Türkler bıyığa elveda diyor

Bıyık, daha düne kadar Türklerin ‘‘alemeti farikası’’ydı. Bıyıksız bir Türk düşünmek, tüysüz kuÅŸ düşünmek gibi bir ÅŸeydi. Ama PIAR TN-Sofres Åžirketi'nin yaptığı bir anket, gerçeÄŸin baÅŸka türlü olduÄŸunu, Türklerin yavaÅŸ yavaÅŸ bıyıklarını kestiÄŸini ortaya koydu. Türkiye'de 1990'lı yılların başında baÅŸlayan bıyıksızlaÅŸma eÄŸilimi, 2000'li yılların başında büyük bir ivme kazandı. Ä°lk kez olarak bıyıksızların sayısı, bıyıklıları geçti.EÄŸilimi ErtuÄŸrul Özkök baÅŸlattıHürriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ErtuÄŸrul Özkök, 15 Haziran 1993 tarihinde yazdığı yazıda, Tansu Çiller'in genel baÅŸkan seçildiÄŸi DYP Kongresi'nde ‘‘bıyıksız insanların sayısında gözle görülür bir artış görüldüğünü’’ belirterek Türkiye'deki eÄŸilime iÅŸaret eden ilk isim oldu. Aynı yazıda, Hürriyet'te de her gün biriki kiÅŸinin bıyığını kestiÄŸini vurgulayan Özkök, bu yeni simaların yeni zihniyet iklimlerini temsil ettiÄŸini ifade etmiÅŸti. Özkök, bununla da kalmamış, ertesi gün, köşesindeki bıyıklı resmi bıyıksız resmiyle deÄŸiÅŸtirerek, teorisini yaptığı düşünceyi pratiÄŸe de dökmüştü. Özkök'ün yazısından sonra baÅŸta DYP olmak üzere siyasi kademelerde bir bıyık kesme furyası baÅŸlamıştı. Ancak hemen hiç kimse bu trendin geniÅŸ bir yaygınlık kazanacağını tahmin etmiyordu. En bıyıksız parti DSP2001 Yılı Türkiye Profili baÅŸlığını taşıyan araÅŸtırmanın ortaya koyduÄŸu rakamlar, Türk erkeklerinin her türlü yeniliÄŸe karşı olduÄŸunu söyleyenlerin heveslerini kursaklarında bırakacak gibi görünüyor. 1993'te yüzde 23 olan bıyıksız erkek sayısının 2001 yılında yüzde 54'e ulaÅŸması, bunun en somut göstergesi. Ne var ki, TBMM bu konuda da toplumun gerisinde görünüyor. Çünkü, Genel Kurul Salonu'nda oturan 540 milletvekilinin yalnızca 170'i bıyıksız. Ãœstelik bu rakama kadın milletvekilleri dahil deÄŸil! Yani tam 358 milletvekili bıyıklı. Bıyıklı BaÅŸbakan Bülent Ecevit'in partisi DSP ise Meclis'teki en çok bıyıksıza sahip olan parti.Bıyıksız ülkücü BAHÇELÄ°MHP lideri ve BaÅŸbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, partisinin saflarına ‘‘bıyıksız ülkücü’’ olarak girdi ve bu sıfatı koruyarak da genel baÅŸkanlığa kadar yükseldi. Ancak MHP'yi ‘‘bıyık tarlası’’ konumundan kurtarmak için pek fazla çaba sarfetmedi. MHP yönetiminde bıyıklılar ağırlıkta bulunuyor. DYPve ANAP yönetiminde ise bıyızsız politikacalar hakim. Saadet Partisi’nin Genel BaÅŸkanı Recai Kutan da bıyıklılardan.BIYIKTA RET CEPHESÄ°OKTAY EKŞİ50 yıldır bıyıklıyımBıyıksızlık trendini Hürriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni ErtuÄŸrul Özkök baÅŸlattığı halde, gazetenin BaÅŸyazarı Oktay EkÅŸi bu trende direnmeyi sürdürüyor. Yaklaşık 50 yıldır taşıdığı bıyıklarından vazgeçmeyi düşünmediÄŸini belirten EkÅŸi, nasıl ve neden bıyık bıraktığını şöyle anlatıyor:‘‘Benim yüzümde çok belirgin çizgi yok. Benim yüzüme karakteristik bir çizgi veriyor diye bıyıklarımı kesmiyorum. Ama aslında ilk bıyık bıraktığım zaman böyle bir deÄŸerlendirme yapmış deÄŸildim. O tarihte, gazeteciliÄŸe genç yaÅŸta baÅŸlamış biri olarak, bıyığın beni olduÄŸumdan daha yaÅŸlı göstereceÄŸini, böylece muhabir sıfatı ile görüşmeye gittiÄŸim kiÅŸilerin beni daha ciddiye alacaklarını düşünüp, bıyık bırakmaya ihtiyaç duymuÅŸtum.’’MURAT BARDAKÇITürk hep bıyıklıydıBıyıklarının yanısıra sakallarından da vazgeçmeyen bir baÅŸka Hürriyet yazarı ise Murat Bardakçı. Bıyıkla Türkler arasındaki yaÅŸanan derin iliÅŸkiye tarihsel bir boyut getiren Bardakçı, ÅŸunları söyledi:‘‘Türklerde bıyık erkeklik alametiydi ve çeÅŸitli modelleri vardı. Kaytan bıyık, pos bıyık, pis bıyık, yastık bıyık (devletin resmi bıyık ÅŸekli, yeniçeriler de bu tür bıyık bırakırdı), pala bıyık, karanfil bıyık, BektaÅŸi bıyığı, kırpık bıyık, ter bıyık gibi. Son moda, 1950'lerden sonra Douglas bıyık olarak ortaya çıktı. Türklerde bıyık hep vardı. Hatta bıyığı çıkmayan çocuklar büyüklerine özenir ve çeÅŸitli yollarla bıyıklarının çıkmasına çalışırlardı. Bıyık, moda diye bırakılırdı, ancak sakal dinen sünnet olduÄŸu için bırakılırdı. Sakalın çıkması dini merasimle kutlanırdı. Osmanlı'da sakallı olmayıp bıyıklı olan sadece iki padiÅŸah var. Biri Yavuz Sultan Selim, diÄŸeri de Sultan Vahidettin.’’LEVENT KIRCABıyıkla güzelimTürk tiyatrosunun ünlü ismi Levent Kırca ‘‘Bıyıkla daha güzelim’’ deyip kestirip atıyor. Bıyığın yüzünün bir parçası olduÄŸunu söyleyen Kırca, ‘‘ÇaÄŸdaÅŸ ve ilerici bir insanım. Ama bıyıksız kötü oluyorum’’ dedi.Her zaman bıyıksızlarDoÄŸal olarak, bugüne kadar hiçbir zaman bıyıklı görmediÄŸimiz isimler de mevcut. Ä°lk akla gelenler arasında iki cumhurbaÅŸkanı yer alıyor. Ä°lki, 9'uncu CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel, ikincisi ise KKTC CumhurbaÅŸkanı Rauf DenktaÅŸ.Muhtemelen bıyıksızlardan oluÅŸacak yeni bir partinin hazırlıklarını sürdüren Prof. Dr. Erdal Ä°nönü de bıyıksızlardan.Kesmeyi deneyecekOrhan Gencebay, ‘‘Bu bir modadır. Bıyık kesilir de, bırakılır da‘‘ diyor. Askerden sonra bıyık bıraktığını ve bir daha da kesmediÄŸini söyleyen sanatçı, ‘‘Bıyığım kiÅŸiliÄŸimle bütünleÅŸti. Ama kesmeyi düşünüyorum, en azından denemek istiyorum’’ dedi.Â