Türk sinemasının duayenine büyük ödül

Kültür ve Turizm Bakanlığı 2003 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, efsanevi Türk sinemasnıın usta yönetmeni Metin Erksan’a verildi. Ankara'da, geçtiÄŸimiz günlerde perdelerini yeniden açan Akün Sahnesi'nde yapılan ödül töreninde Erksan plaketini CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer'in elinden aldı. Sezer, "Bugün Türk sinemasının baÅŸarılarından sözediliyorsa, bunu yetersiz koÅŸullara raÄŸmen sinemadan vazgeçmeyenlenre borçluyuz" dedi. Törene,  Devlet Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcısı Mehmet Ali Åžahin, Milli EÄŸitim Bakanı Hüseyin Çelik ve bazı milletvekilleri de katıldı. Hülya KoçyiÄŸit, Emel Sayın, Ediz Hun, Ekrem Bora ve Kadir Yurdatap da ödül gecesinde Erksan'ı yalnız bırakayan sinema sanatçılarıydı. Törene, CumhurbaÅŸkanı Ahmet Necdet Sezer’in eÅŸi Semra Sezer ve Kültür ve Turizm Bakanı Mumcu’nun eÅŸi Işın Mumcu da katıldı. YÖNETTİĞİ "SUSUZ YAZ" BERLÄ°N'DE ALTIN AYI KAZANDI 1929 yılında Çanakkale’de doÄŸan Metin Erksan aynı zamarda, yurtdışında ödül kazanan ilk Türk filmi olan Susuz Yaz'ın da yönetmeni. 1963 tarihli Susuz Yaz, 1964 Berlin Film Festivali'nin büyük ödülü Altın Ayı'ya deÄŸer görülmüştü.  Ä°lk ve ortaöğrenimini Ä°stanbul'da tamamlayan Erksan, Pertevniyal Lisesi mezunu. 1947 yılından baÅŸlayarak çeÅŸitli gazete ve dergilerde sinema ile ilgili yazıları yayınlanan Erksan, 950 yılında Atlas Film için Yusuf Ziya Ortaç'ın "Binnaz" adlı filmini senaryolaÅŸtırarak sinemaya adımını attı. Film Mümtaz Yener tarafından filme çekildi.1952 yılında Ä°stanbul Ãœniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun oldu. Aynı yıl "Dünya" gazetesinde "Kamera" takma adıyla film eleÅŸtirileri yazdı. Yine 1952 yılında Bedri Rahmi EyüboÄŸlu'nun senaryosundan çektiÄŸi "Aşık Veysel'in Hayatı-Karanlık Dünya" Metin Erksan'ın ilk filmi oldu. Köy yaÅŸamına gerçekçi bakışı ve ÅŸiirsel anlatımıyla yönetmenin siyasal duyarlılığını anlatan film sansürce yasaklandı. Yapımcı çeÅŸitli sahneleri atıp kısaltarak ve Erksan'ın çekmediÄŸi sahneleri ekleyerek filmi bir yıl sonra gösterime soktu.1957 yılında Dünya Havacıları Türkiye'de ve Büyük Menderes Vadisi isimli iki belgesel film yönetti. 1957'de çektiÄŸi ikinci filmi "Dokuz Dağın Efesi" ile büyük ilgi topladı. Daha sonra "Gecelerin Ötesi", "Yılanların Öcü", "Acı Hayat" gibi filmlerle toplumsal gerçekçilik türünde ürünler verdi ve "Sinemacılar KuÅŸağı"nın üç önemli temsilcisinden biri olarak adını duyurdu. "Susuz Yaz", "Suçlular Aramızda", "Sevmek Zamanı" ve "Kuyu" gibi filmlerle kendine özgü üslubunu geliÅŸtirdi. "Susuz Yaz" adlı filmi 1964'de Uluslararası Berlin Film Festivali'nde büyük ödül olan "Altın Ayı Ödülü"nü kazanarak Türk Sinemasının yurt dışında tanınmasına öncü oldu.Sinemada aradığı çalışma koÅŸullarını bulamayan Metin Erksan, 1974'de Türkiye'de ilk defa Ä°DGSA Film ArÅŸivi tarafından baÅŸlatılan eÄŸitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları'nda öğretmen olarak görev aldı.1974 yılında Sait Faik Abasıyanık'ın "MüthiÅŸ Bir Tren", Kenan Hulusi'nin "Sazlık", Samet AÄŸaoÄŸlu'nun "Bir Ä°ntihar", Sabahattin Ali'nin "Hanende Melek" ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "GeçmiÅŸ Zaman Elbiseleri" adlı öykülerini, TRT Kurumu adına "BeÅŸ Türk Hikayesi" ismiyle yönetti. Metin Erksan'ın dünyasının ve sinema dilinin güçlü izlerini taşıyan bu filmler, farklı deÄŸerlendirmelere ve tartışmalara yol açtı.1975'den itibaren Ä°DGSA Sinema-TV Enstitüsü'nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya baÅŸladı. 1981 yılında TRT adına sinema alanındaki son çalışması olan "Preveze'den Önce" adlı diziyi gerçekleÅŸtirdi.Özellikle yurt dışında büyük ilgi toplayan, bir çok festivalde çeÅŸitli ödüller kazanan, adına toplu gösteriler, film haftaları düzenlenen sanatçıya 1997'de Mimar Sinan Ãœniversitesi Senatosu kararı ile "Onursal Profesörlük" unvanı verildi. Metin Erksan, öğretim görevinin yanı sıra çeÅŸitli dergi ve gazetelerde yazılar yazmaktadır.Metin Erksan, her dönemde yeniden keÅŸfedilen, sinemasal özellikleriyle en çok tartışma yaratan, anlaşılsa da anlaşılmasa da hırçın kiÅŸiliÄŸiyle en çok eleÅŸtiri alan ilginç ve konuÅŸkan yönetmendir.METÄ°N ERKSAN'IN FÄ°LMLERÄ° Aşık Veysel'in Hayatı / Karanlık Dünya - 1952Dokuz Dağın Efesi - 1953Beyaz Cehennem - 1954Yol Palas Cinayeti - 1955Ölmüş Bir Kadının Evrak- ı Metrukesi - 1956Gelinin Muradı - 1957Hicran Yarası - 1958Gecelerin Ötesi - 1960Åžoför Nebahat - 1960Mahalle ArkadaÅŸları - 1961Oy Farfara Farfara - 1961Acı Hayat - 1962Çifte Kumrular - 1962Sahte Nikah - 1962Yılanların Öcü - 1962Susuz Yaz - 1963Ä°stanbul Kaldırımları - 1964Suçlular Aramızda - 1964Sevmek Zamanı - 1966Ölmeyen AÅŸk - 1966Metin ERKSAN, Muzaffer ASLAN - Ayrılsak da Beraberiz - 1967Kuyu - 1968AteÅŸli Çingene - 1969Reyhan - 1969Yılın Kadını DeÄŸil - 1969Eyvah - 1970Sevenler Ölmez - 1970Feride - 1971Hicran - 1971Makber - 1971KeloÄŸlan ve Can Kız - 1972Süreyya - 1972DaÄŸdan Ä°nme - 1973Åžeytan - 1974YÖNETTİĞİ BELGESEL ve TANITIM FÄ°LMLERÄ°Dünya Havacıları Türkiye'de - 1957Nehir ve Uygarlık - 1959Ä°stanbulAtatürk ve AnkaraÄ°zmirBoÄŸaziçi KöprüsüTELEVÄ°ZYON FÄ°LMLERÄ° BeÅŸ Türk Hikayesi - 1976Preveze Öncesi - 1981ÖDÃœLLERÄ°Dokuz Dağın Efesi - 1. Türk Filmleri Festivali, Jüri Özel Ödülü 1959Gecelerin Ötesi - 2. Türk Filmleri Festivali, En BaÅŸarılı Senaryo Ödülü 1959Gecelerin Ötesi - Sinema Dergisi, En BaÅŸarılı Yönetmen Ödülü 1959Gecelerin Ötesi - Sinema Dergisi, En Ä°yi Film Ödülü 1959Yılanların Öcü - Sinema Yazarları, 1961 / 1962 döneminin En BaÅŸarılı Yönetmen Ödülü 1962Yılanların Öcü - Tunus Kartaca Film Festivali'nde Åžeref Madalyası Ödülü 1966Susuz Yaz - Berlin Film Festivali Altın Ayı ( Uluslararası Arenada Ä°lk Ödül Alan Türk Filmi ) 1964Acı Hayat - Sinema Yazarlarınca Yılın Filmi Ödülü 1964Suçlular Aramızda - 2. Ä°zmir Film ÅženliÄŸinde En Ä°yi Yönetmen Ödülü 1965Suçlular Aramızda - Milano Film Festivali'nde En Ä°yi Sosyal İçerikli Film Ödülü 1965Kuyu - 1. Adana Film ÅženliÄŸinde En BaÅŸarılı Film Ödülü 1969Kuyu - 1. Adana Film ÅženliÄŸinde En BaÅŸarılı Yönetmen Ödülü 19693. Ankara Film Festivalinde Emek Ödülü 1990Â