Türkiye'nin çocuk karnesi orta şeker

Türk çocukları, risk bakımından dünya çocukları ortalamasına göre iyi durumda. Ancak Avrupa'ya göre iki katı daha fazla risk taşıyor.

YENİ bin yıla girerken doğan bebeklerin büyük çoğunluğu risk oranı yüksek olumsuz ortamlarda dünyaya gözlerini açıyor. UNICEF'in hazırladığı 1999 raporuna göre dünyada en yüksek çocuk riski 61 puanla Sahra Güneyi Afrika kıtası ön sıralarda yer alıyor. En düşük bölge ortalaması ise 6 puan ile Avrupa kıtası geliyor. Türkiye'nin çocuk riski puanı ise 15.

Dünya çocuklarının risk puanı ortalaması ise 30 civarında. Çocuk Vakfı Başkanı Mustafa Ruhi Şirin, bu tablo karşısında Türkiye'nin çocuk karnesinin zayıf olduğunu savunuyor. Şirin, ‘‘Çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarını geerçek hayat bilgisine dönüştürmek amacıyla çocukta ve çocuk gerçeğinde buluşmamız gerekiyor. Çocuklar için ortak iyiye ulaşma çabası yeni toplumsal çocukluk projesinin hedefi olmadıkça çocuk sömürüsü devam edecektir’’ diyor.

ÇOCUK RİSKİ NEYE GÖRE ÖLÇÜLÜYOR

Çocuk Vakfı Başkanı Şirin, 'Çocuk Risk Ölçütü'nün UNICEF tarafından atılan bir yeni bir kavram olduğunu, dünyaya yeni gelen her çocuğun karşılaştığı riskler yanında eksiksiz ve sağlıklı gelişmeyi etkileyen olumsuzluklar içerdiğini belirtiyor. Şirin, çocuğun doğumundan 18 yaşına gelinceye kadar yüz yüze geleceği risklerin ülke düzeyinde belirlenmesi ile ülkenin çocuk risk ölçütünün saptandığını söylüyor. Çocuk Risk Ölçütü, 5 yaş altı ölüm oranı, ileri veya orta düzeyde düşük kilolu olan çocukların yüzdeki, ilkokul çağında olduğu halde okula gitmeyen çocuk yüzdesi, ülkedeki güvenlik durumu, silahlı çatışmalar ve HIV/AIDS'in oluşturduğu risk ölçütlerine göre düzenleniyor. En önemli çocuk riski, silahlı çatışmalar yüzünden her yaşta çocuğun doğrudan etkilenmesi sonucunda ortaya çıkıyor. Çocuk işçiliği, çocuk yoksulluğu, sanayileşmekteki ülkelerde çocukların karşı karşıya kaldıkları riskler, cinsel istismar ve aile desteğinin bulunmayışı, sokak çocukları, korunmaya muhtaç çocuklar da Çocuk Risk Ölçütü'nün belirlenmesinde dikkate alınıyor. Türkiye, çocuk riski ölçütü tam olarak bilinmeyen ülkeler arasında yer alıyor. Ancak, Çocuk Vakfı Başkanı Mustafa Ruhi Şirin, Risk Altındaki Çocukları İzleme Komitesi'nin de henüz Türkiye'de kurulmadığını belirtiyor.

RİSK ALTINDAKİ DÜNYA ÇOCUKLARI

Sahra Güneyi Afrika

Angola 96, Somali 92, Ruanda 70, Mozambik 63, Tanzanya 53, Kenya 46, Senegal 38, Güney Afrika 25

Doğu/Güney Asya ve Pasifik

Kamboçya 60, Papua Yeni Gine 55, Pakistan 49, Hindistan 45, Çin 13

Amerika Kıtası

Haiti 47, Ekvator 13, Brezilya 8, Şili 8, Birleşik Devletler 5'ten az

Avrupa

Yugoslavya 29, Hırvatistan 10, Bulgaristan 7, Romanya 6, Almanya, İtalya, İspanya ve İsviçre'de 5'ten az

Ortadoğu ve Kuzey Afrika

Sudan 59, Cezayir 26, Mısır 21, İran 17, Türkiye 15, Ürdün 11, Libya 6,

Orta Asya

Afganistan 94, Gürcistan 27, Azerbaycan 24, Türkmenistan 21, Kazakistan 12

Rakamla Türk çocukları

Özürlü sayısı tam bilinmiyor. Ama 1.1 ile 3 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor. Özürlü çocukların okullaşma oranı yüzde 2 tahmin ediliyor.

Son 10 yılda bebek ölüm hızı yüzde 20 olarak azaldı.

Okuma yazma bilmeyenlerin oranı 1990'da yüzde 19 iken, 1998'de yüzde 14'e indi.

Türkiye'nin, 5 yaş altı ölüm sıralamasındaki yeri 85, düşük doğum ağırlıklı bebeklerin yüzdesi 8.

Türkiye'deki çocukların yüzde 9'u yalnızca anne sütü alıyor.