Türkçe konuşan ülkeler zirvesi

Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın katılacağı "7. Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi", yarın İstanbul'da başlayacak. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in ev sahipliğinde Çırağan Oteli'nde 2 gün sürecek zirve için Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan cumhurbaşkanları ile Özbekistan Ali Meclis Başkanı Erkin Halilov, bugün Türkiye'ye gelecek. Devlet Bakanı Abdulhaluk Mehmet Çay, yaptığı açıklamada, Türkçe Konuşan Ülkeler Zirvesi'nin yedincisinin İstanbul'da yapılıyor olmasının Türkiye açısından önem taşıdığını vurguladı. Bakan Çay, şunları kaydetti: "Zirve, Türk cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin en üst seviyede tutulması ve geliştirilmesi açısından önemlidir. İlki 30-31 Ekim 1992 tarihinde Ankara'da yapılan ve toplam altı kez gerçekleştirilen zirve ile Türk cumhuriyetleri arasındaki ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkilerde bir ivme sağlanmıştır. Ancak maalesef bu konularda bir kurumsallaşmaya gidilemediği için gelişmeler yeterli olmamıştır. Yapılacak bu zirvede amacımız, Türk cumhuriyetleri ile ilişkilerde yeni bir dönemin başlatılması, kurumsal ve devletlerarası ilişkilerin ön plana çıkartılmasıdır. Ekonomik ve kültürel işbirliğinin geliştirilmesi, ekonomik alanda yaşanan gerilemenin durdurularak bir ivme kazandırılması, ele alınacak konular arasındadır. Zirvenin, Türk cumhuriyetlerine yönelik olarak geliştirilmeye çalışılan ciddi, kararlı ve kurumsal ilişkilerin hayata geçirilmesi açısından başarılı geçeceğini ümit ediyorum. 11 milyon metrekarelik bir coğrafyada, 250 milyonluk Türk nüfusunun, tasada ve sevinçte ortak hareket edeceği günlerin bir an önce gelmesi açısından bu tür zirvelerin oldukça büyük bir önem taşıdığına inanıyorum." ZİRVENİN GEÇMİŞİTürkiye'nin, tarihi, kültürel bağları ve dil birliği bulunan Orta Asya cumhuriyetleri ile siyasi ve ekonomik ilişkileri, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1991 yılında başladı. Orta Asya'daki Türk cumhuriyetleri ile Türkiye arasındaki ilişkileri en üst düzeyde geliştirmeyi ve hız kazandırmayı amaçlayan zirvelerin ilki, 30-31 Ekim 1992 tarihlerinde Ankara'da yapıldı. Zirveye 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile dönemin Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov katıldı. Türkiye ve 5 Orta Asya cumhuriyeti devlet başkanlarının ilk kez biraraya gelerek, 6 ülke arasındaki ilişkileri ve işbirliğini ele alacak olmaları nedeniyle büyük beklentilerle başlayan zirve, kültür bakanlıkları arasında bazı kararların imzalanmasıyla sınırlı kaldı. Türkçe konuşan ülkeler zirvelerinin ikincisi İstanbul'da (1994), üçüncüsü Bişkek'te (1995), dördüncüsü Taşkent'te (1996), beşincisi Astana'da (1998) ve altıncısı Bakü'de (2000) gerçekleştirildi. Altı zirvede ele alınan konular, ayrı ayrı zirvenin yapıldığı başkentlerin adlarıyla anılan, Türkçe ve Rusça olarak iki nüsha hazırlanan bildirilerle duyuruldu. Bildirilerde, ağırlıklı olarak bölge ülkelerindeki petrol ve doğalgazın dünya pazarına taşınmasıyla ilgili çalışmalardan duyulan memnuniyet, ilişkilerin güçlendirilmesi, ticari ve ekonomik işbirliğinin gerekliliği, terörizm ve uyuşturucu trafiğine karşı ortak mücadele, bölgesel sorunlarda BM ve AGİK ilkelerinin önemi yer aldı.