Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde çoğu kadın ve çocuk 126 Türk’ün topluca katledilmesini, ‘Kıbrıslı Türkler’e Barbarlıklar ve Madalyonun Öteki Yüzü’ adıyla belgesel yapan Antonis Angastiniyotis, Hürriyet’in sorularını yanıtladı ve bir Rum olarak ‘Rum katliamı belgeseli’ hazırlamasının nedenlerini anlattı.
BUNLARI BİLMİYORDUK
Neden böyle bir belgesel yapmaya karar verdiniz?
30 yıl boyunca kapılar kapalıydı. KKTC ile bizim aramızdaki kapılar 2003’te açıldı. Ama ben daha öncesinde Alfa televizyonunda kameramanlık yapıyordum ve çeşitli siyasi görüşmeler nedeniyle KKTC’ye geçiyordum. Ne zaman KKTC’ye gelsem. Geçiş noktasının Türk tarafında, Rumların gerçekleştirdiği katliamların fotoğraflarını görüyordum. Merak ettim çünkü biz bu iddiaları bilmiyorduk. Daha sonra internetten araştırma yaptım ve Muratağa Katliamı ile ilgili bilgilere ulaştım. Bizim eğitim sistemimizde böyle anlatılmaz. Kıbrıs sorunu, ‘1974’te Türk ordusu geldi ve Rumları öldürdü’ şeklindedir. Ben öyle öğrendim, 4 çocuğum da okulda bunları öğrenir. Ancak kahvehanelerde yaşlılar farklı konuşurdu, o da sınırlı şekilde.
KAMERAMAN KORKUP KAÇTI
Bir yıldır yaptığım araştırmalar sonucunda madalyonun öteki yüzünün de olduğunu öğrendim. Bunun üzerine belgesel hazırlamaya karar verdim. Kanın ve acının milliyeti ve bayrağı yoktur. Ben gerçekleri arayan biriyim. Halkımın da bilmesini istedim. Çocuklarım ve gelecek nesiller gerçeği bilmeli. Birisi çıkıp bunları söylemeliydi, ben oldum. Bir gün, gelecek nesiller benden övgüyle bahsedecek. Bir kameraman arkadaşımla Muratağa Sandallar ve Atlılar köyüne geldim. Ancak kameraman Türklerin katledilmesinin belgeselini yapacağımızı öğrenince korktu kaçtı. Bunun üzerine Türk yetkililerden bilgilere ulaşmak için yardım istedim ve her türlü kolaylığı sağladılar.
Bizimkiler yayınlamadı
Belgesel filmimi Rum televizyonlarına yayınlamaları teklifinde bulundum. Yayınlamadılar, sansür koydular. Böyle bir belgeseli yayınlamalarını da beklemiyordum çünkü onlar da korktu. Ama kendi insanıma duyurmalıydım. Kıbrıs Türk televizyonu BRT’ye götürdüm ve kısa bir bölümünü yayınladılar.
74 katliamının belgeselini yaptı
14 Ağustos 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı sürerken Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerine saldıran Rumlar, kadın-çocuk ayrımı yapmadan 126 Türkü kurşuna dizerek toplu mezara gömdü. Bu olay Kıbrıs tarihine Muratağa Katliamı olarak geçti. Rum yazar Antonis Angastiniyotis, belgeseli nasıl çektiğini şöyle anlattı:
‘Katliamların hálá sağ olan tanıklarının röportajları var. Eski fotoğraflar var. Muratağa’ya belgesel için gittiğimde Rum olduğumu öğrenince köyde yaşayanlar önce benden korktu. Sonra birer birer gelip konuştular. Yaşadıklarını, gördüklerini anlattılar. Arif adlı katliamdan kurtulmuş bir Türk ile katliamı yapan Rumların köylerine gittik. Onlar hálá orada yaşıyorlardı. Geçmişi unutmak kolaydır ama bu katliam geçmiş değil. Yaşatanlar ve yaşayanlar hala sağ. Katiller hiç yargılanmadı.’
Teyzem bile ağladı
Belgesel hazırladığını bilenler nasıl tepki gösterdi?
BRT’de yayınlanacağı gün, eşimin köyündeydik. Türk televizyonları Rum tarafında izlenemiyor. Eşimin yaşlı teyzesinden anteni ayarlamasını istedim. ‘Türk köpeklerin televizyonunu mu izleyeceğiz. Olmaz’ dedi. Sonra ikna ettim. Öldürülmüş çocuklar ve katliam belgeselinden kısa bölümü izleyince ağlamaya başladı. İşte benim zafer anım buydu. Önceki gün Rum devlet televizyonu RIK’ten arayıp ‘getir kasedini bir bakalım’ dediler. Götüreceğim bakalım ne olacak bilmiyorum.
Tek hedef gerçekler
Rum yönetiminin tepkisinden endişe etmiyor musunuz?
Ailem ve yakın çevrem, ‘Türklerin propagandasına alet olacaksın’ dediler. Ama ben gerçeklerin ortaya çıkmasını istiyorum. Yönetim üzerime daha çok gelirse gerekirse KKTC’ye gelir yaşarım. Annem babam zaten Magosa göçmeni. 74 öncesinde Magosa’da yaşıyormuş. Türklerden de çok arkadaşım oldu. Tepkilerden korkmuyordum. Belgeseli hazırlamaya başlarken zaten göze almıştım.
Kimseden korkmam
ANGASTİNİYOTİS, kitap haline getirdiği eserinin önsözünde, katliamı gündeme getirme gerekçesini şöyle anlatıyor:
‘Bana tekrar tekrar eski yaraları niye deştiğim ve geçmişi niye unutulmaya terk etmediğim soruluyor. Yanıt son derece basittir. 40 senedir bu adada yaşadığım halde ancak geçen yıl gerçeklerin diğer yarısını keşfetmeye başlamış birisi olarak her bulduğum gerçek ruhumda derin yaralar açıyor. (...) Konuşursan sana hain derler, yaşamın tehdit edilir, dostlarının çoğu sana sırtını döner. Tamamen yalnız kalabilirsin. Yalnızlık artık beni korkutmuyor. Bir süreden beri geceleri Muratağa’dan bir yığın çocuk yatağıma çıkar ve birlikte küçük masallar okuruz. Onlar hikayelerini dünyaya anlattığım için memnun bana gülümserler, ben ise küçük vücutlarındaki kurşun yaralarını sayamadan ayrıldıkları için hıçkırıklara boğulurum.’