Türkiye direksiyona geçti, kritik zirveden uzlaşma çıktı
Güncelleme Tarihi:
Araları son dönemde açık olan Afganistan ve Pakistan'ı barıştırmak için Türkiye direksiyona geçti ve İstanbul'daki bu önemli zirvede kritik bir uzlaşma sağlandı.
Türkiye direksiyona geçti derken, bu deyimi mecazi anlamıyla kullanmış değilim. Gerçekten de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye-Afganistan-Pakistan Altıncı Üçlü Zirve Toplantısı kapsamında İstanbul'a gelen konukları Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ve Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari'yi kendi arabasıyla yemeğe götürdü.
CUMHURBAŞKANI GÜL DİREKSİYONDA / FOTO GALERİ
Önceki akşam Gül’ün ev sahipliğindeki yemeğin ardından dün sabah saatlerinde ikili görüşmelerle devam eden temaslar, oldukça gergin geçti. Zira Afganistan ve Pakistan arasındaki tansiyon son dönemde oldukça yüksek.
Bu nedenle Gül'ün arabasının direksiyonuna geçip konuklarını, zirvenin yapıldığı Çırağan Sarayı'na yakın bir mesafede bulunan ve öğle yemeğinin verildiği Four Seasons'a götürmesi de gergin havayı dağıttı.
GÜL DİREKSİYONA GEÇTİ, UZLAŞMA GELDİ
Gül, aracına binince emniyet kemerini de takmayı ihmal etmedi. Gül'ün yanına Zerdari otururken, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Karzai ise arka koltuğa geçti.
Gül'ün belki de ortamı yumuşatmak için yaptığı bu sıra dışı jestin yarattığı ılımlı hava zirvenin sonucuna da yansımış görünüyor.
Çünkü Afganistan ve Pakistan, uzun bir süredir aralarına sıkıntı yaratan bir konuda İstanbul'daki toplantıda uzlaşmaya vardı.
RABBANİ SUİKASTINA ORTAK SORUŞTURMA
Afgan ve Pakistanlı liderler, Barış Konseyi Başkanı ve Afganistan eski Devlet Başkanı Burhaneddin Rabbani'ye düzenlenen suikastı soruşturmak için birlikte hareket etmeye karar verdiler.
Afganistan'ın en önemli isimlerinden Rabbani, Eylül ayında bir intihar bombacısının düzenlediği saldırıda hayatını kaybetmişti. Bu suikast, Afganistan'da istikrarın ve huzur ortamının sağlanması amacıyla Taliban'ın da katılımıyla yürütülen görüşmeleri durma noktasına getirmişti.
Pakistan'ı Rabbani'ye suikast düzenleyen aşırı İslamcı örgütleri desteklemekle suçlayan Afganistan, dünkü zirvede de İslamabad'ın bu örgütlerle mücadele için "laf değil, eylem üretmesi" talebini ısrarla dile getirdi.
İşte ilk uzlaşma da bu noktada sağlandı. Başta ABD olmak üzere son dönemde uluslararası kamuoyunun baskısı altında kalan Pakistan, Rabbani suikastını birlikte soruşturmayı kabul etti.
PAKİSTAN GERİ ADIM ATTI
Kurulacak komisyon, Rabbani suikastını soruşturacak. Düzenlenen basın toplantısında Gül, bu komisyonun her iki ülkenin istihbarat birimlerinin katılımıyla kurulacağını ve çalışmanın ayrıntılarının da bu temaslar sonucunda belirleneceğini söyledi.
Pakistan ortak soruşturmayı bir süredir reddediyordu. Suikasttan bu yana iki liderin ilk kez bir araya geldiği İstanbul'da Pakistan'ın ortak soruşturmaya yeşil ışık yakması iki komşu arasındaki ilişkilerin normalleşmeye başlamasında önemli bir aşama olarak gösteriliyor.
Gül, Türkiye'de yapılan yoğun görüşmelerde "her şeyin büyük bir açıklıkla konuşulduğunu" söyledi. Gül, "Birbirilerine güvenebilmeleri çok önemli. Bu konuda önemli gelişmeler yaşandığına inanıyorum" dedi.
"O KADAR KOLAY OLSA NATO ÇÖZERDİ"
Zerdari de bölgedeki durumu "çok karmaşık" olarak nitelendirdi. Zerdari, "Afganistan'da 10 yıldır NATO ve yabancı askerler var. Eğer çözüm o kadar kolay olsaydı onlar çözerdi. Tarihte de görülmüştür, Afganistan imparatorluk mezarlığıdır" diye konuştu.
Karzai de terörün her iki ülkeyi derinden etkilediğini ve bunun için harcanan enerjinin ülkenin geleceğe dönük adımlarına da zarar verdiğini söyledi.
ÖNCE ÜÇLÜ, SONRA HEYETLERLE GÖRÜŞME
Üç lider öğle yemeğinin ardından sınırlı sayıda heyet üyesinin katıldığı üçlü zirvelerini gerçekleştirdi. Ardından da üç lider, daha geniş kapsamlı görüşmelerin yapılacağı oturuma geçti.
Gül, birkaç dakika süren açılış konuşmasında, üç ülkenin tarihsel bağlarına ve dostluğuna vurgu yaptı. Gül, Zerdari ve Karzai'ye "değerli kardeşlerim" diye hitap etti.
Görüşmeye Türkiye adına Gül'ün yanı sıra Davutoğlu, Genelkurmay Başkanı Necdet Özel ve İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin katıldı. Görüşmelerin ardından Pakistan ve Türkiye merkez bankaları arasında ikili döviz takas anlaşması, üç ülke içişleri bakanları arasında eğitim işbirliği ve yine üç ülke genelkurmay başkanları arasında da ortak tatbikat ve eğitim kursları öngören üç tane protokol imzalandı.
VAN'I UNUTMADILAR
Konuk liderler, basın toplantısında yaptıkları açıklamalarda, Van'da yaşanan 7.2 büyüklüğündeki depremi de unutmadı.
Hem Zerdari hem de Karzai, Türkiye'ye başsağlığı dilerken, Türkiye'nin bu felaketin altından kalkabilecek kadar güçlü olduğunu vurguladı. Zerdari, gerektiği takdirde Türkiye'ye her zaman yardım etmeye hazır olduklarını da sözlerine ekledi.
İrem Köker