Türkiye'nin 7 harikası
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’nin en büyük domino böbrek nakli gerçekleştirildi. Yakınlarına böbreğini bağışlamak istediği halde uyuşmazlık nedeniyle veremeyen 7 gönüllü, hiç tanımadığı 7 kişiden uyumlu olduğu hastaya böbreğini verdi. Böylece hasta olan yakınları da kendilerine uygun böbreğin nakledilmesiyle sağlığına kavuştu. Bu kadar sayıda hastanın dahil olduğu çapraz nakil ameliyatları oldukça zor olduğundan dünyada çok nadir gerçekleşiyor.
Birbirini tanımayan 7 gönüllü verici böbreklerini 7 hasta için aralarında takas etti. Herhangi bir vericinin cayıp planlanan alıcıyı böbreksiz bırakması ihtimaline karşı 14 kişi aynı anda ameliyathaneye indirildi. Toplam 14 ameliyatın gerçekleştiği çapraz nakilde, 9 transplant cerrahı, 6 anestezi uzmanı, 11 anestezi teknikeri, 20 ameliyathane hemşiresi, 1 immünoloji uzmanı, 5 nefrelog, 3 organ nakli koordinatörü görev yaptı.
29 Ekim’de Beylikdüzü Medicana International Hospital’da gerçekleşen, grubun diğer iki hastanesinden gelen cerrahi ekibin de aktif yer aldığı seri ameliyatlara biz de tanıklık ettik. Saat 08.00’de 6, saat 12.00’de 4, saat 16.00’da da 4 alıcı ve verici ameliyat masasına alındı. Böbrekler aynı anda çıkartıldı. Diğer hasta ve vericiler sedasyon altında sıralarını bekledi.
EN ZOR EŞLEŞTİRME
Çok sayıda çiftin birbiriyle eşleştirilerek nakil yapıldığı domino organ nakli, tıbbın organizasyon olarak en zor eşleştirmesi kabul ediliyor. Kan grubu uymadığı halde yakınına böbrek vermek isteyenler veya hastanın kanındaki antikor sebebiyle yakınından böbrek alamayanlar, doku uyumları, yaş, esas hastalıkları gibi konular göz önüne alınarak çapraz nakle hazırlandı. Herhangi bir karışıklık olmaması için defalarca verici, alıcı, hangi taraftaki böbreğin alınacağı, hangi tarafa takılacağı kontrol edildi.
Ameliyatın planlamasını nefroloji uzmanı Prof. Dr. Murat Tuncer ile organ koordinatörü Dr. Orçun Subaşılar yaptı. Hasta ve uygun vericileri eşleştiren immünolojik incelemeleri Prof. Dr. Mahmut Çarin gerçekleştirdi. Çapraz naklin son yıllarda uygulandığını ve neredeyse her hastaya böbrek nakli olma imkanı sağladığını belirten Prof. Dr. Tuncer, “Halihazırda çok sayıda diyaliz hastasının hayatını kurtarmak adına en önemli yöntem olarak görülüyor. ABD dışında bir merkezde yapılabilen en yüksek sayıda çapraz nakli gerçekleştirmiş olduk. Bu yöntemle yılda en az 1000 insanımızın hayatı kurtarılabilecek” dedi.
ÇAPRAZLAMA BİR AY SÜRDÜ
Organ nakli cerrahı Prof. Dr. Hasan Taşçı “Tek bir ekibin bu kadar büyük bir seriyi yapması mümkün değil. Bu kadar cerrah, 29 Ekim hastaların bayramı olsun diye toplandık” dedi. Dr. Orçun Subaşılar, “Bir aylık çalışmanın eseri bu” derken ameliyat sonrası hastaları takip eden Dr. Mustafa Düzenli işin zorluğunu şu sözlerle anlattı: “4 gündür eve gitmedim. Sadece nakli yapmak değil, buradan herkesi sağlıklı çıkarabilmek de önemli bizim için.”
‘3’ÜNCÜ DOĞUM GÜNÜM’
Esra Saykılı (25) ikinci naklini Recep Sevdalı’dan gelen böbrekle oldu. İlkini annesinden alan Saykılı sorun yaşayınca bu kez ablası Figen Karaca böbreğini vermek istedi. Ancak uymadı. Bunun üzerine abla Karaca böbreğini Hasan Bilgi’ye verdi. Bilgi’nin gönüllü vericisi Zeytin Bilgi sisteme Enver Arıgün’e böbreğini vererek girdi. Saykılı, “Ablamın böbreği uymayınca bunu yapmak zorunda kaldık. Bu benim üçüncü doğum günüm” dedi.
10 yıldır diyalize giren Teslime Pehlivanoğlu’na (54) eşi Selçuk Pehlivanoğlu’nun böbreği uymadı. Bunun üzerine eşi hasta Nuri Özcan’a verdi. Teslime Pehlivan’na Aynur Arıgün’ün böbreği takıldı. Arığün’ün hastası Erver Arıgün de Zeytin Bilgi’den böbrek aldı.
İŞTE O EKİP
Operasyonlara Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar başkanlığında İstanbul Medicana Hastanelerinde görevli Prof. Dr. Hasan Taşçı, Yrd. Doç. Dr. Volkan Turunç, Doç. Dr. Gökhan Çipe, Op. Dr. Sarper Işıksel, Doç. Dr. Hüseyin Kadıoğlu, Yrd. Doç. Dr. Sevim Kuşlu Çiçek, Op. Dr. Abdullah As, Op. Dr. Ulvi Abdullayev katıldı. Hastaların operasyon öncesi hazırlık ve sonrası takipleri Prof. Dr. Murat Tuncer başkanlığında Doç. Dr. Osman Zikrullah Şahin, Uzm. Dr. Can Kinalp, Dr. Mustafa Düzenli ve Dr. Utku Yandımata tarafından gerçekleştirildi. Tüm nakillerin koordinasyonu Dr. Orçun Subaşılar başkanlığında Dr. Ali Demirel ve Dr. Utku Yandımata’dan oluşan organ nakli koordinatörleri yaptı. Hastaların anestezi ve reanimasyon takiplerini yapan Dr. İsmail Şener Demiroluk başkanlığında 6 kişilik anestezi ekibiydi. Her hastayı bir hemşire takip etti.
22 BİN HASTA ORGAN NAKLİ BEKLİYOR
Türk Nefroloji Derneği verilerine göre, geçtiğimiz yıl böbrek yetmezliği tanısı alan 11 bin 837 hastanın sadece yüzde 10.8’ine organ nakli yapıldı. Hastaların yüzde 90’ı diyalizlere yönlendirildi. Diyalize giren yaklaşık 60 bin hastadan yaklaşık 22 bini ölüden organ nakli bekleme listesinde. Kan grubu uymasa da herhangi bir vericisi olan her hastaya yapılabilecek çapraz nakil ise ancak yüzde 5 oranında gerçekleşti. Çapraz nakilde de organ kaynağı olarak eskiden olduğu gibi anneler ve eşler önplanda. Çapraz nakil alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi, dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından yapılabiliyor. Çapraz nakiller, organ nakli olmayı bekleyen iki hastanın uygun vericilerinin birbirlerinin alıcılarına organ verdikleri nakil türü.