Sivil toplum kuruluşları sosyal hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Devletten bağımsız, gönüllülerin çabasıyla, belli bir alanda faaliyet göstermek üzere kurulan STK'lar güçlendikçe, toplumdaki güven duygusu da artıyor.Son yıllarda STK'lar, şeffaflığı sağlamak için gelir ve giderlerini bağımsız denetleme kuruluşlarına denetletmeye de başladı. Birçok sivil toplum kuruluşu, özellikle eğitim alanında duyulan boşluğu kapatıyor. TÜRK EĞİTİM VAKFI (TEV)Zeki Müren en büyük bağışçı1967'de Vehbi Koç önderliğinde, eğitime gönül veren 201 hayırsever kurdu. Maddi desteğe ihtiyacı olan başarılı öğrencilere ders vermek, okul, öğrenci yurtları yapmak, eğitim alanında araştırmalar yaptırmak, sanayi-üniversite eğitim işbirliğini amaçlıyor.Yönetim: Ömer Dinçkök (Başkan), Rona Yırcalı, Şahap Kocatopçu, Ahmet Orhun, Ömer Koç, Yahya Laleli ve İhsan Güdükkurt.Faaliyetleri: 34 yıl içinde 105 bin 356 öğrenim bursu, yurt dışında 740 öğrenciye lisansüstü eğitim bursu verdi. Geçtiğimiz yıl yurtiçi bursların tutarı 4 trilyon 436 milyar liraydı. 2001-2002 öğretim yılında yurtdışı lisansüstü eğitim bursları için 1 milyon 500 bin dolarlık ödeme yapılacak. 17 Ağustos depreminden sonra 4 bin 41 afetzede öğrenciye burs verildi. Bugüne kadar 13 ilköğretim okulu, 1 Anadolu Lisesi ve 2 öğrenci yurdu yaptırıldı. Üç okulun inşaatı devam ediyor. Gebze'de TEV-İnanç Türkeş Özel Lisesi'nde, üstün zekalı ve üstün yetenekli ama maddi imkanları olmayan öğrencilere parasız yatılı olarak öğrenim imkanı sağlanıyor.Mali kaynak: Hayırseverlerin bağışladıkları (bugüne kadar 562 kişi mallarını TEV'e bağışladı) mallardan elde edilen gelirler, cenazelerde ve mutlu günlerde yapılan çelenk bağışları ile şahıs ve kurumların yaptıkları burs bağışları. Yurtdışı burslarda İngiliz Hükümeti, Alman Akademik Değişim Servisi ve Danimarka'daki Garring Vakfı ile işbirliği. Ahmet Adnan Saygun, Safiye Ayla Targan ve Zeki Müren en büyük bağışçılarından. 2000'de 6 trilyon 5 milyar, giderleri ise 7 trilyon 6 milyar. Tel: 0 212 257 58 58TARİH VAKFITarihi sevdirdiler1991'de kuruldu. Tarihe bakışa farklı bir vizyon vermeyi, zenginlik kazandırmayı ve tarihi mirasın korunması için geniş toplum kesimlerinin katılımını sağlamayı amaçlıyor.Yönetim: Orhan Silier (Genel Sekreter), Suay Aksoy, Mete Tunçay, Ayşe Semiha Baban, Ayfer Bartu, Halim Bulutoğlu, Yiğit Gülöksüz, Şevket Pamuk, Özkan Taner, İlhan Tekeli, Bülent Ünal. Faaliyetleri: 200'e yakın kitap. İstanbul Ansiklopedisi, Sendikacılık Ansiklopedisi. 25 bin kitap, 140 raf/metrelik Bilgi Belge Merkezi. 4 süreli yayın (İstanbul Dergisi, Toplumsal Tarih, New Perspectives on Turkey ve Tarih Vakfı'ndan
Haberler Bülteni). 25'i aşkın kurum ve kent tarihi araştırması. İstanbul Tarih ve Deniz Şenliği'ni düzenledi, 75. yıl kutlamalarının tasarımını yaptı. 500 kişiyle sözlü tarih görüşmesi yapılarak arşivlendi. 10. yıl dolayısıyla üç yeni proje var: Vakfa bağışlanmış olan Pertev Naili Boratav, İlhan Başgöz ve Josephine Powell arşivlerinden hareketle Anadolu Halk Kültürleri Araştırma Merkezi. İkinci proje sözlü tarihle ilgili 2001-2002 döneminde bin kişinin daha anılarını kamuoyunun vereceği destekle kaydedip araştırmacılara açmak. Üçüncü proje ise tarih dersi kitaplarının iyileştirilmesine yönelik Tarih Ders Kitapları Araştırma Merkezi kurmak. Bu projeye UNESCO ve Heinrich Böll Vakfı da destek veriyor. İMKB, İş Bankası gibi ulusal kuruluşlarla, Başbakanlık Tanıtma Fonu, Kültür Bakanlığı, Avrupa Birliği, Rockefeller Vakfı, Friedrich Ebert Vakfı gibi uluslararası kurumlarla da birlikte çalışıyor. Bugüne kadar 170 kurum ve kuruluşla birlikte çalıştılar.Mali kaynak: İMKB,
Milli Piyango İdaresi, İş Bankası ve Rockefeller Vakfı Tarih Dostları adını taşıyan yeni yapılanmayla vakfın projelerine ve çalışma gruplarına katılmak isteyenlere her ay düzenli olarak 10 milyon lira (öğrenciler için 5 milyon) bağışta bulunmaları öneriliyor. 2000 yılı sonu itibariyle 212.7 milyar gelir, 254.1 milyar gider kaydedildi. Vakfı bağımsız bir denetleme kuruluşu olan PricewaterhouseCoopers denetliyor. Tel: 0 212 233 21 61TÜRKİYE AİLE SAĞLIĞI VE PLANLAMASI VAKFI (TAP)Nüfus artışının hızını kesti1985'te Vehbi Koç'un önderliğinde kuruldu. Aile planlaması, kadın ve erkek cinsel sağlığı, sağlıklı annelik, gençlerin cinsel eğitimi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar konularını geniş kitlelere ulaştırmak ve özel sektörün de bu konularda aktif rol almasını amaçlıyor.Yönetim: Baran Tuncer (Başkan), Bülent Eczacıbaşı, Selçuk Erez, Emekli Orgeneral Necati İkizoğlu, Kaya Erdem, Zeynep Göğüş, Canan Pak, Şinasi Ertan, Erdoğan Karakoyunlu ve Nuri Çolakoğlu.Faaliyetleri: Topluma Dayalı Hizmet Modeli, Göztepe Kadın Sağlığı Merkezi, Çadırkent Sağlık Hizmetleri, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Bünyesinde Üreme Sağlığını Geliştirme Projesi, Halk Eğitim Merkezleri Eğitici Eğitimi Programı, Fabrikalarda İşçi Eğitim Programları, Kadın Sağlığı Danışma Hattı Gençler İçin Cinsel Eğitim Programı, Gebeliği Önleyici Yöntemleri Kitle İletişim Araçları ile Tanıtılması.Mali Kaynak: Üyeler, Amerikan Yardım Teşkilatı U.S. Agency for International Development, BM Nüfus Fonu ve Avrupa Topluluğu. 100 bin doların üzerinde yardım yapan üç büyük bağışçıları var; Vehbi Koç, Feyyaz Berker ve Bülent Eczacıbaşı. 2000 yılı itibariyle geliri 581.312 milyar, gideri 572.879 milyar Tel: 257 79 41TÜRKİYE EĞİTİM GÖNÜLLÜLERİ VAKFI (TGEV)Okul sonrası eğitimin yıldızı1995'te, dil, din, ırk ve cinsiyet farkı gözetmeksizin 7-16 yaş arasındaki çocukların okul sonrası zamanlarda etkinliklere katılarak iyi birer yurttaş olmalarını sağlamak amacıyla kuruldu.Yönetim: İbrahim Betil (Başkan), Suna Kıraç, Cengiz Solakoğlu, Burhan Karaçam, Cem Duna, Nuri Çolakoğlu, Doğu Aktulga, Şerife Babaoğlu, Yılmaz Argüden, Prof. Levent Kılıç ve Bülend Özaydınlı.Kapasite: 200 bin çocuğa hizmet verecek bir altyapı. 6 eğitim parkı, her biri 150-300 metrakare arasında değişen 57'si sabit, 4'ü gezici (her ay en az 600 çocuğun faydalandığı Ateşböceği adındaki tır kasaları) öğrenim birimi. 10'ar dönümlük arazilere kurulu, İstanbul, Van, Eskişehir ve Antalya'da eğitim parkları.Faaliyetleri: Deprem bölgesinde 250 konutlu hayat mahalleleri ve bu mahallelerde öğrenim birimleri. Çocuklar buralarda okul sonrası ödev yapıyor, bilgisayar, müzik, sağlık programları, İngilizce ve düşünce oyunlarına katılıyorlar. İstanbul'a bakış adını taşıyan bu projeyle Güneydoğu'daki çocuklar İstanbul'a getirildi, tarihi ve kültürel değerler tanıtıldı, iki hafta yaz okullarındaki aktivitelere katılmaları sağlandı. ‘‘Yaz Okulları’’ ve ‘‘Basketbol Gönüllüleri’’ projelerine bu yaz 5 bin çocuk katıldı, Tofaş'ın gönüllü koçları çocuklara ders verdi. Üç dilde eğitim parkları tamamlanacak. Sekiz yerde daha öğrenim birimi kurulacak. 2001 yılı sonuna kadar yedi tane daha ateşböceği, gezici eğitim birimine katılacak.Mali kaynak: 10 bin kişilik bağışçı grubu var. En yüksek yardımı yapan bağışçılar adlarının açıklanmasını istemiyor. Yüzde 65'i öğrenci olan 3 bin 800 gönüllü çalışıyor. Hesapları Arthur Andersen denetliyor. 2000 yılı itibariyle 4 trilyon 126 milyarlık gelir, 6 trilyon 851 milyarlık da gider kaydedildi. Tel: 0 216 492 32 32ÇAĞDAŞ YAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ (ÇYYD)Kız öğrenciler himayesinde1989'da
Atatürk ilke ve devrimlerini korumak, geliÅŸtirmek, çaÄŸdaÅŸ eÄŸitim yoluyla çaÄŸdaÅŸ insan ve çaÄŸdaÅŸ topluma ulaÅŸmak amacıyla kuruldu. Yönetim: Türkan Saylan (BaÅŸkan), Abdullah Kehale, Pervin Olgun, Perran Yorgancıgil, Ä°brahim KaboÄŸlu, Filiz Meriçli, Deniz BanoÄŸlu, Ersin Erkol ve Nur Gerçel Özeren. 95 ÅŸubedeki üye sayısı 14 bin civarında. Faaliyetleri: 10 bini aÅŸan yüksek öğrenim bursu. 27 okul, ek derslik, ana sınıfları, 11 Rehabilitasyon Merkezi, 5 yurt binası, 192 prefabrike konut. Liseli Kızlar Projesiyle kırsal alandan baÅŸarılı ve yoksul kız öğrencileri Ä°stanbul'daki pansiyonlu Kız Liselerine yerleÅŸtirip ders desteÄŸi saÄŸlanıyor. Turkcell ile birlikte Anadolu'da zor ÅŸartlarda okuyan 5 bin kız öğrenciye üç yıl süreyle destek verilecek. Ãœst düzey Emniyet mensuplarının Ä°nsan Hakları Formasyonunu GeliÅŸtirme Seminerleri, Halk EÄŸitim’le birlikte okuma yazma kursları açıyor. Atık Kağıt ve File Projesinde muhtarlarla birlikte yoksul mahallelerdeki aileler ziyaret edilerek yiyecek ve diÄŸer ihtiyaç maddeleri ulaÅŸtırılıyor. Çarmıklı, PirinçcioÄŸulları, Eczacıbaşı, Aksoy ve Ä°stanbul Yardım Grubu'nun başı çektiÄŸi genç iÅŸ kadını ve adamlarıyla depremde Yalova'ya 192 prefabrik konut yapıldı.Mali kaynak: Her proje için sponsor bulunuyor. Mavi Jeans, Garanti Bankası'nın sürekli desteÄŸi var. Novartis, BP, Fritolay, IBM, Hilton çalışanları çok sayıda okul, yurt ve rehabilitasyon merkezi yapımına destek verdi. Mali müşavirlerden bir gönüllü denetçi grubu çalışıyor. 2000'de geliri 4 trilyon 318 milyar gideri 3 trilyon 546 milyar oldu. Tel: 0 212 252 44 33 ANNE ÇOCUK EĞİTÄ°M VAKFI (AÇEV)Okur yazar yaptı1993'te kurulan vakıf maddi imkánı olmayan anneyi eÄŸitimin içine çekerek, çocuÄŸa okul öncesi eÄŸitim desteÄŸi vermeyi amaçlıyor. Yönetim: AyÅŸen ÖzyeÄŸin (BaÅŸkan), ÇiÄŸdem Kağıtçıbaşı, Hüsnü ÖzyeÄŸin, Ömer Arif Aras, Ayla Göksel. EÄŸitim ve Destek gönüllüleri olmak üzere 1500'e yakın gönüllü çalışanı var.Faaliyetleri: Anne Çocuk EÄŸitim Programı, 6 yaşında çocuÄŸu olan annelerle birlikte, çocuÄŸu okul öncesinde geliÅŸtirmek ve okula hazırlamak için 58 ilde uygulanıyor. Bugüne kadar 90 bin anne ve çocuÄŸa ulaşıldı. YetiÅŸkin Okuryazar Programı 14 yaşın üstündeki tüm yetiÅŸkinlere açık. 20 bin kiÅŸi bu sayede okur yazar oldu. 2002'de yayımlanmaya baÅŸlayacak TRT ile ortak ‘‘Benimle Oynar mısın?’’ programı yeni projesi. Bu program okul öncesi çocuÄŸa, anne ve babaya yönelik eÄŸlendirerek öğreten bir çocuk programı. Bu proje için destek arıyor.Mali kaynak: Anne Çocuk EÄŸitim Programı uzun bir dönem Milli EÄŸitim Bakanlığı'na Dünya Bankası tarafından saÄŸlanan kredi ile desteklendi. YetiÅŸkin Okur Yazar programınına destek, Finans Vakfı, ÇaÄŸdaÅŸ YaÅŸamı Destekleme DerneÄŸi, Haci Sani KonukoÄŸlu Vakfı, Rotary'ler, Lionslar'dan geldi. 2000 yılında Hürriyet Gazetesi'nin YetiÅŸkin Okuryazar Programı'na önemli desteÄŸi oldu. Vakfın gelirlerinin yarısı Finansbank ve Fiba Holding tarafından saÄŸlanıyor. Geri kalan yüzde 50 ise çeÅŸitli bağışlar, sponsor kurumlar, Rotary ve Lions kulüplerinden saÄŸlanıyor. 2000'de 872.3 milyar lira gelir, 837.9 milyar gider keydedildi. Vakıf hesapları Arthur Andersen tarafından denetleniyor. Tel: 0 212 234 02 00Â
button