Türkiye'den Ä°ran'a Azerbaycan notası

Ä°ran, Azerbaycan'ın 9 milyar dolarlık büyük ikinci petrol ve doÄŸal gaz yatağının kendisine ait olduÄŸunu iddia edip, savaÅŸ uçaklarını burayı inceleyen Azeri gemilerinin üzerine gönderince Ankara sert çıktı.Azerbaycan'ın 9 milyar dolarlık ikinci büyük petrol ve doÄŸal gaz yatağının kendisine ait olduÄŸunu iddia eden Ä°ran'a Ankara nota verdi. Ä°ran savaÅŸ uçakları ve savaÅŸ gemileri, Azeri araÅŸtırma gemisini taciz etmiÅŸti.Ä°ran, Azerbaycan'ın 9 milyar dolarlık rezerve sahip ikinci petrol ve doÄŸal gaz yatağı ‘Araz-Alov-Sharg’ bölgesinin kendisine ait olduÄŸunu iddia edip, savaÅŸ uçaklarını bölgede inceleme yapan Azeri gemilerinin üzerine gönderince; Ankara, çok sert bir tavır gösterdi.BM ÅžARTI HATIRLATILDITürkiye, Hazar Denizi'nde yer alan zengin petrol bölgesinden kaynaklanan gerginlikte ‘‘dost ve kardeÅŸ ülke’’ Azerbaycan'ın yanında yer aldığını son derece net ifadelerle ortaya koyan görüşünü, Ankara'daki Ä°ran Büyükelçisi Hüseyin Lavasani'ye bir notayla iletti. Tahran yönetimine iletilen notada, uluslararası hukukun ve BirleÅŸmiÅŸ Milletler'in temel prensibi olan ‘‘Kuvvet kullanmama ve kuvvet kullanma tehditine baÅŸvurmama’’ hatırlatıldı.Notada, Ä°ran ve Azerbaycan arasındaki iliÅŸkilerin ulasalararası hukuk ve BM Åžartı'nın temel prensibi olan ‘‘Kuvvet kullanmama ve kuvvet kullanma tehdidine baÅŸvurmama’’ çerçevesinde sürdürülmesi istendi. Ankara, Hazar Denizi'nin statüsünün tüm kıyıdaÅŸ ülkelerin katılımıyla bir hukuki zemine oturtulmasından yana olduÄŸunu da bildirdi.ABD ve Ä°SRAÄ°L DE Ä°ZLEMEDEBu arada Hazar Denizi'ndeki zengin petrol yatakları nedeniyle baÅŸgösteren geliÅŸmeyi, Türkiye'nin yanı sıra ABD ve Ä°srail'in de dikkatle izlemeye aldığı öğrenildi. Ä°srail BaÅŸbakanı Ariel Åžaron'un geçen hafta Ankara'ya yaptığı ziyarette, BaÅŸbakan Bülent Ecevit'le yaptığı basın toplantısında Türkiye ile birlikte eski Sovyet cumhuriyetlerinden birisiyle yakın iÅŸbirliÄŸini düşündüklerini açıklamasıyla, Azerbaycan'ı kastettiÄŸi ortaya çıktı.Ä°RAN NÃœKLEER GÜÇ OLABÄ°LÄ°RÄ°ran'ın elindeki Åžahab-3 füzelerine dikkat çeken ve bu ülkenin 2005 yılına kadar bir nükleer güç olabileceÄŸini belirten Ä°srail'in, Ä°ran'ın Azerbaycan'a saldırması halinde, Türkiye ile iÅŸbirliÄŸine giderek Bakü'ye yardıma hazır olduÄŸu bildirildi. Öte yandan, Ä°ran’ın Azerbaycan ulusal egemenliÄŸini tehdit eden davranışlarını artırması halinde, ABD'nin müdahaleden kaçınmayacağı belirtildi. Bu çerçevede Türkiye, ABD ve Ä°srail'in Hazar Denizi'ndeki gerginliÄŸine iliÅŸkin görüş-alış veriÅŸinde bulundukları ileri sürüldü.Saddam’ın Kuveyt’e yaptığını Bakü’ye yaptırtmayızAnkara'nın Ä°ran'a verdiÄŸi nota, diplomatik kulislerde, ‘‘İran, Azerbaycan'a saldırdığı takdirde, doÄŸrudan karşısında Türkiye'yi bulur. Türkiye, Irak lideri Saddam Hüseyin'in Kuveyt'te yaptığını, Ä°ran'a yaptırtmaz’’ diye yorumlandı. Tahran'a verilen notada, Hazar Denizi'nden kaynaklanan gerginliÄŸin ‘‘Tek taraflı deÄŸerlendirmeden’’ kaynaklandığı özellikle vurgulandı ve Hazar'ın statüsünün henüz belirlenmemiÅŸ olmasına dikkat çekildi. Ankara'nın bu kapsamda Azerbaycan ve Ä°ran arasında son zamanlarda yaÅŸanmakta olan sıkıntıları dikkatle ve yakından izlediÄŸi belirtildi.Ä°ran, Azeri araÅŸtırma gemisini taciz etmiÅŸtiBakü-Ceyhan Projesi'ni de tehlikeye sokma ihtimali bulunan Azerbaycan ile Ä°ran arasındaki gerginlik, Hazar Denizi'nde 9 milyar dolar deÄŸerinde petrol ve doÄŸal gaz yatağına sahip olan ‘‘Araz-Alov-Sharg’’ bölgesinden kaynaklanıyor. Ä°ran, Azerbaycan'ın ikinci büyük petrol yatağı olan ve Bakü'nün 90 mil güneydoÄŸusunda Neftçala Burnu yakınlarındaki bu bölgenin kendisine ait olduÄŸunu iddia ediyor. Ä°ran, kısa bir süre önce bölgede çalışan iki Azeri araÅŸtırma gemisinin üzerine savaÅŸ uçağı gönderdi. Azeri gemileri bölgeye daha sonradan gelen bir Ä°ran savaÅŸ gemisi tarafından uzaklaÅŸtırıldı. Ä°ran Devlet Radyosu, bu olayı çarpıtarak, ‘‘İran karasularını ihlal eden bir Azerbaycan savaÅŸ gemisi, Ä°ran savaÅŸ uçağı tarafından karasularımızdan kovuldu’’ diye duyurdu. Olay sonrası Ä°ran'ın Bakü BüyükelçiliÄŸi önünde dev bir gösteri yapıldı.Bu arada iki ülke arasındaki gerginliÄŸi görüşmek üzere Azerbaycan Devlet BaÅŸkanı Haydar Aliyev'in birkaç hafta sonrası için Tahran'a gitmeyi planlandığı ileri sürüldü.Azerbeycan: Türkiye yanımızdaAzerbaycan tarafı da, Ä°ran'la yaÅŸanan gerginlikte Türkiye'nin Bakü'nün yanında yer aldığını doÄŸruladı. Ankara'daki Azerbaycan BüyükelçiliÄŸi'nden bir yetkili, ‘‘Dost ve kardeÅŸ ülke Türkiye ile iliÅŸkilerimiz her zamankinden daha iyi durumda. Bakü-Ceyhan'ın yanısıra birçok alanda stratejik ortaklığımız olan Türkiye'nin, Ä°ran'ın saldırgan tutumuna karşı Azerbaycan'ın yanında tavır almasından daha doÄŸal bir ÅŸey olamaz’’ dedi.Â