Türkiye affı seviyor

Türkiye'de 80 yıllık cumhuriyet tarihi boyunca çeşitli adlar altında 100'ü aşkın af yasası çıkarılarak, kırılması zor bir rekora imza atıldı. Neredeyse her yıl bir af çıkarıldığına dikkat çeken Ankara Ticaret Odası bu durumu "Türkiye'ye özgü bir adalet kültürü" olarak nitelendirdi.Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) “Aflar Tarihi” konulu son raporunda, Cumhuriyet tarihi boyunca çıkarılan yasalar masaya yatırıldı. Rapora göre, Türkiye'de 80 yıllık cumhuriyet tarihi boyunca çeşitli adlar altında 100'ü aşkın af yasası çıkarılarak, kırılması zor bir rekora imza atıldı. Üstelik 100'ü aşkın affın içerisine madde aralarına gizlendi. Dar kapsamlı af niteliğindeki düzenlemeler ve yılda 400 bin adedi bulan zaman aşımları da girmedi. Raporda, 5 Aralık 1921 yılında “Fransızlar tarafından işgal edilen topraklarda işlenen suçlara ilişkin af” ile başlayan Aflar Tarihi'ne, Türkiye'de nokta koymanın oldukça zor olduğu ifade edilirken, “Çünkü sırada yeni aflar var” denildi.GENEL AF GELENEĞİ 1922'DE BAŞLADITürkiye'nin ilk genel af ile 7 Ocak 1922'de tanıştığı bildirilen raporda, toplam dört sayfadan oluşan yasa ile cezalarının üçte ikisini tamamlayan mahkumların kalan cezalarının affedildiği kaydedilen raporda, şöyle denildi:“Bunu 1923 ve 1924 afları izledi. 1933 yılında Cumhuriyetin 10. Yılı, 1960 yılında 27 Mayıs İhtilali ve 1974 yılında Cumhuriyetin 50.yılı nedeniyle yapılan dört başı mamur aflarla birlikte tam 10 genel af niteliğinde af ve 4 genel affa ek yasa çıkarıldı. 2000 ve 2002 yıllarında çıkarılan şartlı salıverme ve cezaların ertelenmesine dair yasalar da buna eklendiğinde neredeyse 6.5 yılda bir genel af çıkarılmış Türkiye'de.”AFFEDİLENLERİN YÜZDE 23'Ü TEKRAR SUÇ İŞLİYORİstatistiklerin genel afla salıverilen suçluların yüzde 23'ünün tekrar suç işleyerek cezaevine döndüğünün ortaya koyduğunu belirtilen raporda, aflar cezaevlerini boşaltığını, ancak çok kısa sürede yeniden dolduğu bildirildi.Rapora göre, 22 Aralık 2000 tarihinde yürürlüğe giren Şartla Salıverme Yasası'ndan sonra 68 binden 45 bine düşen cezaevi nüfusu, 2002 verilerine göre yeniden 60 binin üzerine çıktı.ÖĞRENCİ AFFI BAĞIMLILIK YARATTIRapora göre öğrenci affı, Türkiye' nin gündemine ilk kez 1983'de girdi. Bu tarihten sonra 1984, 1986, 1988, 1991, 1993, 1995, 1997 ve son olarak 2000 yılında öğrenci affına ilişkin yasal düzenlemeler yapıldı.İlk öğrenci affının yapıldığı 1983 yılından bu yana geçen 20 yıl içerisinde neredeyse her iki yılda bir öğrenci affının yapıldığı Türkiye, şimdi yeni bir öğrenci affına hazırlanıyor.İstatistiklerin, öğrenci aflarından da beklenen yararın sağlanamadığını gösterdiği belirtilen raporda, 1991 yılına kadar çeşitli nedenlerle okullarıyla ilişkisi kesilen 185 bin öğrenciden 64 bin 500'nün geri döndüğü ancak, bunların 40 bin 207'si yeniden üniversiten ayrılmak zorunda kaldığı ifade edildi.MALİ AFLAR BAŞI ÇEKTİBu arada 'Cumhuriyet tarihi boyunca ve özellikle 1950'li yıllardan bu yana ekonomisini bir türlü raya sokamayan Türkiye, ekonomik mağdur yaratmaktan da geri kalmıyor” görüşüne yer verilen raporda, devamla şu görüşlere yer verildi:“Birbiri ardına çıkan vergi yasaları, ekonomik darboğazlarda artırılan vergi oranları ve cezalar, mükellefi sığ sularda yakalayınca vergiler ödenmiyor, cezalar tahsil edilemiyor. Sonunda birbiri ardına af çıkarılmak zorunda kalınıyor. Türkiye, Cumhuriyet tarihi boyunca 37 mali af çıkardı. Buna rağmen vatandaşla devlet arasında 'kalıcı bir barış' sağlamadı. Sistem sürekli olarak mağdur üretti, mağdurlar da af istedi.”Mali afların ya genel af yasaları içinde birkaç madde ile düzenlendiği ya da sadece vergi cezalarının affını kapsayan düzenlemeler içerdiği bildirilen raporda, zaman zaman da belirli vergi ve cezaların affını kapsayan düzenlemeleren yapıldığı belirtildi.MALİ AFLAR KAPSAMINDA İLK VERGİ AFFI Mali aflar kapsamında ilk vergi affının 17 Mayıs 1924 tarihini taşıdığı kaydedilen raporda şöyle denildi:“1928 yılında çıkarılan yasadan sonra 1934 yılına kadar herhangi bir mali af getirilmemiş. Bu tarihte 4530 sayılı Varlık Vergisinin Bakayasının Terkinine ve 2566 Sayılı Vergi Bakayasının Tasfiyesine dair iki yasa çıkılmış. En son 27 Şubat 2003 tarihinde yürürlüğe giren Vergi Barışı kanunu, af mıdır değil midir diye tartışıladursun, mükelleflere tanınan süre sonlandı bile. 3.6 katrilyon lira devletin kasasına girerken, kriz mağduru esnaf ve tüccar devletiyle bir kez daha barıştı.”Rapora göre, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de göreve geldiği günden bu yana sağlık nedeniyle af talebinde bulunan 247 hükümlünün 246'sını yetkisi dahilinde affetti.YENİ AFLAR YOLDAYeni afların yolda olduğu da ifade edilen raporda, bunlar şöyle sıralandı:- Mal beyanı suçuna af: Adalet Bakanlığı, mal beyanında bulunmadıkları gerekçesiyle cezaevine girme riski bulunan yaklaşık 1,5 milyon kişiye “af” öngören bir taslak hazırladı.- Kaçak konuta af: Hükümet, gecekondu affı ve kaçak konutlar için iki ayrı yasa tasarısı hazırlıyor.- Telekomda özelleştirme öncesi af: Türk Telekom, özelleştirme öncesi, kamu kurum ve kuruluşları ile özel kişilerden olan 500 trilyon liralık telefon alacaklarına kısmi af getiriyor. - Kredi borcuna af: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) ve fon bünyesinde bulunan Bayındırbank'a devredilmiş bankalara bireysel kredi, kredi kartı ve kredili mevduat hesap borcu bulunan müşterilerden olan alacakların tahsilatı hızlandırılıyor. 30 Haziran 2004 tarihine kadar Fon'a başvuran bireysel kredi borçluları ile kefillerine, faiz oranlarında indirim yapılacak.- Üniversite affı: Hükümet, üniversiteden atılan 60 bin öğrenciye af getirilmeye hazırlanıyor. Düzenleme lisans üstü eğitim gören master öğrencilerini ve öğretim üyelerini de kapsıyor.AYGÜN: BİZE ÖZGÜ BİR ADALET KÜLTÜRÜRapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Aygün, 'bir defaya mahsus 100'ü aşkın af çıkarmanın, sadece bize özgü bir adalet kültürü olduğunu' kaydetti. Özellikle genel afların toplumda vicdanları rahatlatmadığını belirten Aygün, “Aflar, sistemin açıklarını kapatan, ayıplarını örten, toplumun biriken gazını alan bir çaresizlik eseri olarak ortaya çıkıyor” dedi. Affa hiç ihtiyaç duymamış ve bugün de ihtiyaç duymayan ülkeler olduğunu, buna örnek olarak İngiltere'nin gösterilebileceğini ifade eden Aygün, şunları söyledi:“İngiltere'de genel af, 1715 ve 1745 yıllarında kullanılmış, Amerika'da Vietnam savaşı sonrasında af konusu farklı şekillerde halledilmişti. Ancak Avrupa'da af yaygın olarak kullanılabiliyor. Almanya 1949, 1954, 1968 ve 1970 yıllarında af ilan ederken, İtalya'da 1944 yılından bu yana elliye yakın af çıkarıldığını görebiliyoruz.Diğer yandan Fransa da, sıkça affa başvuran ülkelerin başında geliyor. Avusturya ise anma günlerinde af çıkarmak bir gelenek haline geldi. Hollanda'da 1941 yılında yürürlüğe giren af kanunuyla, bir kısım vergi suçları affedildi. Ama kuşkusuz Türkiye af çıkarma konusunda rekor üstüne rekor kırıyor. Madde arkasına gizlenmiş, kamüfle edilmiş, gizli afları listeye koyacak olursak hayatımız afla geçiyor diyebiliriz.”�