Türkiye arabuluculuk için devrede... Sudan’da gözler barış için Ankara’da

Türkiye, Sudan’da yaklaşık iki yıldır süren ve 11 milyondan fazla kişinin yerinden olmasına sebep olan iç savaşta tarafları masaya oturtmaya yakın. Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah El Burhan’ın ülkedeki çatışmaları bitirmek için, Türkiye’nin arabuluculuk teklifini kabul ettiği bildirildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 13 Aralık’ta Sudan lideriyle bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş ve Sudan yönetimi ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında arabuluculuk için devreye girmeyi önermişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın teklifi BAE tarafından da olumlu karşılanmıştı. BAE, Sudan ordusu ile savaşan paramiliter grup Hızlı Destek Güçleri’nin (RSF) arkasındaki aktör olarak değerlendiriliyor.

DURAN ZİYARET ETTİ

Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran’ın önceki gün Port Sudan’a giderek El-Burhan ile yüz yüze görüşmesinin ardından dün Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, El-Burhan’ın Türkiye’nin arabuluculuk teklifini kabul ettiğini belirtti. Yusuf, “Sudan, Türkiye gibi kardeşlere ve dostlara ihtiyaç duyuyor” ifadesini kullandı. Türkiye son olarak aralık ayının sonunda Somali ile Etiyopya arasındaki krizin sonlanmasında kilit bir rol oynamış, tarafları barıştırmıştı. Ankara’nın benzer bir rolü Sudan’da da oynayabileceği değerlendiriliyor.

İNSANİ KRİZ YAŞANIYOR

Birleşmiş Milletler, ülkedeki iç savaşın sebep olduğu koşulları “dünyanın en kötü insani krizi” olarak tanımlıyor. İç savaş başladığından bu yana resmi rakamlara göre 20 binden fazla insan hayatını kaybetti. ABD’nin Sudan özel temsilcisi Tom Perriello, gerçek ölü sayısının 150 bini bulabileceğini aktardı. BAE iç savaşa dahil olduğunu reddetse de uzmanlar, RSF’ye silah akışının kesilmesinin iç savaşı bitirmek için kritik önemde olduğunun altını çiziyor. Sudan Suudi Arabistan ve Mısır’dan askeri destek alırken RSF’Yİ BAE’nin yanı sıra Çad, Libya ve Güney Sudan destekliyor.

NE OLMUŞTU 

2019’da uzun yıllardır iktidarda olan Ömer el Beşir’in devrilmesi sonrasında geçiş döneminde ordu ve paramiliter güçler arasında güç paylaşımı konusundaki anlaşmazlıklar siyasi krizi tetikledi. 15 Nisan 2023’te, başkent Hartum’da Abdülfettah El Burhan ile yardımcısı Mohamed Hamdan Dagalo’nun başında olduğu Hızlı Destek Güçleri isimli paramiliter yapı arasında çıkan çatışmalar kısa sürede ülke geneline yayıldı. Binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olan iç savaş ülke ekonomisini de felç etti.