Türkiye’nin Azerbaycan’la doğalgaz anlaşması AB’de umutları yeşertti
Güncelleme Tarihi:
Avrupa, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın bugün Azerbaycan'da imza koyması beklenen doğalgaz anlaşmasını büyük bir heyecanla bekliyor. İmza konacak Şah Deniz II fiyat anlaşmasıyla kıtanın enerji tedarikinde Rusya'ya bağımlılığın önüne geçilmesi hedefleniyor.
Başbakan Tayyip Erdoğan bugün Azerbaycan’a yapacağı ziyaretinde Azerbaycan’ın rezervlerini Batı’ya açması umulan ve Avrupa Birliği tarafından desteklenen bir doğalgaz anlaşması imzalamaya hazırlanıyor.
Bölge basınında anlaşmanın asıl amacının Avrupa’nın Rusya’ya enerji bağımlılığına son verilmesi olduğu ifade ediliyor.
Pazartesi günü imzalanması beklenen anlaşmanın net detayları bilinmiyor ancak Moscow Times, en azından Azerbaycan’ın halihazırda Türkiye’ye satmakta olduğu 6 milyar meterküplük doğalgazla ilgili yaşanan fiyat farklılıklarının önüne geçilmesinin planlandığını bildirdi.
Azeri Enerji Bakanı Natık Aliyev iki tarafın Türkiye’nin Hazar Denizi’nde bulunan Şah Deniz II doğalgaz havzasından alacağı gaz miktarı üzerinde anlaşıldığını ifade etti. Şah Deniz’den şu an 9-10 milyar metreküp doğalgaz elde ediliyor. Şah Deniz II projesiyle bu rakamın 25-26 milyar metreküpe kadar çıkacağı belirtiliyor.
Aliyev, Türkiye’nin ikinci projeden 6-7 milyar metreküp civarında gaz talep ettiğini, Azerbaycan’ın da üretim tarihini 2014’e çekmeyi başlamayı hedeflediğini belirtti.
Avrupalı müşteriler BP ve Statoil’in işlettiği ve 2014 ile 2017 arasında faaliyete geçmesi planlanan Şah Deniz II’den gelecek doğalgazı hevesle bekliyor. Böylece İtalyan enerji şirketi Edison’un desteklediği Interconnection Türkiye-Yunanistan-İtalya (ITGI) boru hattı ve dolayısıyla Nabucco’dan gelecek doğalgazın miktarını artırılması hedefleniyor.
Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan anlaşma ITGI ve Nabucco projeleri için hayati önem taşıyor. Edison doğalgaz altyapı biriminin şefi Elio Ruggeri, geçtiğimiz günlerde eğer Azerbaycan elindeki doğalgazı Türkiye yerine Rusya’ya satmayı tercih ederse, Avrupalıların AB’nin Rusya doğalgazına bağımlılığının azaltılmasını amaçlayan Güney gaz koridoruna “güle güle demesi” gerektiğini söylemişti.
Şu ana kadar iki rakip boru hattı Nabucco ve Güney Akım, inşaatın başlaması ve tamamlanması konusunda benzer takvimler çiziyor. Güney Akım’ın Ukrayna’yı es geçerek Karadeniz’in altından Bulgaristan’a ulaşması, bir kolun Yunanistan ve İtalya’ya diğerinin de Romanya, Sırbistan, Macaristan, Slovenya ve Avusturya’ya ulaşması bekleniyor. Rusya geçtiğimiz günlerde yıllık 31 milyar metreküplük planlanmış kapasiteyi 63 milyar metreküpe çıkarmayı hedeflediğini söyledi.
Gazprom’un Güney Akım projesindeki en öneli ortağı İtalyan enerji devi ENI.
Proje aşamasında olan diğer boru hattı Nabucco, Rus hükümetinin enerji tekeli Gazprom’un avantajlarından faydalanmıyor. Nabucco büyük oranda Güney Akım’a benziyor ancak AB’nin enerji tedarikçi havuzunu genişletmeyi hedefliyor. Bunun için de Türkiye, Bulgaristan ve Romanya üzerinden Kafkasya ve Ortadoğu gazının Avrupa’ya getirilmesi planlanıyor.
Nabucco konsorsiyumu Avusturyalı OMV, Macar MOL, Alman RWE, Bulgar Bulgargaz, Romanyalı Transgaz ve Türk Botaş gibi Avrupa’nın önde gelen enerji şirketlerinden oluşuyor. Konsorsiyumun üç üyesi OMV, MOL ve Bulgargaz Gazprom’un Güney Akım projesine şimdiden imza koydu. Ancak bu durum muhtemel çıkar çatışmaları ve bu şirketlerin Nabucco’ya bağlılığı konusunda soru işaretleri oluşturdu.