Türkiye endişesiyle iki kez engellenmiş

İTALYA’da yayımlanan La Repubblica gazetesinin haberine göre İngiltere devlet arşivindeki dönemin gizli belgelerine göre film için ilk girişim, Thomas Edward Lawrence’in gizemli bir şekilde motosiklet kazasında öldüğü 8 Mayıs 1935’ten 8 hafta sonra yapıldı. Yönetmen Alexander Korda senaryoyu yazdı ve Lawrence rolü için başrolü dönemin gözde aktörü Leslie Howard’ı göstererek gerekli yurt dışı çekim iznini İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan istedi. Ne var ki Filistin’de çekilmesi gereken film için Ürdün Kralı Abdullah bölgedeki gerginliği gerekçe gösterip bunun bir risk unsuru yaratabileceğini belirterek filme karşı çıktı. Bunun üzerine devreye giren İngiltere Kraliyeti, Dışişleri’nden, “Dost Türkleri kızdırmayalım, Tiran gibi göstermeyelim. Çıkarımız için bu filmin çekimi engellensin” isteğinde bulundu.

Yönetmen Korda filmin gerçekleşmesi için mücadele ederken 1937’de yeni bir girişimde bulundu. Ancak değiştirilmiş senaryoyu okuyan Dışişleri Bakanlığı ikinci bir veto uyguladı. Yönetmen Korda 1939 yılında üçüncü bir senaryoyu gönderdi. Dışişleri yapılan değişiklikleri görüp “Tamam, Türkleri kızdıracak bir durum yok. Film çekilebilir” vizesi verdi. O hafta Adolf Hitler Polonya’yı istila edince İkinci Dünya Savaşı başladı ve ‘Arabistanlı Lawrence’ projesi iptal edildi. 1962’de bu kez yönetmen David Lean 7 Oscar kazanan filmi sansürsüz beyaz perdeye yansıttı.