Türk doktorun buluşu hafıza sorununu çözecek
Güncelleme Tarihi:
Celal ÖZCAN / MÜNİH
Oluşturulma Tarihi: Şubat 07, 2007 00:00
Almanya ve İngiltere’de araştırmalar yapan nöroloji uzmanı Prof. Emrah Düzel hafıza kaybını önleyecek önemli bir buluşa imza attı. Prof. Düzel’in araştırma sonuçları hafıza kaybı sorunlarını tedavide bir devrim olarak nitelendi.
ALMANYA Magdeburg Üniversitesi ile Londra Üniversitesi’nde hafıza üzerine araştırmalar yapan nöroloji uzmanı Prof. Emrah Düzel, tıp dünyasında devrim olarak nitelenen yeni bir buluşla adından söz ettirdi. Prof. Düzel’in araştırma sonuçlarının hafızayı güçlendirme, hafıza kaybını önleme ve Alzheimer hastalığını geciktirmede yeni bir çığır açtığı vurgulandı.
Prof. Emrah Düzel, yaptığı araştırmayla ilgili olarak şu bilgileri verdi: "Biz araştırmamızı 20 ile 30 yaş grubu arasındaki genç insanlar üzerinde yaptık. Aynı araştırmayı şimdi yaşlı insanlar üzerinde yapıyoruz ve yaşlı insanlarda da aynı sonucu görüyoruz.
Birinci aşamada beynin tanıdık bilgiler karşısında yeni bilgileri tercih edip etmediğini araştırdık. Bunun için deneklere insan portreleri, dışardan çekilmiş farklı resimler gösterdik. Bu sırada manyetik rezonans tomografi tekniğiyle beyin aktivitesini ölçtük. Beynin tanıdık resimler karşısında aktive olmadığını, resimler ne kadar tanıdık olayları gösteriyorsa, beyindeki aktivitenin o kadar azaldığını tespit ettik. Hatta tanıdık resimleri ilginç kılmak için, örneğin trafik kazası fotoğrafları gösterdik. Bu resimler trafik kazası gibi önemli olaylar olmasına rağmen beyni aktive etmedi, beynin dopamin merkezlerini canlandırmadı.
Ardından deneklere hiç tanımadıkları manzara ve kent resimleri gösterdik ve beyindeki aktiviteyi ölçtük. Sonuç çok şaşırtıcıydı, sadece bu yeni resimlerin beyinde aktivite yarattığını ve dopamin ürettiğini gördük."
Bulmaca değil manzara faydalı
Prof. Düzel, araştırmanın ikinci aşamasına ilişkin olarak şunları söyledi:
"Sözcükler öğrenirken, her gün aynı sözcükleri tekrar etmek öğrenmeyi verimli kılmıyor. Ancak tekrar ettiğimiz sözcüklerin arasına yeni sözcükler kattığımız zaman öğrenme daha etkili ve hafızada daha kalıcı oluyor. Ders çalışmaya başlamadan önce beş dakika örneğin ’National Geographic’ dergisinde manzara resimlerine bakmak, öğrenmeyi çok daha verimli kılıyor. Dergilerde bize tanıdık olmayan manzara resimlerine bakmak beyni yarım saat canlı tutuyor. Yarım saat sonra etkisini kaybediyor. Ancak tüm gün yeni resimler bulmak da zor. Bunun için her yarım saatte bir internete girip yeni resimler aramak ise hiç iyi değil. Çünkü bu çok zaman ve konsentrasyon kaybına yol açıyor. Günde bir kere yeni resimlere bakıp öyle çalışmak en yararlısı. Yeni şeyler öğrenmek, yeni yerler görmek, hareketli olmak, yeni resimler bakmak, yani yeni bilgilerin her türü beyni canlı tutuyor. Ama hep aynı şeyi yapmak, örneğin bulmaca çözmek gibi pek fazla bir şey getirmiyor."
Prof. Emrah Düzel, yaptığı araştırmayla ilgili olarak şu bilgileri verdi: "Biz araştırmamızı 20 ile 30 yaş grubu arasındaki genç insanlar üzerinde yaptık. Aynı araştırmayı şimdi yaşlı insanlar üzerinde yapıyoruz ve yaşlı insanlarda da aynı sonucu görüyoruz.
Birinci aşamada beynin tanıdık bilgiler karşısında yeni bilgileri tercih edip etmediğini araştırdık. Bunun için deneklere insan portreleri, dışardan çekilmiş farklı resimler gösterdik. Bu sırada manyetik rezonans tomografi tekniğiyle beyin aktivitesini ölçtük. Beynin tanıdık resimler karşısında aktive olmadığını, resimler ne kadar tanıdık olayları gösteriyorsa, beyindeki aktivitenin o kadar azaldığını tespit ettik. Hatta tanıdık resimleri ilginç kılmak için, örneğin trafik kazası fotoğrafları gösterdik. Bu resimler trafik kazası gibi önemli olaylar olmasına rağmen beyni aktive etmedi, beynin dopamin merkezlerini canlandırmadı.
Ardından deneklere hiç tanımadıkları manzara ve kent resimleri gösterdik ve beyindeki aktiviteyi ölçtük. Sonuç çok şaşırtıcıydı, sadece bu yeni resimlerin beyinde aktivite yarattığını ve dopamin ürettiğini gördük."
Bulmaca değil manzara faydalı
Prof. Düzel, araştırmanın ikinci aşamasına ilişkin olarak şunları söyledi:
"Sözcükler öğrenirken, her gün aynı sözcükleri tekrar etmek öğrenmeyi verimli kılmıyor. Ancak tekrar ettiğimiz sözcüklerin arasına yeni sözcükler kattığımız zaman öğrenme daha etkili ve hafızada daha kalıcı oluyor. Ders çalışmaya başlamadan önce beş dakika örneğin ’National Geographic’ dergisinde manzara resimlerine bakmak, öğrenmeyi çok daha verimli kılıyor. Dergilerde bize tanıdık olmayan manzara resimlerine bakmak beyni yarım saat canlı tutuyor. Yarım saat sonra etkisini kaybediyor. Ancak tüm gün yeni resimler bulmak da zor. Bunun için her yarım saatte bir internete girip yeni resimler aramak ise hiç iyi değil. Çünkü bu çok zaman ve konsentrasyon kaybına yol açıyor. Günde bir kere yeni resimlere bakıp öyle çalışmak en yararlısı. Yeni şeyler öğrenmek, yeni yerler görmek, hareketli olmak, yeni resimler bakmak, yani yeni bilgilerin her türü beyni canlı tutuyor. Ama hep aynı şeyi yapmak, örneğin bulmaca çözmek gibi pek fazla bir şey getirmiyor."