Türkiye için Oscar'lık belgesel

ABD'li film yapımcısı Richard S. Greenberg, 2'nci Dünya Savaşı sırasında Türk Hükümeti ve diplomatlarının Avrupa'daki yahudileri Nazi soykırımından nasıl kurtardıklarını anlatan birr belgesel üzerinde çalışmaya başladı.

‘‘Hilal Ay-Davut Yıldızı’’ adını taşıyan belgeselin, çok sayıda Türk, Amerikalı ve Yahudi tarihçiyle diğer uzmanların yardımıyla geliştirildiğini belirten Richard S. Greenberg Hürritey'e yaptığı açıklamada ‘‘Uzun yıllar Kudüs Belediye Başkanlığı yapan Teddy Kollek'le görüştüm. Bana 'Harp sırasında İstanbul'da Yahudi Ajansı adlı kuruluşta çalışıyordum. Türkiye ve İstanbul yahudiler için Naziler'in yıkılmaz ölüm duvarında açılan iki yarık idi' diyerek Türkiye'nin önemini vurguladı. 90 dakikalık bu belgeseli hazırlamak için Türk yahudileri soykırımından kurtarmak için canlarını tehlikeye atan emekli Türk diplomatları ile görüştük. Ayrıca resmi arşivler, askeri kayıt ve belgeler, dönemin radyo bantları ve soykırımından kurtulan yahudilerle yapılmış röportajlar sunacağız. Yahudilerin soykırımından kurtulma operasyonlarını başta İstanbul ile Türkiye'nin çeşitli kentlerinden başlamak üzere Paris, Marsilya, İsrail ve Amerika'da tren istasyonları, oteller, kahvehane, işyerleri, ev, büyükelçilikler gibi gerçek adreslerde işleyeceğiz. Dünya bu belgeselle Türkler'in insan haklarına verdiği değeri tarihi olaylarla öğrenecek.’’ dedi.

Papa'yla ilgili çektiği ‘‘Journey To America’’ adlı belgeseli Emmy dahil olmak üzere çeşitli ödüllere layık görülen Greenberg, ‘‘Hilal Ay- Davut Yıldızı’’nın anlatımını yapmaları için Oscar sahibi ünlü aktörlerden Dustin Hoffman veya Jeremy İrons'la temasa geçildiğini belirtti.

Beş yıl önce Türkiye'ye gelerek özel bir TV'nin gelişmesine yardım eden Greenberg, California'da yaşayan Türk asıllı yahudi işadamı Albert Yenni'den destek gördüğünü de söyledi. Greenberg, pek çok ünlü ismin projeye katkıda bulunduğunu veya bulunmak istediğini belirtiyor ve şunları söylüyor: ‘‘Projemi haber alan Anti-Defamation League (Anti-İftira Örgütü) Genel Direktörü Abraham Foxman bana gönderdiği mektubunda 'Bir ay önce kalbimde özel yeri olan Türkiye'deydim. Yahudiler imha edilirken herkesin sessiz ve kayıtsız kalırken Türkler'in gösterdiği cesaret ve insanlık namusunun dünyaya duyurulması yolundaki çabanızı, soykırımından kurtulmuş biri olarak kutluyorum. ADL bu filmin tanıtımı ve dağıtılması için gerekli herşeyi yapacaktır.’’.

Washington Büyükelçisi Baki İlkin'e film hakkında bilgi verdiğini söyleyen Richard Greenberg Türkiye'de Dışişleri ve Kültür Bakanlıkları'ndan yardım gördüğü takdirde süratle yapıma girişeceğini ve filmin 2000 yılındaki Oscar ödüllerinin belgesel dalında aday olacağını belirtti.