Türkiye’yi sarsan davanın bilançosu

İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkeme’since 20 Ekim 2008’de Silivri Cezaevi Kampusu’nda yapılan ilk duruşmadan bu yana 23 iddianame birleştirildi, 650 oturum yapıldı. Eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ’un da bulunduğu 66’sı tutuklu 278 sanık hakkında yarın karar verilecek. İşte adım adım Ergenekon...

Davamızdaki 18 çelişki

ÜMRANİYE Çakmak Mahallesi’nde 12 Haziran 2007’de bir gecekonduda ele geçirilen 27 el bombası ile başlayan ve Türkiye gündemine oturan Ergenekon soruşturmasına ilişkin ana davada sona gelindi. İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi, CHP milletvekilleri Mustafa Balbay, Mehmet Haberal, Sinan Aygün ile Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ’un da arasında yer aldığı 66’sı tutuklu 278 sanık hakkındaki kararını yarın açıklayacak. Güvenlik nedeniyle 20 Ekim 2008’de Silivri Cezaevi Kampusü içerisinde yapılan duruşma salonunda başlayan ve 23 iddianamenin birleşmesi ile toplam 650 oturum yapılan yargılama sonunda, ‘Ergenekon terör örgütü’nün var olup olmadığına ilişkin de ilk mahkeme kararı verilmiş olacak. Ergenekon kapsamında açılan Odatv ve Poyrazköy’de ele geçirilen mühimmatlara ilişkin dava ise devam ediyor.

KARARDAN SONRA NE OLACAK

Mahkemenin kararını açıklamasının ardından gerekçeli karar yazılacak. Gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesinin ardından dosya yerel mahkemece verilen karara ilişkin incelemenin yapılması için Yargıtay’a gönderilecek. Yargıtay, yerel mahkemece verilen kararı onarsa karar kesinleşecek. Eğer karar bozulursa, dosya yeniden yargılama yapılması için yerel mahkemeye gönderilecek.

TELEFON İHBARI İLE BAŞLADI

Herşey, davanın tutuksuz sanığı Ali Yiğit’in babası Şevki Yiğit’in 12 Haziran 2007’de Trabzon İl Jandarma Komutanlığı’na yaptığı telefon ihbarı üzerine 12 Haziran 2007’de Ümraniye’de bir gecekonduda 27 savunma tipi el bombası, TNT kalıpları ve fünye ele geçirilmesi ile başladı.

İLK İDDİANAME 13 AY SONRA

Soruşturmanın başlamasından 13 ay sonra 14 Temmuz 2008’de ilk iddianame tamamlandı. Ergenekon soruşturması kapsamında hazırlanan 2 bin 455 sayfalık ilk iddianamenin 25 Temmuz 2008’de kabul edilmesiyle de ilk dava açılmış oldu.

DARBE SUÇLAMASI

İddianamede Ergenekon terör örgütünün birçok alanda örgütlenmesini tamamladığı, örgütün yönetici kadrolarının toplumda ve devlet kademelerinde önemli görev ve mevkilerde bulunmuş kişilerden oluştuğu öne sürüldü. Amaçlarına ulaşmak için her türlü kanun dışı yolları kullanmayı prensip edindikleri, gerekli silah, mühimmat ve diğer malzemeleri kolaylıkla temin ettikleri, Danıştay suikastını gerçekleştirdiği gibi birçok suikastı da planladıkları belirtildi. Ergenekon terör örgütünün, Türkiye Cumhuriyeti hükümetine karşı halkı silahlı isyana tahrik ettiği gibi, cebir ve şiddet kullanmak sureti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni cebren ortadan kaldırmaya teşebbüste bulunduğu vurgulandı. Kontrolü altında bulunan medya ve sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla ülkede kaos ve iç çatışma ortamı oluşturmaya çalıştıkları öne sürüldü. Oluşacak gerginlik ortamından faydalanarak, görevde bulunan hükümetleri çalışamaz hale getirip, nihai olarak ordu içerisinde kendilerine destek vereceklerini umdukları askeri şahısların yardımı ile yönetimi değiştirmek amacıyla hükümeti yıkmaya teşebbüs ettikleri iddia edildi.

DURUŞMALAR CEZAEVİ KAMPUSUNDA YAPILDI

Asrın davası olarak adlandırılan dava güvenlik nedeniyle 20 Ekim 2008’de Silivri Cezaevi Kampusü içindeki duruşma salonunda başladı. 4 yıl 10 aydır devam eden yargılamanın tamamı sesli ve görüntülü olarak kaydedildi.

2455 SAYFANIN ÖZETİ 40 SAATTE OKUNDU

20 Ekim 2008’de başlayan Ergenekon davasında 2 bin 455 sayfalık iddianamenin özeti Cumhuriyet savcıları Mehmet Ali Pekgüzel ve Nihat Taşkın tarafından 8 tam gün ve toplam 40 saatte okundu. Ergenekon davasında birleşen bazı davaların iddianamesi ise TRT spikerleri tarafından okundu.

ERGENEKON KELİMESİNİN İDDİANAMEDEN ÇIKARILMASI İSTENDİ

Sanıkların büyük çoğunluğu Ergenekon’un bir Türk efsanesi olduğunu belirterek terör kelimesi ile yan yana olmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiler. Ergenekon kelimesinin iddianameden çıkartılmasını istediler. Bu talepleri mahkeme tarafından reddedildi. İddianamenin ‘Bilinmeyen Mevlana’ ve ‘Agarta’dan Ergenekon’a isimli kitaplardan kes yapıştır yöntemiyle yapıldığını iddia edildi.

BAŞBUĞ SAVUNMA YAPMADI

Sanıklar üzerlerine atılı suçlamaları kabul etmedi. 27 Mart 2012’de savunmasını yapması için söz verilen davanın tutuklu sanıklarından Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, savunma yapmayacağını ve sorulara cevap vermeyeceğini söyledi. Mütalaanın ardından da son savunmasını yapması için kürsüye çağrılan Başbuğ, mütalaaya da hiçbir itibarının olmadığını belirtti.

‘İDDİA EDİLEN ERGENEKON TERÖR ÖRGÜTÜ’

Ergenekon terör örgütünün varlığının ispatlanmadığını, var olduğuna dair kesinlemiş bir mahkeme kararı bulunmadığını belirtilen mahkeme, Ergenekon terör örgütü yerine, ‘iddia edilen Ergenekon terör örgütü’ denilmesine karar verdi. Bu şekilde kullanılmaması halinde yasal işlem yapılacağını belirtti.

ŞEMADAKİ 1 NUMARA SAKLI KALDI

Uzun süre tartışma konusu olan ve MİT Müsteşarlığı’nca hazırlanan, siyasetçi, işadamı, asker ve gazetecilerin de yer aldığı 69 ismin bulunduğu Ergenekon şemasının açık hali soruşturmayı yürüten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ve MİT’ten istendi. Ancak savcılık tarafından mahkemeye gönderilen yazıda şemada yer alan bazı kişiler yönünden soruşturmanın devam ettiği belirtildi. Mahkeme bu aşamada şemanın açıklanmaması yönünde bir karar verdiği için örgütün bir numarasının ismi soruşturma savcıları ve mahkeme başkanında saklı kaldı.

AK PARTİ MÜDAHİL OLDU

Mahkeme AK Parti, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, Cumhuriyet Gazetesi, Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Alevi-Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Ali Balkız, Alevi-Bektaşi Federasyonu Genel Sekreteri Av. Kazım Genç, Danıştay saldırısının mağdurları Danıştay 2’nci Daire eski Başkanı Mustafa Birden, üye hakimler Ayfer Özdemir, Ayla Gönenç ve tetkik hakim Ahmet Çobanoğlu ‘suçtan zarar görme ihtimali bulunduğu’ gerekçesiyle davaya müdahil(katılma) oldular.

İLK TAHLİYE 17.5 AY SONRA

Ergenekon davasında örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle yargılanan Mahmut Öztürk ilk tahliye edilen sanık oldu. Öztürk 17.5 ay sonra tahliye edildi. Yargılama süresince Gürbüz Çapan, Adil Serdar Saçan’ın da arasında bulunduğu 65 sanık tahliye edildi.

SANIK SAYISI 278 OLDU

86 sanık ile başlayan ana dava ile Ergenekon soruşturması kapsamında açılan 22 dava daha birleşti. Ergenekon ana davasında sanık sayısı 278 oldu.

FİRARİ SANIKLARA YAKALAMA KARARI

Davanın firari sanıkları emekli Tümgeneral Mustafa Bakıcı, Yeditepe Üniversitesi kurucusu Bedrettin Dalan, eski AK Parti Milletvekili Turhan Çömez ve Saipir Deblevidze hakkında yakalama kararı çıkartıldı.

BİRLEŞEN DAVALAR

1’inci Ergenekon davası, 2’nci Ergenekon davası, 3’üncü Ergenekon davası, Danıştay saldırısı davası, Vatansever Kuvvetler Güç Birliği(VKGB) davası, Alparslan Arslan’a Danıştay saldırısında kullanılan Glock marka silahın satılmasına ilişkin dava, Fener Rum Patriği Bartholomeos’a yönelik suikast hazırlığı davası, savcı Zekeriya Öz’ü Ergenekon soruşturmasını yürüttüğü sırada tehdit edilmesi davası, Cumhuriyet Gazetesi’ne molotofkokteyli atılması davası, Sivas’ta kuyumculuk yapan Minas Durmazgüler’e suikast davası, avukat Yusuf Erikel’in de aralarında bulunduğu 8 sanık hakkında açılan dava, İrtica ile Mücadele Eylem Planı davası, İnternet Andıcı davası, İP Genel Başkanı Doğu Perinçek’in oğlu Mehmet Bora Perinçek ve İP yöneticileri hakkında açılan dava, Şile kazılarına ilişkin dava, davanın sanıklarından emekli Tuğgeneral Levent Ersöz’e suikast girişimi davası

650 OTURUM YAPILDI

20 Ekim 2008’de İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayan yargılamada birleşen dosyalarla birlikte toplam 650 oturum gerçekleştirildi.

160 KİŞİ TANIK OLDU

Eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral Hilmi Özkök, emekli Orgeneraller Teoman Koman ve Ergin Saygun, eski MİT mensubu Mehmet Eymür ve organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı’nın da arasında bulunduğu yaklaşık 160 kişi tanık olarak dinlendi. Terör örgütü PKK’nın eski yöneticilerinden Şemdin Sakık’ın da arasında buluduğu 31 gizli tanığın ifadesi alındı. ‘Gizli tanık Deniz’ kod adı verilen Sakık, ifadesine başlamadan önce gerçek kimliğini açıkladı. Sakık, “Samimiyetimi ortaya koymak için kimliğimi açıkladım. Kendime itirafçı demekten utanıyorum” dedi.

2271 SAYFA MÜTALAA

Duruşma savcıları Mehmet Ali Pekgüzel, Nihat Taşkın ve Murat Dalkuş davanın başlamasından 4.5 yıl sonra davaya ilişkin görüşlerini hazırladılar. 3 savcı tarafından yaklaşık 4 ay süren çalışma sonucu hazırlanan 3 klasör halindeki 2 bin 271 sayfalık mütalaada Ergenekon isimli terör örgütünün varlığı sabit olduğu belirtildi.

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET İSTENDİ

Davanın sanıklarından Genelkurmay eski Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, CHP Milletvekilleri Mustafa Balbay, Mehmet Haberal ve Sinan Aygün’ün de arasında bulunduğu 64 sanığın hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması istendi. Mütalaada Yargıtay içtiatlarına göre ‘Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçundan cezalandırılması istenen sanıklara, silahlı örgüt kurmak, yönetmek ya da üyesi olmak suçundan ceza verilemeyeceği hatırlatıldı.

5 KİŞİYE BERAAT TALEBİ

Ergenekon soruşturmasının başlamasına neden olan 27 el bombasının bulunduğu Ümraniye’deki gecekondunun sahibi olan Ali Yiğit ile Adem Uzun, Erdal İrten, Salih Kunter, Süleyman Esen’in ise beraat kararı verilmesi talep edildi.

SON SAVUNMALARA SÜRE SINIRLAMASI

Savcıların davaya ilişkin görüşünü açıklamasının ardından son savunmalarını yapan sanıklara mahkeme tarafından süre sınırlaması getirildi. Mahkemenin sanıklara son savunmalarını yapmaları için 1 veya 2 saatlik süre vermesine hem sanıklar, hem de avukatları dava dosyasının milyonca sayfaları buluduğunu hatırlatarak tepki gösterdi. 15 Nisan 2013’den itibaren başlayan son savunmalarda 210 sanık dinlendi. Aralarında Ferda Paksüt’ün de bulunduğu bazı tutuksuz sanıklar ise duruşmaya katılmayarak, yazılı beyanda bulunmayı tercih etti. Duruşmada 52 sanığa son sözleri soruldu.

MİT GÖREVLİSİNE YARGILAMA İZNİ

Davanın sanıklarından MİT görevlisi Özel Yılmaz hakkındaki yargılama MİT görevlilerinin yargılanmasına dair kanun kapsamında yapılan değişiklik üzerine Başbakandan yargılama izni alınması için durduruldu. Başbakanlığın yargılanabilmesi için izin verdiği Yılmaz’ın yargılanmasına ayrı bir dava üzerinden devam edilecek.