Türk sinemasının duayenine büyük ödül

Törene,  Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik ve bazı milletvekilleri de katıldı. Hülya Koçyiğit, Emel Sayın, Ediz Hun, Ekrem Bora ve Kadir Yurdatap da ödül gecesinde Erksan'ı yalnız bırakayan sinema sanatçılarıydı. Törene, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in eşi Semra Sezer ve Kültür ve Turizm Bakanı Mumcu’nun eşi Işın Mumcu da katıldı.

YÖNETTİĞİ "SUSUZ YAZ" BERLİN'DE ALTIN AYI KAZANDI

1929 yılında Çanakkale’de doÄŸan Metin Erksan aynı zamarda, yurtdışında ödül kazanan ilk Türk filmi olan Susuz Yaz'ın da yönetmeni. 1963 tarihli Susuz Yaz, 1964 Berlin Film Festivali'nin büyük ödülü Altın Ayı'ya deÄŸer görülmüştü.Â

İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da tamamlayan Erksan, Pertevniyal Lisesi mezunu. 1947 yılından başlayarak çeşitli gazete ve dergilerde sinema ile ilgili yazıları yayınlanan Erksan, 950 yılında Atlas Film için Yusuf Ziya Ortaç'ın "Binnaz" adlı filmini senaryolaştırarak sinemaya adımını attı. Film Mümtaz Yener tarafından filme çekildi.

1952 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun oldu. Aynı yıl "Dünya" gazetesinde "Kamera" takma adıyla film eleştirileri yazdı. Yine 1952 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun senaryosundan çektiği "Aşık Veysel'in Hayatı-Karanlık Dünya" Metin Erksan'ın ilk filmi oldu. Köy yaşamına gerçekçi bakışı ve şiirsel anlatımıyla yönetmenin siyasal duyarlılığını anlatan film sansürce yasaklandı. Yapımcı çeşitli sahneleri atıp kısaltarak ve Erksan'ın çekmediği sahneleri ekleyerek filmi bir yıl sonra gösterime soktu.

1957 yılında Dünya Havacıları Türkiye'de ve Büyük Menderes Vadisi isimli iki belgesel film yönetti.

1957'de çektiği ikinci filmi "Dokuz Dağın Efesi" ile büyük ilgi topladı. Daha sonra "Gecelerin Ötesi", "Yılanların Öcü", "Acı Hayat" gibi filmlerle toplumsal gerçekçilik türünde ürünler verdi ve "Sinemacılar Kuşağı"nın üç önemli temsilcisinden biri olarak adını duyurdu. "Susuz Yaz", "Suçlular Aramızda", "Sevmek Zamanı" ve "Kuyu" gibi filmlerle kendine özgü üslubunu geliştirdi. "Susuz Yaz" adlı filmi 1964'de Uluslararası Berlin Film Festivali'nde büyük ödül olan "Altın Ayı Ödülü"nü kazanarak Türk Sinemasının yurt dışında tanınmasına öncü oldu.

Sinemada aradığı çalışma koşullarını bulamayan Metin Erksan, 1974'de Türkiye'de ilk defa İDGSA Film Arşivi tarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları'nda öğretmen olarak görev aldı.

1974 yılında Sait Faik Abasıyanık'ın "Müthiş Bir Tren", Kenan Hulusi'nin "Sazlık", Samet Ağaoğlu'nun "Bir İntihar", Sabahattin Ali'nin "Hanende Melek" ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Geçmiş Zaman Elbiseleri" adlı öykülerini, TRT Kurumu adına "Beş Türk Hikayesi" ismiyle yönetti. Metin Erksan'ın dünyasının ve sinema dilinin güçlü izlerini taşıyan bu filmler, farklı değerlendirmelere ve tartışmalara yol açtı.

1975'den itibaren İDGSA Sinema-TV Enstitüsü'nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1981 yılında TRT adına sinema alanındaki son çalışması olan "Preveze'den Önce" adlı diziyi gerçekleştirdi.

Özellikle yurt dışında büyük ilgi toplayan, bir çok festivalde çeşitli ödüller kazanan, adına toplu gösteriler, film haftaları düzenlenen sanatçıya 1997'de Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararı ile "Onursal Profesörlük" unvanı verildi. Metin Erksan, öğretim görevinin yanı sıra çeşitli dergi ve gazetelerde yazılar yazmaktadır.

Metin Erksan, her dönemde yeniden keşfedilen, sinemasal özellikleriyle en çok tartışma yaratan, anlaşılsa da anlaşılmasa da hırçın kişiliğiyle en çok eleştiri alan ilginç ve konuşkan yönetmendir.

METÄ°N ERKSAN'IN FÄ°LMLERÄ°

Aşık Veysel'in Hayatı / Karanlık Dünya - 1952
Dokuz Dağın Efesi - 1953
Beyaz Cehennem - 1954
Yol Palas Cinayeti - 1955
Ölmüş Bir Kadının Evrak- ı Metrukesi - 1956
Gelinin Muradı - 1957
Hicran Yarası - 1958
Gecelerin Ötesi - 1960
Şoför Nebahat - 1960
Mahalle Arkadaşları - 1961
Oy Farfara Farfara - 1961
Acı Hayat - 1962
Çifte Kumrular - 1962
Sahte Nikah - 1962
Yılanların Öcü - 1962
Susuz Yaz - 1963
İstanbul Kaldırımları - 1964
Suçlular Aramızda - 1964
Sevmek Zamanı - 1966
Ölmeyen Aşk - 1966
Metin ERKSAN, Muzaffer ASLAN - Ayrılsak da Beraberiz - 1967
Kuyu - 1968
Ateşli Çingene - 1969
Reyhan - 1969
Yılın Kadını Değil - 1969
Eyvah - 1970
Sevenler Ölmez - 1970
Feride - 1971
Hicran - 1971
Makber - 1971
Keloğlan ve Can Kız - 1972
Süreyya - 1972
DaÄŸdan Ä°nme - 1973
Åžeytan - 1974

YÖNETTİĞİ BELGESEL ve TANITIM FİLMLERİ
Dünya Havacıları Türkiye'de - 1957
Nehir ve Uygarlık - 1959
Ä°stanbul
Atatürk ve Ankara
Ä°zmir
Boğaziçi Köprüsü

TELEVÄ°ZYON FÄ°LMLERÄ°
Beş Türk Hikayesi - 1976
Preveze Öncesi - 1981

ÖDÜLLERİ
Dokuz Dağın Efesi - 1. Türk Filmleri Festivali, Jüri Özel Ödülü 1959
Gecelerin Ötesi - 2. Türk Filmleri Festivali, En Başarılı Senaryo Ödülü 1959
Gecelerin Ötesi - Sinema Dergisi, En Başarılı Yönetmen Ödülü 1959
Gecelerin Ötesi - Sinema Dergisi, En İyi Film Ödülü 1959
Yılanların Öcü - Sinema Yazarları, 1961 / 1962 döneminin En Başarılı Yönetmen Ödülü 1962
Yılanların Öcü - Tunus Kartaca Film Festivali'nde Şeref Madalyası Ödülü 1966
Susuz Yaz - Berlin Film Festivali Altın Ayı ( Uluslararası Arenada İlk Ödül Alan Türk Filmi ) 1964
Acı Hayat - Sinema Yazarlarınca Yılın Filmi Ödülü 1964
Suçlular Aramızda - 2. İzmir Film Şenliğinde En İyi Yönetmen Ödülü 1965
Suçlular Aramızda - Milano Film Festivali'nde En İyi Sosyal İçerikli Film Ödülü 1965
Kuyu - 1. Adana Film Şenliğinde En Başarılı Film Ödülü 1969
Kuyu - 1. Adana Film Şenliğinde En Başarılı Yönetmen Ödülü 1969
3. Ankara Film Festivalinde Emek Ödülü 1990