Türkiye’nin desteğini bekliyoruz

Kosova Yönetimi’nin iki sınır kapısının kontrolünü ele geçirmek için düzenlediği polis operasyonu başarısız olmakla kalmadı, AB ve NATO’nun tepkisini de çekti. Kosova polisi ile Sırp çeteler arasında çatışmaların yaşandığı 28 Temmuz’dan sonra Sırp topluluğun Yarinye Sınır Kapısı’na giden yola kurduğu haçlı barikat, 1990’lı yılların Balkanlar’ını hatırlatıyor. Sırp azınlığın “Arnavut Cumhuriyeti” gibi davranmakla suçladığı Kosova Yönetimi ise olayları Kosova’nın egemenlik alanını daraltmaya çalışan Belgrad’ın yönlendirdiği görüşünde. Uluslararası alanda beklediği desteği görmeyen Kosova Yönetimi, Türkiye’nin rolüne özel önem veriyor. Kosova Dışişleri Bakanı Enver Hocay, Ankara’ya “Sırbistan’a mesajınız net olsun” diyor. Hürriyet, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun cuma günü Kosova’dan başlayacağı Balkan turu öncesinde başkent Priştine ile Arnavut-Sırp çekişmesinin kilit şehri, bölünmüş Mitroviça’da nabız tuttu.�

KOSOVA Dışişleri Bakanı Enver Hocay, Türkiye’nin, gerginliğin başlamasıyla birlikte Kosova’dan yana tavır alan ilk ülkelerden biri olduğunu vurguluyor. Sırbistan’ın artık bağımsız Kosova gerçeğini kabullenmeye başlaması gerektiğini vurgulayarak, şöyle konuşuyor:

3 hafta öncesinden farklıyız

Bize 3 yıldır sınırdan ihracat izni vermeyen Sırbistan’dan gelen mallara ithalat iznini kaldırma kararını 20 Temmuz’da aldık, ardından da sınır kapılarında gümrük memuru ve polis bulundurmak için operasyon düzenledik. Bu karar ve bu operasyon bizi  3 hafta öncekinden farklı bir ülke yaptı. Bu daha egemen bir ülke olma ve topraklarımızın her yerinde hukuk ve düzeni işletme yönünde önemli bir psikolojik aşamadır. Kesinlikle sınırlarımız içinde yaşayan Sırplara yönelik bir hareket değildir. Hedefimiz sınır kapılarını kontrol altında tutan organize çetelerle mücadele. Bu çeteler sigara, petrol kaçakçılığından insan kaçakçılığına kadar her türlü suçun içindeler. Sınırdan ihracat yapamadığımız için her yıl 300 milyon Euro’nun üzerinde kaybımız var.�

Krizin sorumlusu Belgrad

Sırbistan Haziran 1999’tan beri Kosova’nın kuzeyine büyük yatırım yapıyor, amaç bizim sınırlarımız içinde kendilerine paralel devlet yapıları oluşturarak içimizde bir kriz alanı yaratmak. Ancak her şeye rağmen bağımsızlık ilanımızı engelleyemediler ama sınırlarımız içindeki yapıları kontrol etmeye devam ettiler. Şu anki amaçları Kuzey’de Priştine hükümetinin egemenliğini sınırlayarak Sırp topluluğun entegrasyonunu engellemek. Belgrad kendi topraklarımızda, sınırlarımız içinde egemenlik haklarımızı sınırlama çabasında. Kuzey Mitroviça’daki 4 belediye Kosova’daki genel ve yerel seçimleri boykot etti. Bu belediyeler doğrudan Belgrad tarafından finanse ediliyor. �

Miloseviç dili olmaz

Türkiye Belgrad’a “Kosova’daki insanların hayatını kontrol etmeye çalışmayın” mesajını net şekilde vermeli.  Türkiye, gerginliğin başlamasıyla birlikte bir Dışişleri açıklamasıyla bizden yana tavır alan ilk ülkelerden biri oldu. Türkiye’nin bağımsızlığımızı desteklemesini beklemek Sırbistan’a karşı olmasını beklemek anlamına gelmiyor. Sırbistan’ın artık bağımsız Kosova gerçeğini kabullenmeye başlaması gerekiyor. Bugün artık 30 sene önce Miloseviç’in kullandığı dili kullanamazlar. 

Yeni Osmanlıcılık

Yeni Osmanlıcılık ya da ne olarak tanımlanıyorsa, bizde kaygı falan yaratmıyor. Bunun modern bir yorum olduğunu anlıyoruz. Türkiye bizim önemli bir destekçimiz ve her zaman yakın siyasi, ekonomik ilişki içinde olmak istiyoruz. Tek bir süper gücün ve bazı bölgesel güçlerin rol oynadığı bir sistemde yaşıyoruz. Türkiye’de bu bölgesel güçler arasında önemli bir aktör, ancak yalnız değil. Türkiye kilit bir oyuncu ve insanların bunu tanımlamak için hangi kavramları kullandıkları umurumda değil.

Kuzey Mitroviça’ya Kosova demek zor

17 Şubat 2008... Eski Yugoslavya coğrafyasının doğurduğu 7 ülkenin sonuncusu Kosova’nın tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan ettiği tarih. Bugün Kosova’yı 79 ülke tanımış olsa da, arkasına Moskova’nın da desteğini alan Sırbistan, sadece Priştine Yönetimi’nin meşruiyetini tanımamakla kalmıyor, Kosova sınırları içinde yaşayan Sırp azınlık kartını da etkin bir biçimde kullanıyor. Kosova’daki etnik Sırp nüfusun önemli bölümü (yaklaşık 60 bin), İbra Nehri’nin ikiye böldüğü Mitroviça şehrinin kuzeyinde yaşıyor. Kağıt üzerinde Kosova toprağı olarak gözükse de, Kuzey Mitroviça’nın Kosovalı bir şehir olduğunu iddia etmek çok zor. Güney istikametinden gelerek köprüyü geçtiğiniz anda ilk dikkat çeken 5 metrede bir dalgalanan Sırbistan bayrakları ve Sırbistan plakalı arabalar. Kosova’nın resmi para birimi Euro da burada geçmiyor ama Euro’ları Sırbistan Dinarı’na çevirmek için ellerinde destelerle bekleyen canlı döviz büroları adım başı karşınıza çıkıyor.  28 Temmuz’da Kosova polisi ile Sırp çeteler arasında yaşanan çatışmalardan sonra ülkenin kuzeyinde 1999’da NATO müdahalesiyle sona eren savaştan sonra ilk defa olağanüstü hal ilan edildi. O günden beri de kuzeydeki gerginliğin merkezi Mitroviça’yı etnik olarak ikiye ayıran köprünün üzerinde NATO’ya bağlı Kosova Barış Gücü (KFOR) 24 saat nöbet tutuyor. Kuzey Mitroviça sokaklarında yürümeye başladığınızda ise sizi son derece sakin insanlar karşılıyor. Binaların duvarlarındaki Kosova’nın ilk resmi seçimlerinden kalan ‘boykot’ afişleri, Kosova hükümetinin bu bölgeyi siyaseten entegre etme iddiasına Sırpların verdiği yanıtın sembolü. Mitroviça’nın içinden geçerek, Sırbistan sınırındaki 1 ve 31 numaralı sınır kapılarına gitmeyi planladığımızı duyanlar Priştine plakasını sökmemizi şiddetle öneriyor. Zira AB’nin Kosova’daki kolluk gücü EULEX kontrolünde olması gereken sınır geçişleri konusundaki protokol son 3 haftadır tepetaklak olmuş. Bugün KFOR’un etkinliğinden söz edebilmek bir tarafa, sınır kapılarına ulaşmak adeta imkansız. 1 numaralı kapı için varabileceğiniz son nokta Rudare yolunda Sırp çetelerin kontrolündeki barikat. Çetelerin silahlı mensupları ormanda ve dağların tepelerinde pozisyon almış. Barikatın etrafında ise çetelere destek veren Sırp aileler çoluk çocuk nöbette. Yürüyünce ilk göze çarpan yolun ortasına diktikleri kocaman haç. 200 metre ilerde ise üzerinde Kosova’nın meşruiyetini alaya alan karikatürlerin, Sırbistan bayraklarının ve Putin posterlerinin asıldığı sembolik duvar var.