Türkiye’nin ilk gözetleme uydusu BÄ°LSAT

686 km yüksekliÄŸe yerleÅŸen uydunun bir kısmı Türk mühendislerince gerçekleÅŸtirildi. Uzaktan algılama, afet konularında bilgi gönderecek olan uydu, 14 milyon dolara mal oldu.TÃœBÄ°TAK-BÄ°LTEN tarafından teknoloji transferi ile gerçekleÅŸen ve ilk Türk gözetleme uydusu özelliÄŸini taşıyan BÄ°LSAT adlı uydu, eÄŸer bir erteleme söz konusu olmadıysa, dün fırlatılmış olacaktı. Teknoloji transferi ile gerçekleÅŸecek BÄ°LSAT uydusunun iki önemli parçası TÃœBÄ°TAK BÄ°LTEN’in (Bilgi Teknolojileri ve Elektronik AraÅŸtırma Enstitüsü) mühendislerince tasarlandı ve aynı kurumun tesislerinde üretildi. Söz konusu tesislerde, sıcaklık ve nemin yanında havadaki toz miktarının da kontrol edildiÄŸi temiz odalar bulunuyor. Uydularda kullanılan hassas parçalar ancak bu odalarda üretilebiliyor. TÃœBÄ°TAK BÄ°LTEN’de üretilen parçalardan birincisi ÇOBAN (Çok Bantlı Görüntüleyici’nin kısaltması) adı verilen, uzaydan 120 metre çözünürlükte görüntü verebilen 8 kanallı bir kamera. Yörüngesi 686 km’deDiÄŸeri ise, JPEG 2000 algoritmasıyla görüntü sıkıştıran ve GEZGÄ°N (Gerçek Zamanlı Görüntü Ä°ÅŸleyen’in kısaltması) adı verilen bir veri iÅŸleme kartı.686 km irtifadaki bir yörüngeye yerleÅŸtirilmesi beklenen uydunun temel görevi uzaktan algılama olmakla birlikte, bir ölçüde haberleÅŸme yeteneÄŸine de sahip.Rusya’dan fırlatılan 110 kg ağırlığındaki BÄ°LSAT Uydusu, uluslararası bir giriÅŸim olan, Afet Ä°zleme Takımuydu Sistemi’nde (Disaster Monitoring Constellation) de yer alıyor. Takımuydu Sistemi Ä°ngiltere, Cezayir, Nijerya, Çin ve Tayland'ın uydularından oluÅŸacak ve dünyanın herhangi bir yerini en az günde bir kere görüntüleme yeteneÄŸine sahip. Böylece dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen bir afete ait uydu görüntüleri en geç bir gün içinde temin edilerek ilgili ülkenin afet yönetim merkezine ulaÅŸtırılacak.Tarım hakkında bilgiÇOBAN’dan alınacak görüntüler dışında, 12 m. çözünürlükte pankromatik (siyah - beyaz) ve 26 m. çözünürlükte multispektral (kırmızı, yeÅŸil, mavi ve yakın kızıl ötesi bantlarda) iki görüntüleyiciden fotoÄŸraf çekilerek TÃœBÄ°TAK BÄ°LTEN’de kurulan yer istasyonu aracılığı ile yere indirilecek. Böylece BÄ°LSAT’tan elde edilen görüntülerden: Ãœrün rekoltesi, Çevre kirliliÄŸi, Tabi afetlerin neden olduÄŸu hasarın deÄŸerlendirilmesi gibi amaçlarla yararlanılabilecek. TÃœBÄ°TAK BÄ°LTEN bu amaçla hem kamu kuruluÅŸları ile hem de uluslararası kuruluÅŸlarla muhtelif projeler üretecek.14 milyon dolarBu proje kapsamında, TÃœBÄ°TAK BÄ°LTEN’de test ve tümleÅŸtirme laboratuvarlarının yer aldığı 1000 sınıfı bir temiz oda ile uydu parçalarının test edildiÄŸi bir uydu modülü atölyesi de kuruldu. Türkiye’nin üreteceÄŸi sonraki uydular bu laboratuvarlarda imal edilecek.BÄ°LSAT uydusunun yapımı Ä°ngiltere’de bulunan SSTL firması tesislerinde gerçekleÅŸtirildi. Uydunun üretimine, Türkiye’nin teknoloji transferi saÄŸlamak amacıyla görevlendirdiÄŸi 12 mühendis ve 4 teknisyen de katıldı. BÄ°LSAT uydusu, uydunun fırlatılması ve sigortası, yer istasyonu, uydu üretim laboratuvarları ve teknoloji transferi programının tamamı yaklaşık 14 milyon dolara mal oldu.Â