Türkiye'den İran'a büyük şok
Güncelleme Tarihi:
Türkiye, 16 Mart tarihinde Diyarbakır'a indirilen kargo uçağında Birleşmiş Milletler'in (BM) İran'a uyguladığı ambargoyu ihlal eden silahlar olduğu bildirildi. Türkiye, bu durumu BM Güvenlik Konseyi'ne 29 Mart tarihinde rapor etti.
Reuters haber ajansının elde ederek dün haber yaptığı rapora göre, Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ni, 16 Mart günü Suriye’ye gitmek için havalanan ve Diyarbakır’a indirilen İran kargo uçağında İran’a uygulanan silah ambargosunu ihlal eden silahlara el konduğu konusunda bilgilendirdi.
Reuters'a konuşan Güvenlik Konseyi diplomatları, İran kargo uçağındaki silahlara el konulmasının BM'ye bildirilmesinin Türkiye açısından çok olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Türkiye, bir süredir İran konusunda Batılı müttefikleri kadar sert tavır takınmamakla eleştiriliyordu.
BM Güvenlik Konseyi’nin İran yaptırımları paneline gönderilen raporda, 21 Mart günü İran kargo uçağında yapılan incelemede ele geçirilen silahların, uçağın belgelerinde “oto yedek parçaları” olarak belirtildiği ifade edildi.
Raporda, Suriye’nin Halep kentine gitmek için havalanan uçağın, Türkiye hava sahasından geçiş izni aldığı, bu kapsamda “teknik bakım” için Diyarbakır’a indirildiği belirtildi.
İran’ın YasAir Kargo Havayolları’na ait İlyuşin 76 tipi uçakta yapılan aramada, İran’a uygulanan silah ambargosu kapsamına giren,“60 adet AK-47, 14 adet BKC/Bixi makineli tüfek, yaklaşık 8 bin mermi (BKC/AK-47 tüfeklerine ait), 560 adet 60 milimetrelik havan topu ve 1,288 adet 120 milimetrelik havan mermisi” bulunduğu bilgisi de raporda yer aldı.
BİLDİRİLEN İHLALLERDE ARTIŞ VAR
Uluslararası kamuoyunda bir süredir, İran'ın nükleer programı nedeniyle uygulanan ambargonun ciddi şekilde delindiği yönünde kaygılar bulunuyor. Türkiye'nin el koyduğu silahlar da bu ihlallerin önemli bir örneği olarak gösteriliyor.
İran yaptırımları komitesinin başkanı, Kolombiya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nestor Osorio, geçtiğimiz hafta Güvenlik Konseyi’ne yaptığı konuşmada, “yaptırım ihlalleriyle ilgili gelen bilgilerin sayısındaki artışın ciddi bir kaygı yarattığını” söyledi.
Güvenlik Konseyi diplomatları İran’ın yaptırımları atlatma çabalarında bir artış mı olduğu yoksa üçüncü ülkelerin yaptırımların uygulanmasında daha etkili bir tavır sergilemeye mi başladığı konusunda net bir bilgi olmadığını belirtti.
Reuters’a konuşan bir diplomat, “Türkiye’yi tebrik ediyorum” dedi.
"MÜRETTEBAT SORGULANDI"
Silahların hedefinin Suriye olup olmadığı da netleştirilemedi. Silahların alıcısının ya da kargo Türkiye tarafından engellenmemiş olsa kimin eline geçeceğinin bilinmediği ifade edildi.
Raporda, “Uçağın mürettebatı Diyarbakır Başsavcısı tarafından gözaltına alındı ve sorgulandı. Mürettebat uçakta yasaklı parçalar olduğu ya da gönderici ve alıcı konusunda bilgi sahibi olmadıklarını söyledi” denildi.
Belgede mürettebat 22 Mart’ta serbest bırakıldığı ve Tahran’a gönderildiği, ancak soruşturmanın sürdüğü ifade edildi.
ABD ve İsrail’den daha önce yapılan açıklamalarda İran’ın Lübnan ve Gazze Şeridi’ndeki militan gruplara silah transferi için Suriye’yi kullandığı yönünde şüpheler olduğuna dair açıklamalar yapılmıştı.
Geçtiğimiz hafta da BM’den diplomatlar Singapur ve Güney Kore’de İran’ın nükleer ve füze programlarına karşı uygulanan yaptırımlar kapsamında yasaklanan parçalar ele geçirildiği ifade edilmişti.