Güncelleme Tarihi:
TÜRKLER BOMBALARIN FARKINDA DEĞİL
- Kaç bomba var ve neredeler?
Türkiye’deki füze kalkanı tartışmaları ilginç. Toplum ülke topraklarında bir füze radarı konuşlandırılacağı için rahatsız. Onlar bunu deyince tabii hemen şunu sormak lazım: “Bir dakika, Türkiye’de zaten NATO’nun nükleer bombaları yok mu?” Soğuk Savaş döneminde ABD tarafından yerleştirilen bombalardan bahsediyoruz. Bugün bunlar sadece beş ülkede kaldı: Almanya, Belçika, Hollanda, İtalya ve Türkiye. Beş ülkede toplam 200 adet bomba var. Bombalara ait detaylar bugün hâlâ gizli bilgi statüsünde. Ancak bildiğim kadarıyla Türkiye’de İncirlik Üssü’nde (ve belki başka bir üste daha) bulunan bomba sayısı 60 ile 90 arasında.
UÇAĞINIZ YOK
- Türkiye bombaları kullanabilir mi?
Bu bombaları taşıyan uçaklar bildiğiniz F-16’lar ya da Eurofighter’lar. Bunlara nükleer bomba taşıyabilmek için sofistike özel elektronik sistemler ekleniyor. Türkiye dışındaki diğer dört ülke bu meblağları ödeyip o uçaklara sahip oldu. Türkiye’deyse bombaları taşıyacak uçaklar da, onları kullanacak pilotlar da Amerikalı.
ALMANYA ÖRNEĞİ
- Ev sahipliği yapan ülkeler ne yapacak?
Almanya’da şu tartışma yürüyor: “Madem artık Soğuk Savaş bitti neden bu bombalar duruyor?” Ancak Almanya bu beş ülke arasında bir istisna. Zira Yeşiller hâlâ siyasette aktif ve güçlü bir antinükleer hareket var. Ama diğer ülkeler de Türkiye gibi sessiz geçiriyor bu tartışmayı.
YENİ TEHDİTLER
- Türkiye’nin pozisyonu nedir?
Türkiye de diğer pek çok NATO ülkesinin yaptığı gibi konsensüs kararına önem veriyor. Yani nükleer bombaların gitmesi ya da kalması konusunda bir zorlama yapılmasını istemez. Tabii Türkiye’nin bu bombalar giderse yeni tehdit algılamalarına yönelik yeni yapacağı konusunda kaygılanması da doğal.
“Türkiye geçen yıl yaptırımların işe yaramadığı argümanından yola çıkarak BM’deki İran oylamasında ‘hayır’ oyu vermişti. Bugünse Suriye konusunda yaptırımları savunuyor. Peki, dış politikada istikrarsızlık sadece Türkiye’ye has bir şey mi? Elbette değil. ABD bunu devamlı yapıyor”
FİLİSTİN’E DE YARAR
- Füze kalkanı Türkiye’ye ne kazandırır, ne kaybettirir?
Başbakan Erdoğan’ın “Bu füze değil radar” vurgusu haklı. Radar, sadece füzelerin yerini tespit edecek ve açık denizdeki Amerikan gemilerine bilgi aktaracak. Asıl ilginç noktaysa İsrail üzerinden yürüyen tartışma. Velev ki İsrail bu sistemden yararlandı. Bu, sonuçta İran’dan atılacak bir füzeye karşı Filistin halkını da koruyacak. İsrailliler ile Filistinliler küçük bir coğrafyada dip dibe yaşıyor. Filistin’le bu kadar ilgili bir ülke olsam bu noktayı da düşünürdüm.
AĞIR TOPLARLA İLİŞKİDE
George Perkovich iki hafta önce Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) tarafından düzenlenen Bodrum’daki toplantının en ilginç ismiydi. Perkovich, siyasetin ağır toplarıyla da yakın diyalog içinde. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın senatörken danışmanlığını yaptığı 1990’lı yıllarda başlayan ilişkileri bugün ona hâlâ önemli kapıları açıyor. ABD’nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Carnegie Endowment for International Peace’in başkan yardımcısı Perkovich’in nükleer silahlar konusunda literatüre geçmiş çok sayıda makalesi ve kitabı var. Uluslararası Nükleer Silahların Önlenmesi ve Silahsızlanma Komisyonu’na aktif danışmanlık yapıyor.