Türkçe bir dünya dili haline gelmeli

ÜSKÜP ve Londra’daki Yunus Emre Kültür Merkezleri’nin açılışında yaşanan heyecanı görmüş birisi olarak, o gün bugündür yakından izliyoruz bu serüvenin nasıl bir seyir takip ettiğini. Bu nedenle Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Ali Fuat Bilkan’ın iki yıllık gözlemleri büyük önem taşıyor. Prof. Bilkan, iki yıl içinde Yunus Emre Enstitüsü’nün 16 merkeze ulaştığını söylüyor:  “Balkanlarda sekiz, Ortadoğuda dört, Avrupa’da üç ve Ortaasya ve Uzakdoğuda iki merkezimiz var. Yakın zamanda Budapeşte, Paris, Berlin, Amman ve Belgrat’ta da birer merkez açmaya hazırlanıyoruz.”
Peki sayısal büyüme, kaliteyi de beraberinde getiriyor mu? “Şu anda” diyor Prof. Bilkan, “Saraybosna, Kahire, Üsküp, Priştina, Prizren, Brüksel ve Londra gibi önemli yerlerde bulunan merkezlerimizde yoğun faaliyetlerimiz var. Bazı yerlerde öğrenci sayımız 400’ü aşmış durumda. Ama Tiran, İşkodra, Astana gibi merkezlerimizle de biraz daha yakından ilgilenerek içeriklerini zenginleştirmemiz gerekiyor.”
Sürekli o merkezden bu merkeze seyahat eden Prof. Bilkan en çok şaşırtan ise kendisinin de mensuplarından birisi olduğu Türkoloji dünyasının sahipsizliği olmuş: “Dünyadaki Türkçe öğretimine ve Türkoloji çalışmalarına ciddi bir destek ve kaynak verilmediği için, bu alanda yapılan her şey görünür olma şansına sahip. Yunus Emre Enstitüsü, diğer yabancı kültür enstitülerinin bir modeli olarak kurulduğu için, genel olarak dil, kültür ve sanat alanında yoğunlaşmaya çalışıyoruz. Ama süreç içerisinde, dünyadaki Türkçe öğrenme, Türkiye üzerinde akademik çalışmalar gerçekleştirme ve Türkiyede üniversite okuma arzusu gibi konulara da önem veriyoruz. Türkçe’yi bir dünya dili olarak yaygınlaştırmak ve Türkçe öğretimini çağdaş standartlara ve ölçütlere uygun olarak gerçekleştirme, en önemli hedeflerimizdendir.”

Bir tür kültür misyonerliği

İspanyolların Cervantes Enstitüsü, Almanların Geothe Enstitüsü, İngilizlerin British Council’i model alınarak oluşturulmuş bir sistem bu. Amaç, tıpkı diğer enstitülerde olduğu gibi, insinlara o ülkenin dilini, kültürünü ve sanatını öğretmek. Yunus Emre Kültür Merkezleri, Yunus Emre Vakfı tarafından kuruluyor. Vakfın kanununa göre, temel amaç şu: “Türkiye’yi, kültürel mirasını, Türk dilini, kültürünü ve sanatını tanıtmak, Türkiye’nin diğer ülkeler ile dostluğunu geliştirmek, kültürel alışverişini artırmak, bununla ilgili yurt içi ve yurt dışındaki bilgi ve belgeleri dünyanın istifadesine sunmak, Türk dili, kültürü ve sanatı alanlarında eğitim almak isteyenlere yurt dışında hizmet vermek, Türkiye’de Yunus Emre Araştırma Enstitüsü ve yurtdışında Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri açmak.”