Türkiye Ulusal Risk Kalkanı’nda ilk toplantı: Yatay mimariden taviz yok

Büyük deprem felaketinin ardından oluşturulan Ulusal Risk Kalkanı Modeli’nin ilk toplantısı Dolmabahçe Ofisi’nde düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, şunları söyledi: “Milletçe 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli iki depremin devamında gelen 12 bin artçı sarsıntının etkilerini yaşadığımız sıkıntılı bir dönemden geçiyoruz. Bu depremler ülkemizin 11 şehrinde büyük can kayıplarına ve ağır yıkımlara yol açtı. Hayatını kaybeden 45 binin üzerindeki her bir vatandaşımızın, yaralanan 115 bin insanımızın her birinin acısı yüreklerimizdedir.

14 MİLYONU ETKİLEDİ

Yaklaşık 14 milyon insanımızın hayatını doğrudan etkileyen, bunların 3.5 milyonunun ülkemizin diğer yerlerine göç etmesine yol açan bu felaketin yaralarını sarmak için gece - gündüz çalışıyoruz. Arama - kurtarma işlemlerini enkaz kaldırma faaliyetleri, onu da yeniden inşa ve ihya çalışmaları takip ediyor. 

ÖNCELİK TEMEL İHTİYAÇLAR

Bu kadar büyük bir yıkım karşısında hayatı süratle normalleştirmek için önce insanlarımızın temel ihtiyaçlarını karşılamamız şart. İlk anda bu ihtiyaçlar arama - kurtarma yardım ekibiydi. Bunu ekmek, su, çorba gibi gıda tedariki ihtiyacı takip etti. Hemen ardından battaniye, giyecek, çadır gibi barınma ihtiyacı geldi. Depremin ilk iki haftası geride kaldığında artık kalıcı barınma ihtiyacını süratle giderecek adımları atma mecburiyetiyle karşı karşıyaydık. Bu arada NATO’dan gelen gerçekten çok çok kalite, bunun yanında benzer İsviçre’den gelen çadırlar onlar da bir kompleks halinde burada yerlerini aldı. Bunun için zemin ve etüt çalışmaları bitmiş olan projelerimizden başlayarak hızla yeni konutların, yeni yaşam alanlarının inşasına başladık.

ZEMİN ARTI 3-4 KAT

Yeni yerleşimleri planlarken şehirlerimizin yönünü mümkün olduğu kadar ovalardan dağlara, zemini sağlam yerlere döndürüyoruz. Kadim şehir yerleşimlerimizi ise tarihi ve kültürel varlıklarımızı da yaşatacak aynı zamanda afetlere karşı güçlendirecek bir anlayışla ihya etmeyi hedefliyoruz. Yatay mimariden taviz vermeyeceğiz. TOKİ’nin inşa edeceği konutlar zemin artı 3 veya 4 katlı, 3 oda bir salon olarak yapılarak hak sahiplerine verilecektir. Yerinde ihya edilebilecek alanlarda da düşük yoğunluk, düşük kat ve güvenlik önceliğimiz olacak. Elbette yeni yerleşim yerlerini belirlerken bilim insanlarımızın, mimarlarımızın, mühendislerimizin, şehir plancılarımızın onlarla birlikte yöre halkının görüşlerine göre hareket ediyoruz. Ancak acil işleri yaparken ülkemizi daha bütüncül bir afet hazırlığı ve yönetimi sistemine kavuşturacak vizyonu da ihmal etmemek gerekiyor.

HASAR TESPİT ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Erdoğan konuşmasında “Hasar tespit çalışmaları bitince şehirlerimizde yapacağımız yeni konutların ve köy evlerinin sayıları netleşecek” dedi ve şöyle devam etti: “Depremzede vatandaşlarımızı şimdilik, çadır kentlerde, konteyner kentlerde, yurtlarda, kamu misafirhanelerinde, otellerde misafir ediyoruz. Ayrıca köylerine ve diğer şehirlerde kiraladıkları veya kendileri için tahsis edilen evlere giden çok sayıda vatandaşımız var.”

SİYASET ÜSTÜ AFET YÖNETİMİ

Erdoğan toplantının amacını “Ülkemizi Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli olarak tasavvur ettiğimiz bir perspektife kavuşturacak sürecin fikri zeminini oluşturmaktır” diye açıkladı ve şöyle devam etti: “Bu yaklaşımı oluştururken Türkiye’nin karşı karşıya bulunduğu afet kavramı altında toplanabilecek tüm tehlike ve tehditleri birlikte değerlendirmeliyiz. Deprem bunlardan biridir. Aynı şekilde sel, yangın, heyelan, kuraklık gibi diğer doğal afetleri de buna eklemeliyiz. Yetmez ayrıca salgın hastalıktan teröre, sığınmacı akınlarından ekonomik krizlere, diğer unsurları da buna ilave etmeliyiz. Hiç şüphesiz yaşadığımız jeopolitiğin dayattığı terör, savaş, sosyal kaos gibi hususları da hesaba katmalıyız. Devletin bekasını vatandaşımızın bekasıyla bütünleştiren böyle bir yaklaşımın siyaset üstü bir afet yönetimi için en doğru yol olduğuna inanıyorum. Şüphesiz asıl olan sizlerin değerlendirmeleri, analizleri, tespitleri, teklifleridir.”

KİMLER DAVETLİ

Toplantıya TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve bakanlarla birlikte YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, AFAD Başkanı Yunus Sezer, TOKİ Başkanı Ömer Bulut, AFAD Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ve çok sayıda üniversite rektörünün yanı sıra bilim dünyasından şu isimler davetliydi:

Prof. Şükrü Ersoy, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof.  Erhan Afyoncu, Prof. Ayşe Nuhoğlu, Prof. Naci Görür, Prof. Fatma Zeynep Aygen, Prof. Hasan Sözbilir, Prof. Doğanay Tolunay, Prof. Handan Türkoğlu, Prof. Lütfi Akça, Prof. Nurcan Meral Özel, Prof. Oğuz Cem Çelik, Prof. Okan Tüysüz, Prof. Orhan Şen, Prof. Refik Korkusuz, Prof. Sadık Bakır, Prof. Serap Şimşek Yavuz, Prof. Barış Salihoğlu, Prof. Burcu Özsoy, Prof. Mikdat Kadıoğlu, Prof.  Kasım Yenigün, Prof.  Aliye Ahu Akgün, Prof. İmdat As, Prof. Feridun Emecan, Prof. Şener Üşümezsoy, Prof. Ali Koçak, Prof. Mustafa Ilıcalı, Prof. Yaşar Tatar,  Prof. Sefa Saygılı, Prof. Cemalettin Okay Aksoy, Prof. Tuncay Taymaz, Prof. Recep Çakır, Doç.  Ece Baban, Dr. Hayri Baraçlı, Dr. Mehtap Aras, Dr. Nilan Ergenç, Dr. Ruhi Can Alkın, Dr. Seda Yurtcanlı Duymaz, emekli hâkim Turan Ateş, Dr. Vildan Koçbeker, AKUT Başkanı Zeynep Yosun Akverdi, araştırmacı Ahmet Yakut, Dr. Cüneyt Tüzün, İnşaat Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Dilek Bekiroğlu, mimar Emre Arolat, emekli öğretim üyesi Dr. Erol Kesici, Dr. Fatih Sütçü, Mustafa Erdik, Nevzat Sayın, Sinan Genim, Talha Kös, Yoshimura Moriwaki, Murat Bardakçı, Ertan Aydın, Bora Hızal, Kemal Önder Çetin ve Sibel Salman.

NELER KONUŞULDU: ANA OKULUNDAN BAŞLAYARAK AFET EĞİTİMİ

- Prof Dr Mustafa Kumral (İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı): “Herkese söz verildi ve fikirlerini açık açık söylediler. Bunun neticesinde çok farklı disiplinlerden çok farklı görüşler ortaya çıktı. 9 politika kuruluna böylelikle 10’uncu da eklendi ve Afet Yönetimi Politikaları Kurulu oluşturulacak. Burada sadece depremde ne yapacağız konusu değil deprem öncesinde de halkın bilinçlendirilmesi noktasında ve depreme hazırlık çerçevesinde neler yapılması gerektiği tartışılıyor. Ayrıca artık çocukların yüzde yüz deprem riski taşıyan bir ülkede yaşadığını bilmesi gerekiyor. Buna ana okulundan başlayarak disiplinli bir şekilde hazırlanmaları da konuştuğumuz ve tartıştığımız konular arasında. Şu an farklı disiplinlerle bir aradayız ve hepimiz görüş bildiriyoruz. Bu görüşlerimiz de not alınıp kaydediliyor.”

- Prof. Dr. Burcu Özsoy (İTÜ Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi / TÜBİTAK MAM Başkan Yardımcısı): “Çok farklı disiplinlerden bilim insanları masada toplanarak sahayı değerlendirdi. Bu geniş yelpazede hakikaten herhangi bir bilimin hiçbir koşulda dışında kalmadığını gördük.”

- Prof. Dr. Şükrü Ersoy (Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi): “Bizlerin görüşleri alınarak Afet Yönetimi Politikaları Kurulu kuruldu. Bundan sonra afet yönetimi politikalarını belirleyecek bir kurul oluşturulacak. Orada bilim insanları olacak. Eylem planları ve yol haritası sonraki aşamada ortaya çıkacak.”           (EĞİTİM SERVİSİ)

TÜRKİYE İÇİN HEMEN ŞİMDİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı bünyesinde Afet Yönetimi Politikaları Kurulu oluşturulacağını belirterek “Gelin hep beraber Türkiye için hemen şimdi diyerek ülkemizi afetlere hazırlıklı afetlere dirençli bir yer haline getirelim” dedi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Toplantısı’nın kapanışındaki konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Ülkesi ve milleti için dertlenen insanlar olarak tarihimizin en ağır can kayıplarından ve yıkımlarından biri olan 6 Şubat depremlerini inşallah afetler konusunda yeni bir miladın başlangıcı haline getireceğiz. Sadece ortak akılla değil onunla birlikte ortak vicdan ortak ahlak ortak vizyon birliğiyle Türkiye’yi dünyanın afetlere karşı en hazırlıklı ve afetler sonrasında en hızlı ve etkili tepki verebilen ülkesi haline getirmekte kararlıyız.

Biz aynı anda pek çok riskle birlikte mücadele mecburiyetinde olan bir ülkeyiz. Depremi yangından, seli heyelandan, terörü sığınmacı krizinden ayrı göremeyiz. Hepsiyle birlikte mücadele etmemiz şarttır. Bugünkü toplantımızı afet yönetiminde yeni bir paradigma inşası yolunda bir ilk adım olarak görüyoruz.

AFET YÖNETİMİ POLİTİKALARI KURULU OLUŞTURULACAK

Bu toplantıda yaklaşık 110 gerek siyasetçi, gerek bilim adamları bir arada olduk. Bütün yapılan açıklamalar hepsi kayda alındı ve bu kayıtlar üzerinde çalışmamızı yapacağız. Bu çerçevede ilk yapacağımız işlerden biri de inşallah şu olacak. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde hali hazırda 9 tane olan politika kurullarına 10. olarak Afet Yönetimi Politikaları Kurulu’nu eklemek olacaktır. Böylece farklı alanlarda ve kurumlarda yürütülen tüm çalışmaların Cumhurbaşkanlığı bünyesinde yakından takibini yapma ve gerektiğinde müdahil olma imkânı bulacağız. 

BU BİNALARI TEK TEK YAPALIM

Çok çile çektik. Maalesef zaman zaman önümüze çıkan vatandaşlarımıza, ne olur bize yardımcı olun, bakın kiranıza varıncaya kadar her şeyinizi vereceğiz ama bir an önce şu sağlam olmayan her an, her türlü tehditle karşı karşıya olduğumuz şu binaları boşaltın ki biz buralarda zemin etütlerine varıncaya kadar hepsini tek tek yapalım. İşte az önce ekranda da gördüğünüz gibi bu güzel binaları inşa ederek sizleri buralara taşıyalım. İnşallah bu 11 vilayette başımıza gelen bu deprem felaketinden sonra gerek bu 11 vilayet gerekse ülkemizin genelinde 81, inşallah atacağımız planlama ve yeni projelendirmeyle birlikte şehirler ve köy evleri hepsi ele alınmak suretiyle bir adım atalım.

Gelin hep beraber Türkiye için hemen şimdi diyerek ülkemizi afetlere hazırlıklı afetlere dirençli, afetleri en az kayıpla atlatan afetler sonrasında da hızla toplanan bir yer haline getirelim.”