Türkiye 1 Nisan'ı da şakayı da unuttu

Sadece Eskişehir’de bir öğrencinin karakolluk olan şakası gibi yanlış anlaşılan bir iki şaka dışında gündeme herhangi bir şaka yansımadı. Şakanın evrensel günü olarak da bilinen 1 Nisan önceki yıllarda Türkiye’de de renkli şakalarla geçmesine karşın bu yıl şakadan bihaber yaşanmasını psikiyatri uzmanları değerlendirdi. Bir yanda AKP’nin kapatılma davası bir yanda da çalışanların meydanlarda SSGSS protestosuyla yaşanan 1 Nisan’ın şakasız geçmesini değerlendiren uzmanlar, Türkiye’nin aslında “trajikomik” bir durumda olduğu görüşünde birleştiler. Geleceğe duyulan güvensizlik, yaşanan siyasi ve ekonomik sıkıntıların Türkiye’nin şakayı unutmasına neden olduğu da uzmanların öne sürdüğü görüşler arasında.

1 Nisan dünya şaka günüydü. Ama Türkiye renksiz, şakasız bir 1 Nisan yaşadı. Uzmanlar bu durumu şöyle yorumladılar:

PROF. DR. DOĞAN : TRAJİ KOMİK DURUMDAYIZ

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yıldırım Doğan: “Bir psikiyatrdan çok bir vatandaş olarak görüşümü belirtiyorum. Dün 1 Nisan’dı. Ne gazetelerde, ne televizyonlarda şaka gününe dair hiç bir şey göremedik. Ülkenin genel tablosuna baktığımızda her şey hem acınası, hem gülünesi bir durumda. Yani trajikomik bir durumdayız. Şaka demek yaşam duygusu demektir. Şaka yaşam duygusuna katkıda bulunan önemli bir etmendir. Ortama baktığımızda iç hukukumuza, işleyişimize başkaları karar vermeye çalışıyor. Genelde durum öylesine acınası ve gülünesi ki şaka gibi yaşamsal bir enerjiyi hayatımıza katmamız imkansız. Yaşam olgusunda alay, aşağılama yoktur. Ancak böyle bir ortamda yapılacak şaka, alayı ve aşağılamayı barındıracaktır. O nedenle aklı başında insanlar böyle bir mekan ve zamanda şaka yapmazlar.”

DOÇ.DR. GÖKA: ŞİMDİKİ DURUM ŞAKA KALDIRMAZ

Psikiyatr yazar Dç. Dr. Erol Göka: "İnsanlar artık şakalaşmıyorsa bu genel bir gözlem haline gelmişse şöyle denilebilir: Biz cenazede, ciddi bir toplantıda, kötü bir haber beklerken ya da kaygı içindeyken şaka yapamayız. Bu da gösteriyor ki şakanın zamanlaması ile insanlarımızda endişe var. Bu ortamda şaka yapılmaz, şimdi şaka yapılmaz şeklinde çalışıyorsa beyinlerimiz; Ya matem vardır, ya endişe vardır ya da ciddi bir iş vardır. Demek ki Türkiye’de böyle bir durum var. Bu durum şaka kaldırmaz, yani ahali şaka yapmıyorsa şimdiki durum şaka kaldırmaz diye düşünüyor."

DR. BERBER: İNSANLAR ŞAKA YAPMAYI UNUTTU

Dışkapı SSK Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Sezai Berber: “Aslında koşullar daha ezici olduğunda tersine şaka yapılmasını bekleriz. Örneğin baskı dönemlerinde mizah dergilerinin arttığı görülür. Örneğin Türkiye’de de 80’li yıllarda mizah dergileri artmıştır. Şimdi de var; ancak cezalar alıyor sürekli bu dergiler. İnsanlar şaka yapmayı unuttu. Çünkü gelecek kaygısı yoğunlaştı. İnsanlar iş bulamıyorlar. İşi olan ise kaybetme korkusuyla yaşıyor. Tam bir belirsizlik hakim. Örneğin daha önceki yıllarda depresyon başvuruları çoğunluktayken şimdi ise daha çok kaygı bozuklukları var. Yani kişiler gelecek kaygısı yaşıyor. Endişe içindeler. Tabi bu da bir noktada yaşamlarındaki belirsizliklerden kaynaklanıyor. İşte şaka yapmak da böyle bir durumda, böyle bir belirsizlik içinde imkansız hale gelirken insanların şakaya tahammülleri kalmıyor.”

ÖZALP: TÜRKİYE ŞAKASINI UNUTTU

Uzman Psikolog Alanur Özalp: “Türkiye şakasını unuttu. Çok büyük bir belirsizlik var. Bu insanları rahatsız ediyor, etkiliyor. İnsanları sıkıntıya sokuyor. Adı konmasa da ekonomik bir krizden geçiyoruz. Ekonomi her şeyimizi etkiliyor. Hayata bakış açısını etkiliyor. İnsanlar sadece 1 Nisan’da değil, normal zamanda da birbirlerine şaka yapmıyorlar, yapamıyorlar. Yaptıkları zaman ise bu şakaları kaldıramıyorlar. Hatta zaman zaman kavgaya bile dönüştürebiliyorlar. Sadece ekonomik anlamda değil, siyasi anlamda da bir belirsizlik yaşıyor, sıkıntılı bir dönemden geçiyoruz. Öte yandan AKP zihniyetinde 1 Nisan gibi şaka günleri, yılbaşı gibi günler yer almıyor. İnsanlar da bu nedenle herhangi bir ayrışma ya da kamplaşmaya yol açmamak için şaka yapmıyor. Özetle ekonomik ve siyasi belirsizlik ve gerginlik insanlara şaka yapmayı unutturdu. Artık toplum şaka yapamıyor, şaka yapmaya cesaret edemiyor.”